Nga tìm cách gỡ bỏ lệnh trừng phạt hàng không của Mỹ
(CLO) Nga đề nghị Mỹ dỡ bỏ lệnh cấm bay để đổi lấy ngừng bắn, giữa lúc EU kiên quyết giữ lệnh trừng phạt.
Chính phủ Nga đang thúc đẩy khả năng mở lại không phận Mỹ đối với các hãng hàng không Nga như một phần trong thỏa thuận ngừng bắn với Ukraine. Tuy nhiên, nỗ lực này đang gặp nhiều trở ngại từ phía Liên minh châu Âu (EU).
Theo tờ Politico, EU hiện không mấy mặn mà với việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt trong lĩnh vực hàng không nhằm vào Nga. Trong bối cảnh đó, việc các hãng bay của Nga có thể nối lại đường bay tới Mỹ mà không có sự tham gia của châu Âu sẽ rất khó khả thi.
“Một trong những nội dung cốt lõi của các lệnh trừng phạt EU là cấm máy bay Nga bay qua không phận các nước thành viên”, một quan chức Ủy ban châu Âu cho biết, với điều kiện giấu tên.
Ngoài yếu tố chính trị liên quan đến các quyết định trừng phạt, vị quan chức này cũng cảnh báo về “những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến an toàn và an ninh hàng không” nếu mở lại không phận châu Âu cho máy bay Nga.
“Hệ thống điều hành bay cũng như tiêu chuẩn kỹ thuật của đội bay Nga hiện không rõ có được duy trì và kiểm định đúng quy chuẩn trong ba năm qua hay không, điều này đặt ra dấu hỏi lớn về mức độ an toàn bay”, vị quan chức nhấn mạnh.
Kể từ khi Nga phát động chiến dịch quân sự quy mô lớn tại Ukraine, máy bay của các hãng hàng không Nga đã bị cấm hạ cánh và bay qua lãnh thổ của cả EU lẫn Mỹ.
Cùng với đó, Nga cũng không còn được tiếp cận các linh kiện thay thế dành cho dòng máy bay phương Tây như Boeing và Airbus.
Trong bối cảnh đó, Nga đang yêu cầu khôi phục đường bay thẳng với Mỹ như một điều kiện trong bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào trong tương lai.
Đặc biệt, Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov ngày 11/4 khẳng định việc mở lại các đường bay “phải là hệ quả tất yếu từ việc dỡ bỏ trừng phạt đối với hãng hàng không Aeroflot”.
“Phía Mỹ đã xem xét đề xuất này, nhưng cho đến nay chúng tôi vẫn chưa thấy động thái hồi đáp nào”, ông Lavrov cho biết.
Theo một số nguồn tin, Nga đã tiếp cận chính quyền Washington với đề nghị được mua máy bay do hãng Boeing sản xuất, và thanh toán bằng tài sản nhà nước Nga đang bị đóng băng kể từ khi chiến sự nổ ra - với điều kiện đạt được một lệnh ngừng bắn lâu dài.
Nếu Mỹ và Nga thực sự tiến tới việc nới lỏng các hạn chế cho ngành hàng không, điều này sẽ tạo thêm áp lực lớn đối với các hãng bay châu Âu - vốn từ lâu đã phải gánh chi phí cao hơn do phải tránh không phận Nga khi khai thác các đường bay đến châu Á. Đây cũng là lý do khiến các hãng hàng không Trung Quốc chiếm ưu thế rõ rệt trong khu vực.
Dù vậy, Brussels hiện vẫn chưa có động thái xúc tiến đàm phán với Moskva liên quan đến việc khôi phục quyền tiếp cận không phận châu Âu, một phần vì những rủi ro liên quan đến việc bay qua lãnh thổ Nga vẫn còn hiện hữu.
Một đại diện Ủy ban châu Âu nhận định việc bay qua không phận Nga vẫn là “vấn đề lớn về an toàn”, dẫn chứng vụ tai nạn của hãng Azerbaijan Airlines, nhiều khả năng là do bị hệ thống phòng không Pantsir-S của Nga tấn công nhầm.
Trước đó, hãng tin Bloomberg cho biết một số đề xuất từ phía Mỹ trong khuôn khổ thỏa thuận hòa bình giữa Nga và Ukraine có bao gồm khả năng nới lỏng trừng phạt đối với Nga nếu hai bên đạt được lệnh ngừng bắn dài hạn. Tuy nhiên, đề xuất này không đề cập đến nguyện vọng gia nhập NATO của Ukraine.