Năm nào cũng xảy ra ùn ứ nông sản ở cửa khẩu, Bộ Công Thương nói gì?
(CLO) Lý giải nguyên nhân năm nào cũng xảy ra tình trạng ùn ứ nông sản ở cửa khẩu, lãnh đạo Bộ Công Thương cho biết, manh mún trong hoạt động sản xuất kinh doanh, sự phối hợp giữa doanh nghiệp, nhà sản xuất, nông dân… còn nhiều bất cập, chưa đạt được ở nước khác.
Vì sao năm nào cũng tắc biên?
Trong họp báo thường kỳ của Bộ Công Thương vào chiều 30/3, ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết: 3 tháng đầu năm 2022, xuất khẩu nông sản đạt 7,2 tỷ USD, tăng trưởng 19% so với cùng kỳ.

Hầu như năm nào cũng có tình trạng ùn ứ hàng hóa tại khu vực biên giới.
“Tăng trưởng xuất khẩu chung của các mặt hàng là 10%, riêng tăng trưởng xuất khẩu nông sản đạt 19%. Như vậy, tình hình chung là nông sản Việt Nam tiêu thụ rất tốt. Đặc biệt, gạo, cà phê, thủy sản còn có tốc độ tăng trưởng cao hơn nữa, từ 38-50%”, ông Trần Thanh Hải cho hay.
Đặc biệt, tại thời điểm này, số lượng xe hàng còn nằm ở khu vực biên giới đã giảm đi rất nhiều. Việc giảm này do một mặt, chính sách chống dịch của Trung Quốc chưa thay đổi làm khả năng thông quan bị giảm đi nhiều, khiến doanh nghiệp hạn chế đưa hàng lên cửa khẩu.
"Một mặt do các doanh nghiệp nhận thức được cần thay đổi phương thức vận chuyển, phương thức giao hàng hóa. Do vậy số lượng xe tại thời điểm này còn ùn tắc ở cửa khẩu Lạng Sơn còn khoảng hơn 1.000 xe”, ông Trần Thanh Hải thông tin.
Trong thời gian tới, Bộ Công Thương cũng phối hợp với các hiệp hội, địa phương tổ chức tập huấn cho doanh nghiệp về xuất khẩu nông sản nói chung, xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc nói riêng.
Trong đó có việc biên soạn tài liệu hướng dẫn doanh nghiệp tìm thị trường, bạn hàng, các điều cần lưu ý khi tham gia hoạt động xuất khẩu, kể cả chính ngạch và tiểu ngạch.
Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cũng cho biết thêm, thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ xuất bản cuốn Cẩm nang hướng dẫn các doanh nghiệp chuyển sang xuất khẩu chính ngạch.
Bộ Công Thương cũng huy động hệ thống các thương vụ tại nước ngoài đẩy mạnh mở rộng các thị trường khác, ngoài các thị trường truyền thống như Trung Quốc, EU, Mỹ sang các khu vực thị trường khác như Mỹ la tinh, Trung Đông, Đông Bắc Á...
Toàn bộ hệ thống thương vụ đã được huy động tham gia tìm kiếm, hỗ trợ, giúp các địa phương, doanh nghiệp kết nối.
Tuy nhiên, ông Trần Thanh Hải cho rằng, chúng ta đang khuyến khích các doanh nghiệp đẩy mạnh chuyển sang hình thức xuất khẩu chính ngạch, tuy nhiên hoạt động thương mại biên giới vẫn tồn tại với những ưu điểm riêng.
“Trong một thời gian, đây vẫn là phương thức mà các địa phương, doanh nghiệp có thể sử dụng. Tuy nhiên, để cân đối tỷ lệ và phát huy hiệu quả của các phương thức này trong thời gian tới, Bộ Công Thương sẽ phối hợp, trao đổi với các hiệp hội, địa phương”, ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.
Liên quan đến vấn đề tại sao năm nào cũng có hiện tượng ùn tắc, hoặc không tiêu thụ được các sản phẩm. Tại sao người dân, doanh nghiệp không xuất khẩu chính ngạch, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, cần phải nhìn nhận đó là một thực tế, bởi sự manh mún trong hoạt động sản xuất kinh doanh, sự phối hợp giữa doanh nghiệp, nhà sản xuất, nông dân… còn nhiều bất cập, chưa đạt được ở nước khác.

Ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương.
“Nếu xuất khẩu chính ngạch được thì tốt quá! Việt Nam là một trong những nước có xuất khẩu tăng trưởng cao, muốn có sự tăng trưởng như vậy thì làm chính ngạch phải tốt. Nhưng vẫn còn tồn tại hoạt động xuất khẩu tiểu ngạch. Đây là cả 1 quá trình mà để giải quyết được, một mặt ta phải khuyến khích người dân, người sản xuất, nông dân, kể cả các doanh nghiệp hoạt động theo chính ngạch, nhưng mặt khác cũng phải tập trung tháo gỡ khó khăn do chính nội tại của chúng ta hiện nay”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải nhấn mạnh.
Chính phủ, Bộ Công Thương đã điện đàm trực tiếp, làm việc với các cấp lãnh đạo của Trung Quốc. Các địa phương ở biên giới cũng phải làm việc với nhau, vì quyền hạn của các địa phương mà có biên giới với Trung Quốc khác với địa phương của Việt Nam. Điều này đòi hỏi chúng ta phải có sự quan hệ khăng khít, tốt, đảm bảo hỗ trợ tiêu thụ hàng hóa, nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc và ngược lại.
Triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ tiêu thụ nông sản
Liên quan đến kế hoạch tiêu thụ nông sản cho bà con nông dân trong mùa vụ 2022, ông Hoàng Minh Chiến, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (XTTM) cho biết, thời gian tới, Bộ Công Thương đã triển khai hàng loạt hoạt động kết nối tiêu thụ.
Đồng thời,Bộ Công Thương triển khai hàng loạt chương trình hỗ trợ, đưa nông sản vào hệ thống phân phối hiện đại, hệ thống siêu thị.

Toàn cảnh họp báo thường kỳ Quý I/2022 của Bộ Công Thương.
Ông Hoàng Minh Chiến cho biết thêm, vừa qua, Bộ Công Thương triển khai hàng loạt hoạt động liên quan đến hỗ trợ kỹ thuật để nâng cao năng lực cho bà con nông dân, nâng cao chất lượng sản phẩm, khẳng định uy tín của hàng hóa, đặc biệt là sản phẩm nông sản. Trong đó, đẩy mạnh ứng dụng truy xuất nguồn gốc cho quy trình nuôi trồng và chăm bón.
“Bộ Công Thương cũng giao Cục XTTM triển khai, xây dựng bản đồ nông sản Việt Nam. Việc hình thành bản đồ sẽ cung cấp thông tin chính thức, giới thiệu khách hàng tiềm năng cho sản phẩm nông sản từng địa phương, và thông qua môi trường mạng, hoàn toàn có thể kết nối trực tiếp từng địa phương, hợp tác xã, hộ nông dân sản xuất”, ông Hoàng Minh Chiến chia sẻ.
Ngoài ra, Bộ Công Thương còn tổ chức nhiều khóa đào tạo hỗ trợ liên quan đến nâng cao kỹ năng bán hàng lẻ cho hộ nông dân, hợp tác xã như bán hàng livetream, trực tuyến.
Chia sẻ thêm về việc hỗ trợ người nông dân, doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm, nhất là sản phẩm nông nghiệp, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho rằng, một trong những biện pháp hiệu quả trong thời gian vừa qua, đó là ứng dụng số, TMĐT, bán hàng online và kết nối, ký hợp tác với những “người bạn khổng lồ” như Amazon Global Selling, với 300 triệu khách hàng trên thế giới.