Cưỡi ngựa xem hoa

Chỉ một số ít sản phẩm được đưa vào “tầm ngắm”?

Bộ Tài chính vừa tổ chức kiểm tra việc chấp hành pháp luật về giá đối với 7 mặt hàng tại 21 doanh nghiệp. Kết quả kiểm tra cho thấy, có 6/7 mặt hàng được kiểm tra tăng giá so với thời điểm 31/12/2010.

Trong số các doanh nghiệp được kiểm tra, có 4 doanh nghiệp điều chỉnh giá bán chưa phù hợp, mức điều chỉnh giá bán tăng cao hơn so với mức tăng chi phí đầu vào tương ứng. Bên cạnh đó, việc thực hiện các quy định của pháp luật về đăng ký, kê khai, niêm yết giá của các doanh nghiệp vẫn chưa được chấp hành đầy đủ…

Trong bối cảnh lạm phát từ đầu năm đến nay tăng cao, những động thái trên của Bộ Tài chính xem ra có vẻ là cần thiết để bảo đảm an sinh xã hội. Tuy nhiên, hiệu quả thực tế của đợt kiểm tra trên lại rất hạn chế. Không ai dám chắc là sau khi kiểm tra, giá cả những sản phẩm của các doanh nghiệp được cơ quan quản lý về giá cả “nhắc nhở” sẽ giảm xuống như kỳ vọng của người dân, hoặc ít ra là ở mức mà cơ quan kiểm tra cho là “hợp lý”.

Bởi lẽ, việc chỉ kiểm tra với một số ít mặt hàng, một số ít doanh nghiệp chưa cho thấy được bức tranh toàn cảnh về tình hình tăng giá của thị trường trong đó có sự tăng giá bất hợp lý của doanh nghiệp. Dù rằng những sản phẩm, những doanh nghiệp được kiểm tra nằm trong diện “hàng thiết yếu” nhưng những con số ít ỏi đó thực sự không có nhiều ý nghĩa. Chắc chắn là, ngoài những doanh nghiệp bị kiểm tra thì còn có hàng trăm, hàng nghìn doanh nghiệp khác cũng lợi dụng chi phí đầu vào tăng để “té nước theo mưa”.

Cùng với đó là sau khi kiểm tra, Bộ Tài chính cũng không đưa ra được một biện pháp xử lý thích hợp. Những biện pháp như “kiến nghị”, “yêu cầu các doanh nghiệp không được tăng giá bán cao bất hợp lý”, “cắt giảm các khoản chi nhằm tiết kiệm tối đa chi phí, hạ giá thành, giá bán sản phẩm”… sẽ không đủ sức nặng để buộc các doanh nghiệp phải làm theo.

Ở khía cạnh pháp lý, ngoài những mặt hàng mà nhà nước quản lý giá, thì doanh nghiệp hoàn toàn được quyền tự chủ quyết định giá bán sản phẩm của mình. Do đó, nếu muốn can thiệp vào giá, cơ quan quản lý cũng khó vì thiếu chế tài.

Thế nên, việc kiểm tra của cơ quan quản lý chẳng khác gì “cưỡi ngựa xem hoa”!

PV

minhmeo