Cú hích thể chế và vai trò trung tâm của doanh nghiệp tư nhân
(CLO) Hơn 30 lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế, luật sư và nhà hoạch định chính sách cùng thảo luận về việc triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW.
Trong khuôn khổ Tọa đàm chuyên đề do President Club, hơn ba mươi nhà lãnh đạo doanh nghiệp, chuyên gia kinh tế, luật sư và nhà hoạch định chính sách đã cùng thảo luận sâu về quá trình hình thành, tinh thần cốt lõi và các yêu cầu thực tiễn trong việc triển khai Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân.
Tư nhân từ “thành phần” đến “động lực quan trọng nhất”
Ông Nguyễn Trung Chính - Chủ tịch HĐQT/Chủ tịch Điều hành Tập đoàn Công nghệ CMC khẳng định: “Nghị quyết 68 là một bước đột phá về tư tưởng, khi lần đầu tiên khu vực kinh tế tư nhân được xác lập là động lực quan trọng nhất. Nếu triển khai đúng hướng, phần lớn các điểm nghẽn sẽ được tháo gỡ”.
Theo TS. Võ Trí Thành – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI), đây là một cú chuyển lớn từ quan niệm coi tư nhân là “một bộ phận” đến vị trí trung tâm trong chiến lược phát triển.
Rào cản từ quy định và thủ tục hành chính
Nhiều doanh nhân tại tọa đàm chia sẻ những khó khăn cụ thể khi triển khai thực tế. Ông Nguyễn Hòa Bình - Chủ tịch NextTech nêu rõ: “Từ năm 2008, lãnh đạo cởi mở cấp phép thử nghiệm ví điện tử, nhưng đến 2015, tư duy siết chặt khiến sandbox mất 8 năm để ban hành. Khi ra đời, quy định yêu cầu tổng giám đốc phải có kinh nghiệm làm trong ngành ngân hàng, loại bỏ những người có tư duy đổi mới ngoài ngành”.
Ông Nguyễn Trọng Phi - Chủ tịch Tập đoàn Giovanni phản ánh trường hợp xin phép đầu tư kéo dài 4 năm chỉ vì dự án không nằm trong khu công nghiệp, phải xin đủ 17 chữ ký từ UBND tỉnh để được giao đất. “Những thủ tục này không chỉ gây chậm trễ mà còn đẩy doanh nghiệp vào nguy cơ bị ‘treo’ dự án vô thời hạn”, ông nói.
Ông Đào Xuân Dũng - Chủ tịch Công ty Kiểm toán và Tư vấn UHY nhấn mạnh: “Quy định cấm xuất cảnh lãnh đạo doanh nghiệp vì chậm nộp thuế chỉ vài chục triệu đồng, không chỉ gây khó khăn phiền hà mà nhiều khi có thể làm sụp giá cổ phiếu doanh nghiệp chỉ vì sai sót nhỏ của kế toán. Ai chịu trách nhiệm cho những quy định thiếu linh hoạt này?”. Ông cũng cảnh báo về tình trạng hàng nghìn tỷ đồng bị lãng phí do các dự án không được chuyển nhượng vì rào cản pháp lý.
Luật sư Bùi Văn Thành bổ sung: “Một doanh nghiệp mất cả năm chỉ để xin phép in bao bì vì bị xếp vào ‘hoạt động xuất bản’. Những điều này không chỉ gây khó khăn mà còn cho thấy sự lỗi thời trong hệ thống pháp lý".
Xung đột lợi ích và thị trường thiếu cạnh tranh
Bà Nguyễn Ngọc Hà từ Ủy ban Giám sát Tài chính Quốc gia cảnh báo: “Các ngân hàng thương mại hiện nay không chỉ cho vay mà còn sở hữu công ty chứng khoán, hoạt động như nhà môi giới, tư vấn, định giá và giao dịch – điều này tạo ra những mắt xích khép kín có thể thao túng thị trường".
Bà chỉ ra rằng dòng vốn đang “quẩn quanh” trong các nhóm đặc quyền, tạo ra doanh nghiệp chiếm dụng vốn trong khi doanh nghiệp tư nhân không thể tiếp cận được nguồn lực. “Không thể có cạnh tranh công bằng nếu thị trường bị thao túng bởi xung đột lợi ích".
Ngoài ra, ông cũng chỉ trích sự lỏng lẻo trong quản lý quảng bá sản phẩm tài chính đại chúng – vốn cần được kiểm soát chặt chẽ như ở các nước phát triển.
Tọa đàm cho thấy một chuyển động tích cực, khu vực tư nhân không còn chờ đợi chính sách ban hành từ trên xuống, mà đã chủ động đóng góp, đề xuất và đồng hành cùng Nhà nước trong từng bước thực thi.
CMC, MISA, 1Office, Giovanni... không chỉ nêu vướng mắc mà còn đề xuất cơ chế cụ thể, chương trình hành động và cam kết triển khai. TS. Võ Trí Thành khuyến nghị doanh nghiệp tăng cường phân tích chi phí - lợi ích, đánh giá tác động chính sách để góp ý hiệu quả hơn.
Luật sư Bùi Văn Thành đề xuất phát triển cổng thông tin quốc gia minh bạch về cơ hội đầu tư. Ông Đặng Huy Đông – nguyên Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh: “Sandbox cần kiểm soát theo không gian – thời gian – rủi ro, nhưng không nên trói buộc sáng tạo bằng các điều kiện bảo thủ".
Ông Lê Việt Thắng - Tổng giám đốc 1Office đề xuất: “Chính phủ nên trích ngân sách mua phần mềm Việt để cấp miễn phí cho doanh nghiệp mới dưới 3 năm tuổi. Chúng tôi không xin hỗ trợ bằng tiền, chỉ cần được đưa công cụ vào tay doanh nghiệp".
Ông Nguyễn Xuân Hoàng - Phó Chủ tịch công ty MISA bổ sung: “Chúng ta cần học cách làm luật của các nước phát triển – rõ ràng, có thể áp dụng ngay".
Vai trò kiến tạo của President Club và tinh thần đồng hành
Nghị quyết 68 với tinh thần đột phá, đã mở ra không gian chính sách mới. Nhưng hành trình từ chủ trương đến hiện thực không thể chỉ là trách nhiệm của riêng Nhà nước. Đó là một quá trình song hành, trong đó doanh nghiệp, chuyên gia và toàn xã hội phải cùng bước tới.
Tọa đàm lần này cũng ghi nhận vai trò ngày càng nổi bật của President Club – một mô hình kết nối hợp tác Công – Tư với thành viên là các nhà lãnh đạo doanh nghiệp, cựu chính khách và các chuyên gia hàng đầu về chính sách trong nhiều lĩnh vực – trong việc thúc đẩy những cuộc thảo luận có chiều sâu và hành động có trọng tâm.
Đây sẽ là cầu nối hiệu quả giữa khu vực công và tư, giữa ý chí chính trị và đòi hỏi của thị trường, President Club đang trở thành một nền tảng đáng tin cậy để đồng hành với những cải cách lớn vì sự phát triển bền vững của kinh tế tư nhân Việt Nam.