Bắc Kạn: Sống trong sợ hãi vì cát bụi của mỏ đá!

Nằm sát công trường khai thác của hai mỏ đá ở phường Xuất Hóa, TP. Bắc Kạn, từ nhiều năm nay các cán bộ, nhân viên của Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục Lao động xã hội (CB- GDLĐXH) và chiến sĩ Trại tạm giam Công an tỉnh Bắc Kạn luôn phải “sống trong sợ hãi” khi không chỉ phải chịu đựng tiếng ồn, bụi mà đặc biệt nguy hiểm là nguy cơ đá bay…

Đá bắn thủng mái nhà, vỡ ghế đá

Con đường rải đá cấp phối từ Quốc lộ 3 vào Trung tâm chữa bệnh GD-LĐXH Bắc Kạn chưa tới một cây số nhưng suốt ngày bụi mù vì những chiếc xe tải ra vào chở đá vì đây cũng là đường vào hai mỏ đá: Suối Viền của Công ty Cổ phần Hồng Hà và Cốc Ngận của Công ty CP Việt Thắng.

Ngay đối diện cổng hai đơn vị này là tấm biển của mỏ đá Suối Viền với dòng chữ “an toàn là bạn tai nạn là thù”, nhưng vừa nghe chúng tôi hỏi ở cạnh hai mỏ đá có bị ảnh hưởng gì không? Ông Ma Doãn Thức, Trưởng phòng Tổ chức- Hành chính Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục Lao động xã hội, kể rằng cách đây hơn một năm, các cán bộ của Trung tâm được phen tá hỏa khi giữa buổi trưa, sau khi mỏ Suối Viền nổ mìn phá đá thì cả một cục đá to bay sang đập vỡ mái, đâm thủng cả trần rơi xuống cái bàn giữa hội trường, may mà không vào ai. Trung tâm lập biên bản yêu cầu lãnh đạo mỏ sang sửa mái nhà, sửa bàn. Sau lần ấy, mỗi lần thấy bên mỏ nổ mìn là lai lo ngay ngáy vì lịch nổ mìn của mỏ là vào buổi trưa và chiều tối. Theo lời ông Thức thì thỉnh thoảng đá vẫn bay vào tận sân Trung tâm, vì thế buổi chiều mọi người đánh cầu lông ở cái sân trước cửa cũng cứ phải vừa chơi vừa… cảnh giác vì chiều tối cũng là giờ mỏ nổ mìn.

Nằm sát cạnh Trung tâm Chữa bệnh - Giáo dục Lao động xã hội nên Trại tạm giam cũng chịu chung cảnh bụi bặm và bị đá bắn. Phó Giám thị Trại tạm giam Công an tỉnh Bắc Kạn Lương Văn Hoan than phiền ngày nào anh em cũng phải hứng bụi từ mỏ bay vào. “Lãnh đạo thì có thể làm việc trong phòng, đóng cửa lại còn đỡ, khổ nhất là anh em làm việc bên ngoài. Hôm nảo có gió, bên mỏ đá nổ mìn thì bụi bay sang đây mù mịt”.

Nhưng ngoài bụi thì còn mối nguy hiểm khác luôn rình rập, đó là những hòn đá bay từ mỏ đá. Chỉ cách cổng Trại chừng hơn trăm mét nên có lần mỏ Suối Viền nổ mìn phá đá, có những viên đá bay lạc sang tận Trại. Thượng tá Hoan kể rằng cách đây hơn một năm, sau khi nổ mìn phá đá, một cục đá từ mỏ Suối Viền bay sang đập vỡ cả lưng chiếc ghế đá đặt trong khuôn viên Trại. Nói rồi ôg Hoan dẫn chúng tôi ra “mục sở thị” chiếc ghế. Quả thực nhìn cái ghế đã lưng vỡ nham nhở mà không khỏi ớn lạnh, nếu hôm ấy mà có người ngồi ở đó có những cục hì… Chưa hết, theo lời Thượng tá Hoan thì có lần đá từ mỏ Suối Viền bắn sang bay làm hỏng cả đuôi xe của ông Giám thị.

Trong câu chuyện với chúng tôi, ông Hoan tỏ ra lo lắng vì hai mỏ đá được cấp phép hoạt động đến mấy chục năm nữa nên các cán bộ, chiến sĩ của hai đơn vị sẽ còn phải đối mặt với bụi, nguy hiểm dài dài.

Cơ quan chức năng ưu ái Công ty CP Hồng Hà?

Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Công ty CP Hồng Hà cho biết công ty chính thức được UBND tỉnh Bắc Kạn cấp phép quản lý, khai thác mỏ Suối Viền từ cuối năm 2014. Khi chúng tôi đề cập tới việc nổ mìn phá đá gây nguy hiểm và ô nhiễm môi trường cho hai đơn vị, ông Lê Thanh Hải khẳng định kỹ thuật nổ mìn mới thì sẽ không có chuyện đá bay xa, nhưng bụi thì “không tránh khỏi”.

Ngày 23/4/2015, Đoàn kiểm tra của Sở Tài nguyên- Môi trường tỉnh Bắc Kạn, UBND TP. Bắc Kạn, UBND phường Xuất Hóa đã tiến hành kiểm tra việc thực hiện các quy định về bảo vệ môi trường tại mỏ đá Cốc Ngận của Công ty CP Việt Thắng.

Sau khi kiểm tra thực địa, đoàn kiểm tra đã yêu cầu Công ty CP Việt Thắng thực hiện đúng các quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, thường xuyên tưới ẩm đoạn đường vào mỏ, đảm bảo hệ thống phun sương hoạt động bình thường tại khu vực khai thác, chế biến nhằm đảm bảo môi trường khu vực xung quanh.

Tuy nhiên, điều đáng nói là trong khi hai mỏ ở sát cạnh nhau và đều đang khai thác thì mỏ Suối Viền của Công ty CP Hồng Hà lại không được kiểm tra.

Được biết, mỏ đá Suối Viền trước kia của Công ty quản lý, sửa chữa đường bộ Bắc Kạn. Ngày 13/5/2002, UBND tỉnh Bắc Kạn cấp giấy phép cho Công ty Quản lý sữa chữa đường bộ Bắc Kạn quản lý khai thác mỏ này với thời hạn 18 năm. Tuy nhiên, cuối năm 2012, do mỏ khai thác vượt công suất nên UBND tỉnh Bắc Kạn đã thu hồi giấy phép.

Tháng 10/2013, Sở TN-MT Bắc Kạn có Thông báo chọn Công ty CP Hồng Hà thăm dò khoáng sản tại mỏ đá Suối Viền. Cuối năm 2014 mọi thủ tục mới hoàn tất, Công ty CP Hồng Hà mới chính thức được cấp phép quản lý, khai thác.

Theo quy định hiện hành thì trong thời gian thăm dò nâng cấp trữ lượng sẽ không được khai thác, đặc biệt là nghiêm cấm nổ mìn. Nhưng, thực tế là ngay cả khi chưa được cấp phép khai thác, Công ty CP Hồng Hà đã khai thác mỏ Suối Viền nên mới xảy ra việc nổ mìn phá đá khiến đá bắn thủng mái nhà, vỡ cả ghế đá.

Vì vậy, câu hỏi đặt ra là phải chăng các cơ quan chức năng ở Bắc Kạn đã có sự ưu ái đối với Công ty CP Hồng Hà?

Phương Hà – Lê Bình

daobinh