Hội Trò Trám – Lễ hội phồn thực độc đáo vùng đất Tổ

Diễn trò Bách nghệ khôi hài trước miếu Trò thu hút đông đảo du khách đến xem.

Theo đó, từ ngày 15/2, người dân trong xã đã mổ lợn làm lễ tế thần, diễn tích trò “Tứ dân chi nghiệp”, còn gọi là “bách nghệ khôi hài”.

Đây là trò diễn xướng dân gian vui nhộn khắc họa 4 nghề chính trong đời sống (sĩ, nông, công, thương) một cách dân dã.

Ngoài ra, người dân Tứ Xã còn tham gia thi đấu bóng chuyền hơi, cờ tướng, chọi gà... chờ đến giờ làm lễ mật.

Tâm điểm của lễ hội là lễ mật diễn ra lúc sang canh đêm 11, rạng sáng 12 tháng Giêng - thời gian giao hòa giữa trời và đất, ngày cũ qua và ngày mới bắt đầu.

Sau lễ tế (bắt đầu vào lúc 23 giờ) do các cụ cao tuổi trong làng thực hiện đến đúng 0 giờ (ngày 12 tháng Giêng).

Sau đó, cụ thủ từ miếu Trò thắp hương và rước "nõ nường" - hai vật tượng trưng cho giới tính nam và nữ (được làm bằng gỗ, sơn màu đỏ) thờ trong miếu Trò trao cho đôi nam nữ đã được chọn từ trước.

Tiếp đó, một người nam đóng khố, cởi trần, đầu chít khăn đỏ, cầm "nõ"; một người nữ mặc yếm đỏ, váy thâm, đầu vấn khăn, cầm "nường". Sau khi làm lễ khấn thần miếu xong, cụ chủ tế hô ba lần khẩu lệnh "Linh tinh tình phộc!".

Lúc này, tất cả đèn, nến đều tắt. Sau mỗi câu "Linh tinh tình phộc", đôi nam nữ chạm mạnh "nõ nường" vào nhau. Người xưa quan niệm, nếu cả 3 lần, hai vật này chạm đúng vào nhau thì năm đó dân làng sẽ gặp nhiều may mắn, sản xuất, chăn nuôi thu được nhiều thắng lợi.

Sáng 16/2 (tức ngày 12 tháng Giêng), lễ hội tiếp tục với nghi lễ “Rước lúa thần” quanh làng cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi và các trò diễn xướng dân gian “Tứ dân chi nghiệp”, kết thúc với lễ cúng Thập Bái tại Miếu Trò./.

Đức Thọ