Luật Cảnh sát biển Việt Nam tạo chuyển biến tích cực trong chấp hành pháp luật trên biển
(CLO) Luật Cảnh sát biển VN có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2019 đã góp phần thể chế hóa chủ trương, quan điểm của Đảng, hoàn thiện hệ thống pháp luật về quản lý, bảo vệ biển, đảo và phát triển kinh tế biển. Từ ngày 18/12, Báo Nhà báo và Công luận đăng loạt bài về văn bản luật quan trọng này.
Dưới đây là bài viết của Thượng tướng Võ Minh Lương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên QUTW, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng:
Luật Cảnh sát biển Việt Nam ra đời và có hiệu lực thi hành từ ngày 01/7/2019 đã góp phần thể chế hóa chủ trương, đường lối, quan điểm của Đảng, hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam về quản lý, bảo vệ biển, đảo và phát triển kinh tế biển; tạo nền tảng pháp lý vững chắc để phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, các ngành, các cấp, tổ chức, cá nhân trong sự nghiệp bảo vệ chủ quyền, an ninh, lợi ích quốc gia, dân tộc trên biển.
Tàu CSB 2009 dẫn giải Tàu ARISTA LEO trở 3 triệu lít xăng không chúng từ chúng minh hợp pháp về cảng đơn vị điều tra xử lý (3-2019).
Để nhanh chóng đưa Luật Cảnh sát biển Việt Nam vào cuộc sống, phát huy tối đa hiệu lực, hiệu quả trong quản lý, bảo vệ biển đảo, ngày 22/8/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định số 1059/QĐ-TTg phê duyệt Đề án “Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đoạn 2019-2023”, giao Bộ Quốc phòng chủ trì, phối hợp các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện Đề án.
Theo kế hoạch, Đề án được triển khai trong 5 năm, huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cho thấy tầm quan trọng và thể hiện sự quan tâm rất lớn của Chính phủ đối với pháp luật về biển đảo nói chung, Luật Cảnh sát biển Việt Nam (Luật) và công tác tuyên truyền, phổ biến Luật nói riêng.
Qua hơn ba năm triển khai thực hiện Đề án, Bộ Quốc phòng luôn nhận được quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Chính phủ; sự phối hợp chặt chẽ, thống nhất của các ban, bộ, ngành Trung ương; sự tham gia tích cực, nghiêm túc với quyết tâm chính trị cao của cấp ủy, chính quyền các địa phương; sự vào cuộc đồng bộ, có trách nhiệm của Ban Chỉ đạo, Cơ quan giúp việc, Hội đồng Phối hợp, phổ biến giáo dục pháp luật các cấp và các cơ quan, đơn vị quân đội, trực tiếp là Lực lượng Cảnh sát biển, Hải quân, Biên phòng, các quân khu ven biển.
Quá trình thực hiện Đề án, đã phát huy được sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, của toàn cộng đồng xã hội; đã tận dụng được khả năng, ưu thế của các loại hình thông tin, các kênh tuyên truyền, các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật. Ban Chỉ đạo Đề án các cấp đã thực hiện đúng quan điểm, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước, nhất là các quy định của Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật.
Các địa phương đều bám sát mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ được giao, huy động tối đa nguồn lực, đảm bảo đầy đủ cơ sở vật chất cần thiết. Nhiều địa phương đã lồng ghép nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển vào kế hoạch phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật, công tác tuyên truyền đối ngoại, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương mình. Nhiều tổ chức, lực lượng đã gắn nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển với trách nhiệm thực hiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao…
Qua 3 năm triển khai, Đề án đã được Nhà nước, Chính phủ, các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp ủy, chính quyền, Nhân dân các địa phương trên cả nước ghi nhận, đánh giá đạt hiệu quả cao, nổi bật là:
Ban Chỉ đạo Đề án các cấp đã vận dụng sáng tạo, linh hoạt, đa dạng các hình thức tuyên truyền, phát huy nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo, phù hợp với điều kiện thực tế của từng địa bàn, từng đối tượng, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 như: tổ chức các lớp tập huấn, các cuộc thi tìm hiểu Luật ở các cấp bằng hình thức trực tuyến, thu hút hàng triệu lượt người dân tham gia; Đã phối hợp các công ty viễn thông gửi gần 400 triệu tin nhắn tới các thuê bao di động; phối hợp các cơ quan thông tấn, báo chí, phát thanh, truyền hình mở các chuyên mục, tăng thời lượng phát sóng, đăng tải hàng trăm phim tài liệu, phóng sự, chương trình khoa giáo, phát thanh chuyên đề để tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển; Đã tổ chức hàng chục chương trình giao lưu, mô hình sân khấu hóa lồng ghép nội dung tuyên truyền như Cuộc thi “Em yêu biển đảo quê hương”, chương trình “Cảnh sát biển đồng hành với ngư dân”, “Cảnh sát biển với đồng bào dân tộc, tôn giáo” của Bộ Tư lệnh Cảnh sát biển; Mô hình “Hải quân nhân dân Việt Nam làm điểm tựa cho ngư dân vươn khơi, bám biển” của Quân chủng Hải quân; mô hình “Biên giới với học đường”, “Tiếng loa Biên phòng” của Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng...
Các hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục với nội dung, hình thức, biện pháp phong phú, đa dạng, được tiến hành thường xuyên, liên tục trong thời gian qua đã thực sự trở thành cầu nối, thành phương tiện hữu hiệu để đưa Luật Cảnh sát biển Việt Nam đi sâu, bén rễ trong đời sống kinh tế - xã hội, quốc phòng - an ninh của đất nước; giúp cho các tầng lớp cán bộ, đảng viên, lực lượng vũ trang và Nhân dân nắm được đường lối, chủ trương, quan điểm của Đảng về quản lý, bảo vệ biển đảo; biết rõ, hiểu đúng các quy định của pháp luật Việt Nam về vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của Cảnh sát biển trong tình hình mới; về trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức, lực lượng trong tham gia hoạt động thực thi pháp luật trên biển, từ đó chấp hành nghiêm túc và phối hợp chặt chẽ cùng Cảnh sát biển thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biển đảo, duy trì thực thi pháp luật trên biển và xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.
Hàng ngàn sản phẩm tuyên truyền được biên soạn, in ấn, phát hành cùng với hàng ngàn tin, bài, ảnh, phóng sự, phim tài liệu được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng trong 3 năm qua đã góp phần giúp cho các lực lượng thực thi pháp luật trên biển của các quốc gia trên thế giới và trong khu vực hiểu biết đầy đủ hơn, chính xác hơn về chính sách, pháp luật quản lý, bảo vệ biển, đảo của Việt Nam nói chung, Luật Cảnh sát biển Việt Nam nói riêng; từ đó xây dựng hình ảnh Việt Nam là quốc gia yêu chuộng hòa bình, thành viên của Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982, là một lực lượng trách nhiệm của một quốc gia có trách nhiệm, luôn tôn trọng, thực hiện nghiêm các cam kết quốc tế và sẵn sàng cùng cộng đồng quốc tế ứng phó với các thách thức chung, hướng tới mục tiêu giữ gìn vùng biển ổn định, hòa bình, hội nhập và phát triển bền vững.
Có thể khẳng định, đến nay, Đề án Tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam đã cơ bản hoàn thành tốt các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra, đáp ứng được kỳ vọng của Chính phủ, cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân; từng bước đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, nhất là trong bảo vệ an ninh chủ quyền, trật tự, an toàn biển đảo, bảo vệ tài nguyên, môi trường biển, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Thông qua thực hiện Đề án, ý thức bảo vệ chủ quyền, quyền chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc được lan tỏa; nhận thức, kiến thức về pháp luật của Nhân dân được nâng cao một bước; tinh thần trách nhiệm của các lực lượng chức năng đối với nhiệm vụ quản lý, bảo vệ biển đảo của Tổ quốc được nâng lên một bậc; tình hình vi phạm pháp luật trên biển giảm thiểu cả về số vụ, số người và tính chất vi phạm so với giai đoạn trước khi có Đề án.
Những kết quả tích cực từ thực hiện Đề án còn góp phần động viên ngư dân hăng hái vươn khơi, bám biển, xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên biển vững chắc; góp phần đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phần tử cơ hội chính trị về biển, đảo Việt Nam, tạo sự đồng thuận cao trong xã hội về quản lý, bảo vệ chủ quyền, an ninh, trật tự, an toàn trên các vùng biển, đảo của Tổ quốc.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, quá trình thực hiện Đề án còn một số mặt hạn chế cần khắc phục như: cấp ủy, chính quyền một số địa phương chưa thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan chức năng trực thuộc tích cực tham gia thực hiện Đề án; chưa phát huy được vai trò, trách nhiệm của cơ quan tham mưu, giúp việc và chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan, đoàn thể; chưa linh hoạt, đa dạng trong việc lồng ghép triển khai hoạt động tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam với thực hiện các chương trình, đề án khác để phát huy sức mạnh tổng hợp. Ban Chỉ đạo Đề án các cấp chưa tối ưu hóa, đẩy mạnh việc huy động các nguồn lực từ nguồn kinh phí địa phương và xã hội hóa để phục vụ triển khai Đề án...
Những năm tới, tình hình thế giới, khu vực dự báo sẽ có những diễn biến phức tạp, nhanh chóng, khó lường. Tình hình Biển Đông tiếp tục tiềm ẩn nhiều nguy cơ đe dọa đến ổn định, hòa bình trong khu vực. Đối với một quốc gia ven biển, có vùng biển rộng lớn và bờ biển dài hơn 3.200 km như đất nước ta, việc tuyên truyền phổ biển pháp luật về quản lý, bảo vệ biển đảo, thực thi pháp luật trên biển nói chung, tuyên truyền Luật Cảnh sát biển nói riêng là một nhiệm vụ quan trọng và lâu dài, cần phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, có hiệu quả, phù hợp với từng đối tượng, từng địa bàn, trong từng bối cảnh cụ thể.
Ban Chỉ đạo Đề án Bộ Quốc phòng, Ban Chỉ đạo đề án các cấp và các ban, bộ, ngành trung ương, địa phương, các lực lượng vũ trang cần tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Đề án trên phạm vi cả nước, trong đó tập trung thực hiện tốt một số nội dung, giải pháp sau:
Một là, Tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể, đơn vị lực lượng vũ trang và nhân dân về vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng của việc triển khai Đề án trong sự nghiệp quản lý, bảo vệ chủ quyền biển, đảo của Tổ quốc, phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và trách nhiệm xây dựng Cảnh sát biển Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, làm nòng cốt trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh chủ quyền, bảo đảm trật tự, an toàn trên các vùng biển của Tổ quốc.
Hai là, Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Quyết định số 1371/QĐ-TTg ngày 30/7/2021 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án “Phát huy vai trò của lực lượng Quân đội nhân dân tham gia công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, vận động Nhân dân chấp hành pháp luật tại cơ sở giai đoạn 2021 -
2027”. Các cơ quan, đơn vị trực thuộc, trong đó Lực lượng Cảnh sát biển làm nòng cốt, chủ động phối hợp các ban, bộ, ngành Trung ương, cấp ủy, chính quyền địa phương, các cơ quan, đơn vị trên địa bàn xây dựng kế hoạch thực hiện, lồng ghép các nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật có nội dung tuyên truyền Luật Cảnh sát biển Việt Nam; các đơn vị được chọn làm điểm về phối hợp phổ biến giáo dục pháp luật của Bộ Quốc phòng từng năm cần xác định Luật Cảnh sát biển Việt Nam là một trong những nội dung trọng tâm để tuyên truyền sâu rộng cho cán bộ, đảng viên, chiến sĩ và các tầng lớp Nhân dân.
Lực lượng cảnh sát biển vùng 3 tuyên truyền về biển, đảo cho ngư dân.
Ba là, Tăng cường công tác biên soạn, in ấn, phát hành tài liệu tuyên truyền, phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam. Kết hợp, lồng ghép nội dung tuyên truyền Luật Cảnh sát biển Việt Nam trong các lớp tập huấn, hội nghị tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật và các cuộc vận động, phong trào của đơn vị, địa phương để cán bộ, đảng viên, nhân dân nâng cao hiểu biết về pháp luật nói chung, về biển đảo và Luật Cảnh sát biển nói riêng một cách linh hoạt, phù hợp với từng đối tượng, địa bàn, thời điểm.
Bốn là, Phát huy hơn nữa vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng, các thiết chế văn hóa - thông tin cơ sở; tăng cường số lượng, thời lượng các chuyên trang, chuyên mục, tin, bài, phóng sự tuyên truyền, phổ biến Luật. Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, phổ biến Luật gắn với tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số; Nhân rộng các mô hình, cách làm tốt, sáng tạo, hiệu quả; Củng cố hệ thống tủ sách pháp luật, quan tâm đưa vào khai thác sử dụng tủ sách pháp luật điện tử quốc gia. Đảm bảo có đủ tài liệu sách báo pháp luật để cán bộ, đảng viên và nhân dân tự học tập, nghiên cứu; Quan tâm đầu tư kinh phí, trang thiết bị, huy động các nguồn lực bảo đảm cho công tác tuyên truyền phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và triển khai thực hiện Đề án nói riêng.
Năm là, Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các ban, bộ, ngành Trung ương, địa phương với các đơn vị Quân đội trong việc triển khai Đề án; gắn công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật, Luật Cảnh sát biển Việt Nam với thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, các phong trào thi đua, các cuộc vận động ở địa phương, đơn vị Quân đội; phát huy vai trò nêu gương của đội ngũ cán bộ, đảng viên các cấp, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên các cấp, đội ngũ công chức, viên chức và cán bộ, chiến sĩ trong Quân đội.
Với sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị, Đề án Tuyên truyền phổ biến Luật Cảnh sát biển Việt Nam giai đọan 2019 - 2023 chắc chắn sẽ sớm hoàn thành tốt các nội dung, mục tiêu đề ra, qua đó góp phần nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật và tinh thần trách nhiệm của cán bộ, đảng viên, nhân dân trong tham gia nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền, giữ gìn an ninh chính trị, trật tự an toàn trên biển, góp phần tích cực vào xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân trên biển, thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa./.