Tạm biệt công ty lâu đời nhất Bắc Mỹ: Doanh nghiệp 355 năm tuyên bố phá sản
(CLO) Huyền thoại 355 năm Hudson’s Bay có thể bị thanh lý đầu tháng 5, khép lại kỷ nguyên doanh nghiệp lâu đời nhất Bắc Mỹ.
Hiếm có công ty nào được thành lập từ thế kỷ 17 vẫn còn tồn tại đến ngày nay, nhưng Hudson’s Bay Company (HBC) từng là một ngoại lệ đáng chú ý.
Với hơn 200 năm giữ vai trò thống trị tại vùng đất nay thuộc Canada, HBC được xem là một trong những doanh nghiệp huyền thoại nhất khu vực Bắc Mỹ. Tuy nhiên, giờ đây, công ty này đang đối mặt với nguy cơ phá sản.
Hiện tại, HBC chỉ còn sở hữu sáu cửa hàng, và một thẩm phán đã ra hạn chót đến đầu tháng 5 để công ty tìm cách tránh bị thanh lý hoàn toàn.
Nguồn gốc hình thành của công ty
Vào thời điểm các quốc gia như Tây Ban Nha, Pháp và Bồ Đào Nha lập ra những “công ty nhà nước” nhằm chinh phục lãnh thổ và phát triển thương mại, Công ty Đông Ấn Anh và Công ty Đông Ấn Hà Lan lại nổi bật với khả năng quản lý độc lập toàn bộ các vùng đất rộng lớn.
Khoảng năm 1650, hai nhà thám hiểm người Pháp, Pierre-Esprit Radisson và Médard des Groseilliers, đã tổ chức một chuyến thám hiểm đến Vịnh Hudson với niềm tin rằng khu vực này giàu tài nguyên lông thú chất lượng cao.
Chuyến đi của họ đã thành công khi mang về Montreal những tấm lông thú cao cấp. Thế nhưng, triều đình Pháp từ chối cấp phép hoàng gia, một điều kiện thiết yếu để đảm bảo nguồn tài trợ. Không nhận được sự hỗ trợ, họ quyết định tìm đến London.
Tại London, Hoàng tử Rupert, em họ của Vua Charles II, đã cung cấp tàu và thủy thủ đoàn. Một con tàu sau đó đã đến Vịnh Hudson, thuộc Quebec ngày nay. Từ đây, họ xây dựng một pháo đài và thành lập công ty để quản lý hoạt động buôn bán lông thú đầy tiềm năng lợi nhuận.
Hành trình từ đế chế thương mại đến trung tâm mua sắm
Trải qua thời gian, HBC dần giành được vị thế độc quyền trong lĩnh vực thương mại lông thú. Tuy nhiên, đến năm 1779, sự xuất hiện của Công ty Tây Bắc đã tạo ra một đối thủ cạnh tranh trực tiếp.
Một bước ngoặt quan trọng xảy ra vào năm 1849, khi một tòa án đưa ra phán quyết chống lại một thương nhân vì vi phạm độc quyền thương mại của HBC, nhưng không áp dụng bất kỳ hình phạt nào. Điều này thực chất đã đặt dấu chấm hết cho quyền kiểm soát độc quyền của công ty.
Áp lực cạnh tranh ngày càng gia tăng, buộc Chính phủ Anh phải thu hồi chủ quyền đối với các vùng lãnh thổ do HBC quản lý để sáp nhập thành Canada như hiện nay. Anh quốc sau đó đã bồi thường cho công ty 300.000 bảng.
Khi các lợi ích bên ngoài mở rộng, HBC chuyển hướng sang lĩnh vực bán lẻ, đầu tư vào các cửa hàng bách hóa, siêu thị và trung tâm mua sắm. Đây là một ngành kinh doanh phát triển mạnh mẽ vào thời điểm đó, nhờ sự gia tăng tài sản của tầng lớp trung lưu.
Thách thức từ sự bùng nổ thương mại điện tử
Mọi thứ thay đổi rõ rệt trong thập kỷ qua, khi thương mại điện tử bùng nổ mạnh mẽ. Sự phát triển nhanh chóng của mua sắm trực tuyến đã khiến doanh số tại các cửa hàng truyền thống giảm sút nghiêm trọng. HBC sau đó được một công ty Mỹ mua lại.
Qua nhiều năm, các cửa hàng của HBC tại châu Âu và Mỹ lần lượt đóng cửa. Sau đại dịch COVID-19, công ty chỉ còn duy trì hoạt động tại sáu địa điểm.
Hiện tại, không có gì đảm bảo rằng HBC có thể tránh được số phận bị giải thể hoàn toàn. Dù từng vượt qua nhiều thử thách như chiến tranh, mất độc quyền và sự can thiệp của chính phủ, Hudson’s Bay Company dường như không thể đối phó nổi với một “đối thủ” mới: Internet.