Sự lung lay của livestream bán hàng và vị thế 'mỏ neo' của báo chí

Niềm tin lung lay trên sàn livestream

Trong bức tranh thương mại điện tử đầy màu sắc, livestream bán hàng từng là ‘con gà đẻ trứng vàng’ tại Trung Quốc, thống trị thị trường trực tuyến trong nhiều năm. Song, sau giai đoạn bùng nổ, bữa tiệc nào cũng tàn, và sự hạ nhiệt rõ rệt tại thị trường tỷ dân này là thực tế đang diễn ra.

Khi ‘vầng hào quang’ của bán hàng livestream dần tắt, những hệ lụy từ các vụ việc quảng cáo sai lệch của người nổi tiếng liên tiếp tại Việt Nam gần đây càng dấy lên hồi chuông cảnh báo về một tương lai tương tự, nơi niềm tin vào hình thức mua sắm trực tuyến này đang lung lay dữ dội.

Chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh, Chủ tịch Công ty Le Bros nhìn nhận, với sức ảnh hưởng lan tỏa và lượng người theo dõi khổng lồ, lẽ ra người nổi tiếng phải là những người tiên phong trong việc truyền tải thông tin minh bạch và đáng tin cậy. Thế nhưng, trước sức hút của lợi nhuận quảng cáo, không ít người đã bỏ qua quy trình thẩm định sản phẩm một cách nghiêm túc, thậm chí cố tình làm ngơ trước những dấu hiệu đáng ngờ về chất lượng và nguồn gốc.

Hãy nhìn vào những vụ việc rúng động: từ vụ Cilonmum gây hoang mang dư luận với sự tham gia của những tên tuổi như diễn viên Doãn Quốc Đam và MC Hoàng Linh, đến những ồn ào sữa giả xoay quanh quảng cáo của BTV Quang Minh và Vân Hugo trước đó.

Theo ông Lê Quốc Vinh, sự thiếu hiểu biết hoặc thái độ vô trách nhiệm này không chỉ gây tổn hại nghiêm trọng đến hình ảnh của chính người nổi tiếng mà còn đẩy người tiêu dùng vào tình thế rủi ro, đối diện với nguy cơ mua phải hàng giả, hàng kém chất lượng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tài chính.

"Những lời xin lỗi muộn màng, đôi khi mang nặng tính hình thức và đối phó, chỉ càng khoét sâu thêm sự thất vọng và làm lung lay niềm tin vốn có của công chúng vào những gương mặt quen thuộc trên truyền thông," ông Vinh nhận định.

Sự thoái trào livestream bán hàng ở Trung Quốc, sau những năm tháng thăng hoa không kiểm soát, cho thấy một quy luật tất yếu: niềm tin của người tiêu dùng là hữu hạn. Khi những lời quảng cáo ‘có cánh’ không đi đôi với chất lượng thực tế, khi những gương mặt đại diện đánh mất uy tín, thì sự quay lưng của cộng đồng là điều khó tránh khỏi.

Việt Nam, với những diễn biến tương tự gần đây, dường như đang đi trên ‘vết xe đổ’ ấy. Câu hỏi đặt ra là, liệu chúng ta có đủ tỉnh táo để nhận ra bài học xương máu từ nước bạn, hay sẽ tiếp tục ‘ném tiền qua cửa sổ' vào một hình thức quảng cáo đang dần đánh mất đi giá trị?

Báo chí khẳng định vai trò 'mỏ neo'

Sự lung lay niềm tin vào livestream bán hàng, được bồi đắp bởi hàng loạt vụ việc quảng cáo sai sự thật từ những người nổi tiếng, đang tạo ra một hiệu ứng domino tiêu cực, khiến cộng đồng ngày càng có cái nhìn dè dặt và quay lưng với hình thức mua sắm trực tuyến này.

Chính trong bối cảnh đó, khi 'vùng xám' thông tin trên mạng xã hội ngày càng lan rộng và niềm tin vào những người có sức ảnh hưởng suy giảm, đây chính là thời điểm then chốt để báo chí Việt Nam khẳng định lại vị thế của mình.

Báo chí cần chủ động vào cuộc, không chỉ phản ánh một cách khách quan những vấn đề nhức nhối này mà còn tích cực tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về cách nhận diện thông tin sai lệch, nâng cao tinh thần cảnh giác khi mua sắm trực tuyến.

Chủ tịch Le Bros đã nhìn nhận một cách sâu sắc: "Đây chính là thời điểm then chốt để báo chí Việt Nam thể hiện vai trò và trách nhiệm của mình".

Thay vì chỉ đóng vai trò là người ghi nhận và phản ánh một cách hời hợt những hệ lụy từ sự lũng đoạn thông tin trên mạng xã hội, báo chí cần chủ động dấn thân vào cuộc chiến chống lại thông tin sai lệch, trở thành ngọn hải đăng soi đường, tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về cách thức nhận diện những chiêu trò quảng cáo tinh vi và nâng cao tinh thần tự bảo vệ trước những cạm bẫy trực tuyến.

Tuy nhiên, chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh cũng chỉ ra một thách thức không nhỏ, việc một số tờ báo hiện nay vẫn tập trung khai thác bề nổi mà thiếu đi sự phân tích sâu sắc, đa chiều có thể mang lại hiệu ứng ngược, gây ra phản ứng ngược, làm khuếch đại thông tin mà không trang bị cho người dân những kiến thức và kỹ năng cần thiết.

Việc vào cuộc cung cấp thông tin một cách kịp thời, chính xác, sâu sắc và đa chiều, báo chí có đủ khả năng trở thành kênh tham khảo đáng tin cậy hàng đầu, giúp người dân gạn đục khơi trong giữa biển thông tin hỗn loạn và đưa ra những quyết định mua sắm sáng suốt.

"Để thực sự lấy lại vị thế và xây dựng lại niềm tin, báo chí cần vượt lên trên những thông tin bề mặt, đi sâu vào bản chất của vấn đề, phân tích đa chiều các khía cạnh liên quan, từ đó cung cấp cho độc giả một cái nhìn toàn diện và giải pháp hữu ích", ông Vinh nói.

Ông cho rằng, việc khai thác đa dạng các góc độ của vấn đề, thông qua phỏng vấn chuyên gia pháp lý, nhà quản lý thị trường, lắng nghe tiếng nói từ cả những người nổi tiếng có trách nhiệm và những người tiêu dùng bị ảnh hưởng, sẽ mang đến một bức tranh thông tin đầy đủ và thuyết phục.

Có thể thấy, với sứ mệnh kiên trì theo đuổi sự thật, đề cao tính chuyên nghiệp và trách nhiệm xã hội, báo chí có đủ sức mạnh để lái con thuyền thông tin vượt qua vùng biển nhiễu loạn của kỷ nguyên số, trở thành bến đỗ tin cậy cho công chúng và từng bước khôi phục vị thế vốn có trong lòng độc giả cũng như trên thị trường truyền thông đầy cạnh tranh. Đây không chỉ là trách nhiệm mà còn là 'cơ hội vàng' để báo chí Việt Nam chứng minh tầm quan trọng không thể thay thế của mình trong việc xây dựng một xã hội thông tin minh bạch và bảo vệ quyền lợi của người dân.

"Đây không chỉ là cơ hội để báo chí Việt Nam tái khẳng định vị thế dẫn dắt dư luận, vốn đã chịu nhiều áp lực cạnh tranh từ sự trỗi dậy mạnh mẽ của mạng xã hội, mà còn là dịp để củng cố niềm tin của công chúng vào những giá trị cốt lõi của báo chí: sự thật, tính chuyên nghiệp, đạo đức nghề nghiệp và trách nhiệm xã hội", chuyên gia Lê Quốc Vinh nhấn mạnh.

Hoàng Anh