Việc khai thác mỏ cát Mỹ Yên là đúng cơ sở pháp lý và thực tiễn
(CLO) Hà Tĩnh cho khai thác mỏ cát Mỹ Yên, Cẩm Mỹ, Cẩm Xuyên phục vụ cao tốc Bắc Nam. Bên cạnh sự đồng thuận của người dân, một số ít bà con còn băn khoăn, lo lắng về hệ lụy xảy ra sau khai thác, thậm chí có người kích động, cản trở việc thi công đóng cọc, cắm mốc khu vực mở mỏ.
Đúng cơ sở pháp lý và thực tiễn
Để việc khai thác mỏ cát được “thuận buồm xuôi gió” cấp ủy, chính quyền, các lực lượng chức năng ở Cẩm Xuyên và tỉnh Hà Tĩnh đã chủ động đi trước về các vấn đề liên quan đến công tác vận động, tuyên truyền, thủ tục pháp lý, tạo sự đồng thuận cao trong mọi tầng lớp xã hội.
Khu vực khai thác mỏ cát thôn Mỹ Yên từ vạch kẻ đỏ đến bờ sông Ngàn Mọ.
Ngày 6/7/2023, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã có quyết định số 1602/QĐ- UBND về việc phê duyệt bổ sung khu vực khai thác vật liệu xây dựng thông thường không đấu giá quyền khai thác khoáng sản trên địa bàn, Hà Tĩnh, có mỏ cát bãi bồi thuộc thôn Yên Mỹ, xã Cẩm Mỹ với quy mô 3,48 ha, trữ lượng dự kiến khai thác gần 90.000m3.
Sau nhiều cuộc họp bàn công khai để nhân dân địa phương nắm bắt và hiểu rõ chủ trương của việc khai thác mỏ cát nói trên, nhằm tạo sự đồng thuận, ngày 24/10/2013 UBND huyện Cẩm Xuyên đã tổ chức họp báo, thông tin một cách rộng rãi về chủ trương, quy trình, thủ tục khai thác thôn Yên Mỹ, xã Cẩm Mỹ. Tại buổi họp báo, trước đông đảo phóng viên, nhà báo của Trung ương và địa phương, Phó Chủ tịch UBND huyện, Lê Ngọc Hà đã báo cáo một số thông tin cơ bản về chủ trương, quy trình, thủ tục kế hoạch khai thác vật liệu (cát) tại thôn Mỹ Yên phục vụ xây dựng Dự án Đường bộ cao tốc Bắc – Nam đoạn qua huyện Cẩm Xuyên. Trữ lượng khai thác gần 90.000m3. Mục đích chính phục vụ dự án trọng điểm quốc gia thuộc công trình cao tốc Bắc – Nam, không sử dụng để thực hiện cho bất kỳ mục đích nào khác.
Ông Hà cho biết thêm: Việc khai thác mỏ cát Mỹ Yên có đầy đủ cơ sở pháp lý, được đánh giá một cách toàn diện của các cấp, ngành cả về khoa học và thực tiễn. Thời gian qua, chính quyền các cấp đã tiến hành đối thoại công khai, giải thích một cách cặn kẽ, bài bản, có sức thuyết phục trước những ý kiến băn khoăn, thắc mắc của người dân. Cũng vì sự hài hòa trước lợi ích quốc gia với quyền lợi của người dân, các ngành chuyên môn và chính quyền các cấp ở Hà Tĩnh đã cung cấp đầy đủ, chi tiết, kịp thời các nội dung liên quan đến mỏ cát.
Đồng thời giao cho các hệ thống chính trị kiên trì tuyên truyền, giải thích ý nghĩa, tầm quan trọng của dự án, đối thoại một cách thẳng thắn, công khai để nhân dân địa phương hiểu rõ việc khai thác cát là để phục vụ lợi ích quốc gia, phục vụ nhiệm vụ chính trị quan trọng là đường cao tốc Bắc- Nam phía Đông, giai đoạn 2021- 2025 đi qua địa bàn Hà Tĩnh. Ngoài đó ra, không vì mục đích kinh doanh hoặc phục vụ lợi ích bởi cá nhân hay doanh nghiệp nào khác.
Lực lượng chức năng liên tục tuyên truyền bà con không tập trung đông người, không nghe kẻ xấu xúi giục, cản trở lực lượng chức năng làm nhiệm vụ.
Tuy vậy, một bộ phận người dân nơi đây vẫn có những băn khoăn, lo lắng về môi trường, mức độ ảnh hưởng đến các công trình hạ tầng và vấn đề dân sinh khi mỏ bước vào khai thác. Tất cả những điều này đều đã được các cơ quan chức năng trả lời rõ ràng, có luận cứ khoa học cao trong họp báo và quá trình tuyền truyền, vận động, họp bàn, đối thoại với người dân.
Về lo nghĩ việc khai thác cát sẽ tác động ảnh hưởng đến sự an toàn chân đập Hồ Kẻ Gỗ phía Sở NN&PTNT, Chi cục Thủy lợi Hà Tĩnh đã có văn bản số 1804/SNN-TL ngày 30/6/2023 xác định rõ: mỏ khai thác cát cách tràn xã lũ Hồ Kẻ Gỗ đến 1,5km về phía hạ du, nằm ngoài hành lang bảo vệ tràn Dốc Miếu của hồ; trong khu vực lân cận mỏ các không có công trình thủy lợi và công trình đê điều nào khác. Việc khai thác cát cũng không thể gây ra sạt lở diện tích đất canh tác của dân. Bởi quá trình khảo sát, cơ quan chuyên môn của Sở NN&PTNT đã thẩm định, thống nhất các biện pháp cụ thể để chống sạt lở, như: khai thác theo phương án giật cấp mái taluy, đóng giây hệ thống cọc tre sâu 5-6m dọc tuyến khai thác, ở những điểm xung yếu thì sử dụng rọ đá cọc bê tông để gia cố. Bên cạnh đó, văn bản số 1652/XN- UBND tỉnh ngày 13/7/2023 khẳng định rõ thêm: Nếu quá trình khai thác có dấu hiệu sạt lở, không an toàn thì bắt buộc phải dừng thi công cho đến khi nào có biện pháp đảm bảo, được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt thì mới được tiếp tục.
Một điều rất quan trọng là, phương án khai thác chỉ cho phép lấy độ sâu ngang đáy sông hiện trạng, vì thế sẽ không tạo thành vực sâu, hoàn toàn không gây ra ảnh hưởng gì đến mạch nước ngầm sinh hoạt của dân cư. Cũng cần hiểu rằng, trước đó, dự án nước sạch giai đoạn 2 của xã Cẩm Mỹ với tổng mức đầu tư đến 11 tỷ đồng đã được UBND tỉnh phê duyệt và sớm được triển khai. Vì vậy có thể khẳng định chắc chắn rằng, nước sinh hoạt của thôn Mỹ Yên nói riêng, nhân dân phía Nam xã Cẩm Mỹ nói chung sẽ được đảm bảo một cách bền vững.
Kiên quyết xử lý những kẻ đi ngược lại lợi ích của đất nước
Mặc dù chính quyền và các đoàn thể quần chúng trên địa bàn đã thông tin rộng rãi, tổ chức đối thoại công khai, giải thích một cách cặn kẽ, bài bản, minh chứng về cơ sở pháp lý lẫn thực tiễn có sức thuyết phục, song đáng tiếc là một số người dân tại thôn Mỹ Yên không hiểu vì lý do, động cơ gì vẫn chưa đồng thuận với chủ trương chung, thậm chí có người còn manh động chống đối lại.
Huyện Cẩm Xuyên hoàn thành bắc cầu phao qua sông phục vụ việc cắm mốc khai thác mỏ cát thôn Mỹ Yên, xã Cẩm Mỹ.
Cụ thể là, ngày 11/12/2013, khi lực lượng chức năng hỗ trợ đơn vị thi công bắc cầu phao qua công Ngàn Mọ để phục vụ việc cắm mốc khu vực khai thác mở cát thì một số người dân đã tụ tập phản đối, cản trở. Họ còn mang theo cả lều bạt, tổ chức quay video, phát trực tiếp trên mạng xã hội với những thông tin tiêu cực, sai sự thật. Manh động hơn, trong quá trình đơn vị thi công đang làm việc, có đến hàng chục người dân lội xuống khu vực lòng sông Ngàn Mọ, giăng thành hàng dài giữ cầu phao để cản trở việc cắm mốc.
Trước đó, 3 trường hợp khác đã có những hành động vi phạm pháp luật bằng những việc làm như đưa thông tin sai sự thật hoặc lợi dụng “gọi hồn, lên đồng” mang tính mê tín dị đoan để trả lời một số câu hỏi của người dân liên quan đến việc khai thác mỏ cát.
Nhờ tinh thần chủ động, dự báo đúng tình hình, tổ chức lực lượng hỗ trợ thi công hợp lý, gần 17 giờ cùng ngày, việc bắc cầu phao cơ bản hoàn thành. Tiếp đó, cơ quan chức năng đã đóng cọc, cắm mốc khu vực khai thác mỏ để bàn giao cho đơn vị thi công. Khoảng 18 giờ sau khi tiếp tục được các đơn vị hỗ trợ thi công cùng chính quyền vận động, giải thích, những người dân trước đó có hành động phản đối, cản trở đã rút khỏi hiện trường trở về nhà.
Để giữ nghiêm luật pháp, răn đe các hành vi cố tình chống lại việc thi công Dự án đường cao tốc Bắc – Nam, các lực lượng chức năng huyện Cẩm Xuyên đã triệu tập, làm việc với 5 đối tượng quá khích, kích động, xúi dục người dân cản trở các hoạt động thi công mỏ cát và 6 đối tượng đã quay, phát video trực tiếp, đăng tải, bình luận trên mạng xã hội các nội dung kích động, sai sự thật về chủ trương của nhà nước về khai thác mỏ cát ở thôn Mỹ Yên.
Qua làm việc, nhóm người này đã thừa nhận hành vi vi phạm, cam kết không tái phạm. Trước mắt, các cá nhân nói trên đã tiến hành gỡ bỏ những thông tin sai sự thật mà mình đã đăng tải tên mạng xã hội.
Triệu tập làm việc với một số người quá khích và quay video, phát tán thông tin sai sự thật về chủ trương khai thác cát phục vụ đường cao tốc Bắc-Nam
Đề cập đến vấn đề này, ông Hà Văn Bình – Chủ tịch UBND huyện Cẩm Xuyên cho biết: “Chính quyền rất thấu hiểu những tâm tư, nguyện vọng của bà con nên đã rất cẩn trọng, đảm bảo tính khoa học, an toàn trong mọi phương án khai thác; giải thích cặn kẽ, thấu đáo để bà con hiểu rõ, hiểu đúng chủ trương của Nhà nước về khai thác cát là để phục vụ lợi ích quốc gia, không vì bất kỳ mục đích cho cá nhân hay doanh nghiệp nào cả”.
Đồng chí Chủ tịch cũng khẳng định rõ: “Để tạo điều kiện thuận lợi thực hiện chủ trương khai thác mỏ cát Mỹ Yên phục vụ thi công Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam, chính quyền địa phương tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải thích đến toàn thể nhân dân. Tuy nhiên, đối với những đối tượng có hành vi xúi dục, gây cản trở, huyện sẽ kiên quyết xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật”.
Khắc Hiển