Nhiều chuyên gia AI Trung Quốc qua đời sớm trong áp lực công việc

Khi cuộc đua trí tuệ nhân tạo (AI) giữa Mỹ và Trung Quốc ngày càng khốc liệt, Trung Quốc không chỉ nổi lên với những tài năng trong nước mà còn phải đối mặt với mất mát đau lòng: nhiều nhà khoa học AI hàng đầu của nước này đã qua đời ở độ tuổi còn rất trẻ, gây lo ngại về môi trường làm việc căng thẳng và sức ép đạo đức nặng nề trong ngành.

Dù Trung Quốc đang chứng kiến làn sóng phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực AI, cái chết của các chuyên gia hàng đầu như Tôn Kiên, Đường Tiểu Âu, Phong Dương Hà hay Hà Trí đang khiến dư luận đặt dấu hỏi lớn. Hầu hết những người này đều qua đời ở độ tuổi 30 đến 50 – thời kỳ đỉnh cao về nghiên cứu khoa học.

Nhà khoa học máy tính Liu Shaoshan cho biết: “Ngành công nghiệp này đang phát triển quá nhanh và cạnh tranh rất khốc liệt. Một người mới chỉ làm xong nửa thí nghiệm thì có thể đã bị người khác công bố trước rồi”.

Ông cũng nhấn mạnh áp lực đạo đức mà các nhà nghiên cứu phải đối mặt khi AI ngày càng ảnh hưởng sâu rộng tới xã hội.

Tôn Kiên (2022): chuyên gia thị giác máy tính, mất vì căn bệnh đột ngột ở tuổi 45
Tôn Kiên là nhà khoa học trưởng tại Megvii – một startup AI nổi tiếng Trung Quốc. Ông từng làm việc tại Microsoft và dẫn đầu nhiều dự án lớn như mạng nơ-ron ShuffleNet và nền tảng AI Brain++ của Megvii.

Ông Tôn cũng là trưởng khoa AI tại Đại học Giao thông Tây An. Ông có hơn 35 bằng sáng chế, từng được MIT Technology Review vinh danh là nhà đổi mới dưới 35 tuổi.

Phong Dương Hà (2023): chuyên gia AI quân sự, mất khi làm việc ở tuổi 38
Phong Dương Hà là phó giáo sư tại Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc, chuyên nghiên cứu học tăng cường và các hệ thống mô phỏng chiến tranh.

Ông từng học tại Harvard và Iowa, lãnh đạo phát triển hệ thống War Skull I và II dùng cho huấn luyện quân sự. Ông qua đời trong một “nhiệm vụ quan trọng”.

Đường Tiểu Âu (2023): người sáng lập SenseTime, mất ở tuổi 55
Giáo sư Đường Tiểu Âu là nhà sáng lập gã khổng lồ AI SenseTime, được biết đến là một trong bốn “con rồng AI” của Trung Quốc.

Tốt nghiệp MIT, ông Đường từng là giám đốc nhóm tại Microsoft Research Asia. SenseTime dưới tay ông phát triển mạnh các ứng dụng nhận diện khuôn mặt, mô hình AI lớn và công nghệ theo dõi đám đông. Ông mất do bệnh, không rõ nguyên nhân.

Hà Trí (2024): đồng sáng lập Yidu Tech, mất ở tuổi 41
Hà Trí là giám đốc đổi mới của Yidu Tech – công ty AI chăm sóc sức khỏe. Ông từng làm việc tại Alibaba và học tại Đại học Thanh Hoa.

Cáo phó cho biết ông bị ngừng tim và ngừng thở do say độ cao khi ở Thanh Hải, một tỉnh nội địa ở tây bắc Trung Quốc. Ông được xem là người đi đầu trong việc kết hợp dữ liệu lớn và y tế ở Trung Quốc.

Quan Yuhui (2025): chuyên gia xử lý ảnh máy tính, mất vì bệnh ở tuổi 39
Phó giáo sư Quan Yuhui thuộc Đại học Công nghệ Nam Trung Quốc, là chuyên gia trẻ nổi bật về học không giám sát, nhiếp ảnh điện toán và phân tích kết cấu.

Ông có hơn 80 bài nghiên cứu cấp cao, được xếp vào danh sách “2% nhà khoa học hàng đầu thế giới” của Stanford. Ông qua đời vì bệnh vào tháng 1/2025.