Vì sao tổ tiên loài người ăn thực vật nhiều hơn thịt?

Trái lại, phát hiện mới nhất cho thấy tổ tiên loài người đã ăn uống cực kỳ linh hoạt và khôn ngoan, với thực vật, đặc biệt là loại giàu tinh bột, giữ vai trò trung tâm trong khẩu phần ăn từ cách đây gần 800.000 năm.

Câu chuyện bắt đầu từ những công cụ bằng đá bazan được tìm thấy gần một hồ nước cổ. Chúng không chỉ là những viên đá vô tri, mà là đe, chùy, những công cụ chế biến thực phẩm có chủ đích.

Khi đặt dưới kính hiển vi, các nhà nghiên cứu phát hiện nhiều hạt tinh bột bám lại, dấu vết của các loại cây như quả sồi, cây họ đậu, ngũ cốc nguyên thủy và cả thực vật thủy sinh. Nói cách khác, tổ tiên chúng ta biết hái lượm, biết chọn thực phẩm theo mùa, biết chế biến, và đặc biệt biết lên thực đơn cho cả năm.

Không dừng lại ở việc nhận biết thực vật có thể ăn, người tiền sử còn biết xử lý những loại cây như quả sồi hay củ chứa độc tố. Họ ngâm, nướng, giã, tức là có quy trình. Điều này cho thấy sự tiến bộ về nhận thức, kỹ năng lên kế hoạch, và sự hợp tác theo nhóm. Họ không chỉ đi kiếm ăn theo bản năng mà còn đang xây dựng lối sống.

Tất cả những điều này được tìm thấy tại Gesher Benot Ya’aqov, một địa điểm khảo cổ với hơn 20 lớp định cư cổ đại. Tại đây, ngoài công cụ đá, các nhà khoa học còn tìm thấy cả hóa thạch động vật, vật liệu thực vật, phấn hoa, lông vũ, cho phép tái dựng lại một phần cuộc sống hàng ngày của con người thời tiền sử.

Điều thú vị là họ không chỉ ăn những gì mọc trên đất, mà còn “đi săn” thực vật dưới nước, từ cây súng vàng cho đến một loại hạt dẻ nước đã tuyệt chủng.

Muốn thu thập được những loại thực phẩm này, người xưa phải băng qua các môi trường sống khác nhau, hiểu hệ sinh thái và có chiến lược, không có chuyện "thấy gì ăn nấy". Họ ăn theo mùa, ăn theo kế hoạch.

Nghiên cứu này cho thấy người tiền sử không chỉ coi thực vật giàu tinh bột là lựa chọn “chữa cháy” mà còn là thực phẩm chủ chốt. Carbohydrate từ các loại thực vật là nhiên liệu cho sự phát triển bộ não. Không có tinh bột, không có ta hôm nay.

Đứng đầu nghiên cứu là Tiến sĩ Hadar Ahituv, hiện công tác tại Đại học Haifa (Israel). Nhóm của ông, phối hợp với các nhà khoa học từ nhiều trường đại học ở Israel và Hà Lan, đang mở ra một hướng nghiên cứu mới: tập trung vào vai trò của thực vật trong tiến trình tiến hóa nhân loại.

Nói cách khác, họ không chỉ đang viết lại sách giáo khoa. Họ đang vẽ lại cả bức tranh về tổ tiên ta, những người không đơn thuần là “thợ săn bản năng” mà là những đầu bếp cổ đại đầy chiến lược. Và nhờ sự tháo vát ấy, loài người đã không chỉ sống sót, mà còn thống trị cả hành tinh.

(theo The Brighter Side of News, SciTechDaily)

Hoài Phương