Tăng trưởng kinh tế Ukraine chậm lại vì thiếu lao động và điện

Cơ quan này dự báo tăng trưởng của Ukraine đạt 4% vào năm 2024, được thúc đẩy bởi hoạt động thương mại bình thường hóa ở Biển Đen, chi tiêu chính phủ cao và thu nhập hộ gia đình được hưởng lợi từ tăng trưởng tiền lương thực tế.

"Mặc dù Ukraine đã chứng minh được khả năng phục hồi và thích ứng với chiến tranh, chúng tôi dự báo tăng trưởng sẽ chậm lại xuống còn 2,9% vào năm 2025 do tình trạng thiếu hụt lao động và năng lượng vẫn tiếp diễn", tuyên bố nêu rõ.

Các nhà phân tích của cơ quan này tin rằng "lệnh ngừng bắn bền vững và đáng tin cậy có thể nâng cao đáng kể triển vọng tăng trưởng của đất nước trong giai đoạn 2025-2026".

Theo dự báo của Fitch, lạm phát sẽ đạt trung bình 9,3% vào năm 2025, tăng từ mức 6,2% vào năm 2024. Dự báo nêu rõ "Tăng trưởng tiền lương nhanh chóng trong bối cảnh thiếu hụt lao động và sự không phù hợp về kỹ năng có thể duy trì áp lực giá cầu trong nước".

IMF dự đoán GDP thực tế của Ukraine sẽ tăng 4% vào năm 2024. Tuy nhiên, đến năm 2025, dự kiến ​​sẽ giảm xuống còn 2,5-3,5%, phản ánh các vấn đề liên quan đến cơ sở hạ tầng năng lượng bị hư hại và tình trạng thiếu hụt lao động.

Trong khi đó, Ủy ban châu Âu đã cải thiện dự báo tăng trưởng kinh tế của Ukraine năm 2024 từ 2,9% lên 3,5%. Tuy nhiên, dự báo năm 2025 đã bị hạ từ 5,3% xuống 2,8% và tăng trưởng khởi sắc chỉ bắt đầu vào năm 2026.

Theo CNA, dân số Ukraine, vốn đã thu hẹp nhanh chóng trước khi xung đột với Nga nổ ra, thời gian qua chứng kiến sự sụt giảm mạnh do di cư, tỷ lệ sinh thấp và thiệt mạng do chiến sự. Trước chiến tranh, dân số Ukraine ở mức khoảng 45 triệu người, hiện đã giảm khoảng 10 triệu người.

Nhân khẩu học bị đe dọa lớn nhất là nam thanh niên dưới 30 tuổi, giờ đây đã trở thành nhóm dân số nhỏ nhất tại Ukraine. Ước tính, Ukraine hiện còn chưa đến 5 triệu nam giới dưới 30 tuổi. Trước năm 2022 (thời điểm nổ ra xung đột), con số này là khoảng 6 triệu người.

Trong khi đó, tình hình thiếu điện tại quốc gia này càng trở nên nghiêm trọng. Hai mùa đông trước trong thời chiến đã rất gian nan, nhưng tình hình năm 2024 càng trầm trọng hơn khi Nga tăng cường tấn công cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine. Từ tháng 3/2024, đã có ít nhất 11 cuộc tấn công lớn bằng tên lửa và máy bay không người lái.

Khoảng một nửa công suất phát điện của Ukraine đã bị phá hủy, trong khi các mạng lưới phân phối cũng chịu thiệt hại nặng nề.

Tại Kiev, mất điện hàng ngày kéo dài khoảng 8 tiếng đã trở thành chuyện thường nhật, buộc người dân phải sắp xếp sinh hoạt theo lịch trình phù hợp, từ việc chờ thang máy để lên tầng cao đến làm việc trong các quán cà phê.

Theo ước tính từ Trường Kinh tế Kiev, thiệt hại trực tiếp của ngành năng lượng Ukraine lên tới 16 tỷ USD, trong khi tổn thất tài chính gián tiếp vượt 40 tỷ USD.

Với việc phải dựa vào các nhà máy điện hạt nhân, hệ thống điện quốc gia gặp khó khăn trong việc cân bằng tải, đặc biệt trong các giờ cao điểm sáng và tối. Dù Ukraine đã tăng cường bảo vệ cơ sở hạ tầng và hợp tác với các đối tác để bổ sung hệ thống phòng không, việc bảo vệ lưới điện toàn diện vẫn là một bài toán nan giải.

Theo số liệu chính thức, đã có khoảng 1,5 gigawatt điện mặt trời mới được lắp đặt trên khắp Ukraine. Tuy nhiên, với những thiệt hại và nhu cầu lớn, đây chỉ là bước khởi đầu.

Như đã đưa tin trước đó, Fitch Ratings dự đoán rằng cuộc chiến Nga-Ukraine sẽ tiếp diễn vào năm 2025 trong các thông số rộng hiện tại. Một lệnh ngừng bắn là có thể, nhưng một thỏa thuận hòa bình vẫn khó có thể xảy ra.

Trong khi đó, theo tin tức từ RT đưa tin, Ngân hàng Thế giới (WB) tăng mạnh dự báo tăng trưởng cho nền kinh tế Nga, dự kiến ​​GDP của Nga sẽ tăng trưởng 3,2% trong năm nay. Con số này tăng mạnh so với dự báo trước đó của WB là 2,9%.

WB cũng nâng dự báo tăng trưởng kinh tế của Nga năm 2025 lên 1,6%, tăng so với mức 1,4% dự báo ​​vào tháng 6, theo Bản cập nhật kinh tế châu Âu và Trung Á mới nhất được công bố hôm 17.10. Dự báo cho năm 2026 vẫn không đổi ở mức 1,1%.

Hồi tháng 7, WB báo cáo trong bảng xếp hạng thu nhập quốc dân hàng năm rằng tăng trưởng kinh tế của Nga đã thách thức các lệnh trừng phạt của phương Tây. Nhiều nhà phân tích chỉ ra, hiệu suất mạnh mẽ này là nhờ chuyển hướng thương mại của Nga sang phương Đông và các chính sách kinh tế được thực hiện để bù đắp tác động của các hạn chế.

Theo bảng xếp hạng thu nhập quốc dân hàng năm, WB cho biết Nga đã tiến từ nhóm “trung bình khá” lên nhóm “cao” nhờ sức mạnh tăng trưởng kinh tế. Trong khi đó, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) kỳ vọng nền kinh tế Nga sẽ tăng trưởng nhanh hơn tất cả các nền kinh tế tiên tiến trong năm 2024.

An Nhiên (Theo RBC Ukraine RT)

CTV