Phó Tổng thống Mỹ Harris thăm và cam kết bảo vệ Philippines

Bà Harris sẽ có chuyến đi 3 ngày tới Philippines bao gồm một điểm dừng chân trên quần đảo Palawan ở rìa Biển Đông. Bà cũng tái khẳng định sự ủng hộ của Mỹ đối với phán quyết của tòa án quốc tế năm 2016 phủ nhận sự lấn chiếm của Trung Quốc trong các vùng biển đang tranh chấp ở khu vực. "Phó Tổng thống nhấn mạnh cam kết của chúng tôi trong việc bảo vệ các quy tắc và chuẩn mực quốc tế", một quan chức Mỹ cho biết.

Trung Quốc tuyên bố chủ quyền đối với một số vùng lãnh thổ ở vùng biển ngoài khơi Palawan và phần lớn Biển Đông, viện dẫn các bản đồ lịch sử do chính Trung Quốc đưa ra. Tuy nhiên, phán quyết năm 2016 của tòa trọng tài ở The Hague cho rằng các yêu sách của Trung Quốc không có cơ sở pháp lý.

Chuyến thăm của bà Harris sẽ là chuyến đi cấp cao nhất tới Philippines của một quan chức chính quyền Tổng thống Joe Biden và đánh dấu một bước ngoặt lớn trong quan hệ hai nước, từng khá căng thẳng do cựu Tổng thống Rodrigo Duterte có thái độ thù địch với Mỹ và muốn ngả sang Trung Quốc.

Mỹ và Philippines đã nối lại một Thỏa thuận hợp tác quốc phòng tăng cường (EDCA) có từ thời chính quyền Obama và từng bị hủy bỏ dưới thời Duterte. EDCA cho phép Mỹ duy trì sự hiện diện quân sự tạm thời ở Philippines thông qua việc điều động tàu và máy bay cho các hoạt động nhân đạo và an ninh hàng hải ở các địa điểm mà hai bên thống nhất.

Theo quan chức Mỹ, bà Harris vào thứ Ba sẽ gặp các quan chức bảo vệ bờ biển và tham quan một tàu bảo vệ bờ biển ở Palawan và nói về "các nguyên tắc về chủ quyền toàn vẹn lãnh thổ và tự do hàng hải".

Ngoài hợp tác an ninh, chuyến thăm nhằm tăng cường quan hệ đối tác của Mỹ với Philippines trong nhiều vấn đề, bao gồm chống biến đổi khí hậu, hợp tác hạt nhân, an ninh lương thực, nền kinh tế kỹ thuật số, y tế và hàng hải.

Bùi Huy (theo AP, Reuters)