80 năm - Cuộc đổ bộ lớn nhất lịch sử nhân loại

Từ thoả thuận của 3 cường quốc tại Hội nghị Tam cường 1943

Từ ngày 28/11 đến ngày 1/12/1943 tại thủ đô Tehran của Iran đã diễn ra hội nghị giữa nguyên thủ 3 cường quốc lúc bấy giờ là Nguyên soái, Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Nhà nước Liên Xô Joseph Stalin, Tổng thống Mỹ Franklin Roosevelt và Thủ tướng Anh Winston Churchill. Đó là cuộc họp thu hút sự quan tâm đặc biệt thời điểm đó bởi đây là lần đầu tiên, 3 quốc gia này đã gạt bỏ những ý kiến khác biệt để ngồi lại với nhau cùng thoả thuận nhiều vấn đề. Diễn ra tại Tehran và giữa ba cường quốc nên Hội nghị đáng nhớ này còn được gọi là Hội nghị Tam cường.

Một trong những vấn đề quan trọng đạt được tại hội nghị là ra Tuyên bố chung thống nhất hành động để đẩy nhanh sự sụp đổ của chủ nghĩa phát xít, giảm bớt thương vong cho quân đội, dân thường, kết thúc Chiến tranh thế giới thứ hai, duy trì hòa bình bền vững thời hậu chiến. Bên cạnh đó, 3 cường quốc rốt cuộc cũng đạt được nhất trí sau rất nhiều sức ép của Stalin về việc mở mặt trận thứ hai, vốn được Mỹ và Anh hứa hẹn từ năm 1942 nhưng sau đó lại tìm cớ trì hoãn.

Chỉ có điểm khác là lần này hội nghị quyết định mặt trận thứ hai sẽ mở trên đất Pháp thay vì từ phía Balkans như Thủ tướng Anh đề xuất. Hai nhà lãnh đạo Anh, Mỹ cũng hứa với lãnh đạo Liên Xô rằng thời gian mở mặt trận thứ hai ở Pháp không muộn hơn tháng 5/1944. Chiến dịch đổ bộ D-day theo đó cũng được quyết định là vào nửa đầu năm 1944.

Cũng từ những kết quả đạt được tại Hội nghị Tam cường tại thủ đô Tehran mà có nhiều tài liệu cho rằng Phe Đồng minh chuẩn bị kế hoạch cho cuộc đổ bộ từ đầu năm 1943 khi cục diện chiến trường ở mặt trận phía Tây phe phát xít Đức chuyển biến theo hướng bất lợi. Từ phía nam, phe Đồng minh tiến sát đến Italia. Từ phía đông, Liên Xô chiến thắng trong cuộc chiến tiêu hao và giờ chuyển sang thế tấn công. Thậm chí có những tài liệu còn cho rằng quân đồng minh đã vạch ra những kế hoạch đổ bộ đầu tiên từ năm 1941.

Cuộc đổ bộ không dễ dàng

Sau được phê chuẩn, kế hoạch triển khai cuộc đổ bộ được khẩn trương thực hiện. Điểm đổ bộ được xác định là bãi biển Normandy, Pháp. Tướng Mỹ D. Eisenhower được cử làm Tư lệnh tối cao lực lượng Đồng minh.

Ban đầu, kế hoạch mang mật danh Bodyguard để đánh lạc hướng Đức quốc xã về thời gian và địa điểm bởi bí mật và bất ngờ là những yếu tố quan trọng đảm bảo sự thành công của kế hoạch. Theo đó, quân Đồng minh đã mở một chiến dịch tung hỏa mù, làm cho Bộ Chỉ huy Đức tin rằng mặt trận sẽ được mở ở Pas de Calais, nơi bắt đầu con đường ngắn nhất dẫn tới Berlin. Cũng phải nói thêm rằng, để tung được đòn hỏa mù, lừa được hệ thống tình báo khôn ngoan, lọc lõi của Đức quốc xã thực sự là một kì công.

Năm 1944, Juan Pujol Garcia được tình báo Anh giao thực hiện một nhiệm vụ vô cùng quan trọng. Để quân Đức quốc xã tin rằng việc đổ bộ vào Normady chỉ nhằm nghi binh, mà thực chất quân Đồng minh sẽ đổ bộ tại một khu vực ở Pas de Calais, có hơn 500 bức điện được trao đi đổi lại giữa Juan Pujol Garcia và bộ phận tiếp nhận thông tin của tình báo Đức quốc xã ở Madrid. Juan Pujol Garcia liên tục báo cáo rằng các cuộc đổ bộ lên bãi biển Normandy chỉ là hành động nghi binh. Rốt cuộc, tình báo Đức quốc xã và thậm chí cả Bộ Chỉ huy tối cao quân đội phát xít Đức cũng hoàn toàn tin vào những tin tức giả mà Juan Pujol Garcia và mạng lưới điệp viên ảo của ông cung cấp.

Trở lại với cuộc đổ bộ vào Normandy. Về thời gian, ban đầu, phe Đồng minh dự định mở màn cuộc đổ bộ vào ngày 5/6/1944, nhưng tướng Eisenhower đã quyết định lùi giờ G thêm 24 tiếng vì thời tiết bất lợi. Ngày 6/6/1944, hàng nghìn xe tăng, máy bay, tàu chiến của phe Đồng minh, cùng khoảng 156.000 binh sĩ đến từ hơn 10 quốc gia, đông nhất là quân Mỹ, Anh và Canada, đã mở đợt tiến công vào bãi biển này. Khoảng 7.000 tàu được huy động, trong đó có 1.213 tàu chiến, 4.127 tàu đổ bộ, cùng hàng trăm tàu hỗ trợ và máy bay đổ quân…

Chuẩn bị kỹ lưỡng, lực lượng khổng lồ, có yếu tố bất ngờ nhưng cuộc đổ bộ vẫn không hề dễ dàng, nếu không muốn nói là đẫm máu khi Lực lượng phòng thủ của quân đội Đức quốc xã mạnh hơn rất nhiều so với dự kiến, chống cự quyết liệt, gây thương vong rất lớn cho phe Đồng minh. Đức quốc xã còn xây dựng một hệ thống phòng thủ kiên cố dọc bờ biển, còn gọi là Bức tường Đại Tây Dương, nhằm ngăn chặn cuộc xâm nhập. Bờ biển với các vách đá cao, kết hợp với chướng ngại vật trên bãi biển không được dọn trước cũng gây thương vong nặng cho quân đội Mỹ.

Đến ngày 12/6, sau rất nhiều thương vong, quân Đồng minh mới chiếm giữ mặt trận dài 97 km, sâu 24 km tính từ bãi biển. Đến cuối tháng 7, với hàng trăm nghìn binh sĩ được tăng cường, kết hợp với quân kháng chiến của Pháp, quân đồng minh mới đẩy được quân Đức Quốc xã vào thế bất lợi. Và đến cuối tháng 8/1944 chiến dịch đổ bộ mới kết thúc, phe Đồng minh tiến công vào sâu trong đất liền.

Theo ABC News, tính chung cả trận đánh Normandy, hơn 226.000 người thuộc phe Đồng minh thiệt mạng, bị thương hoặc mất tích; hơn 4.100 máy bay và 4.000 xe tăng, thiết giáp bị phá hủy. Phía Đức Quốc xã thiệt hại khoảng 200.000 người, cùng 2.100 máy bay và 2.400 xe thiết giáp bị tiêu diệt. Không chỉ có các chiến binh bị thương vong, mà dân thường Pháp cũng chết nhiều vì bom đạn. Khoảng 15.000 - 20.000 người Pháp thiệt mạng, hàng nghìn người phải bỏ nhà lánh nạn.

Chiến dịch Overlord được đánh giá là thành công khi đẩy lùi được phát xít Đức khỏi bờ biển Pháp, tạo ra vị trí tập kết lực lượng và bàn đạp để phe Đồng minh phản công tại Tây Âu, phối hợp với Hồng quân Liên Xô nhằm tiêu diệt quân đội Đức Quốc xã. Chưa đầy một năm sau cuộc đổ bộ quy mô lớn nhất trong lịch sử lên Normandy, Đức quốc xã bị đánh bại, châu Âu được giải phóng hoàn toàn.

Normandy từ đó đi vào lịch sử như một địa điểm của chiến dịch đổ bộ quy mô lớn nhất trong lịch sử nhân loại (thường được gọi là chiến dịch D-Day), nơi hằng năm đón nhiều lãnh đạo thế giới cùng hàng vạn cựu chiến binh và du khách về dự lễ kỷ niệm sự kiện này và nhắc nhớ nhân loại về giá trị của hòa bình. Như nhấn mạnh của bà Angela Merkel - khi còn là Thủ tướng Đức khi tham dự lễ tưởng niệm các binh sĩ hy sinh trong cuộc đổ bộ lên Normandy: “Với tư cách là Thủ tướng Đức, tôi có mặt ở đây và muốn nói rằng, hôm nay, chúng ta sát cánh cùng nhau vì hòa bình và tự do. Đó là một sự nhắc nhở từ lịch sử và phải được chăm sóc, bảo vệ”.

Hà Anh

TRANSLATE with x

English

TRANSLATE with

COPY THE URL BELOW

Back

EMBED THE SNIPPET BELOW IN YOUR SITE

Enable collaborative features and customize widget: Bing Webmaster Portal

Back