Biến thể tiêm kích giá rẻ của Hàn Quốc cạnh tranh với F-16 của Mỹ
(CLO) Tập đoàn Công nghiệp Hàng không Vũ trụ Hàn Quốc (KAI) đang đẩy mạnh phát triển biến thể một chỗ ngồi của chiến đấu cơ FA-50, với mục tiêu cạnh tranh trực tiếp với F-16 của Mỹ nhờ giá thành thấp và hiệu suất linh hoạt.
Biến thể FA-50 một chỗ ngồi bắt đầu được phát triển từ năm 2024, với kế hoạch hoàn thiện vào năm 2028. KAI đã công bố đấu thầu hệ thống mô phỏng điều khiển vào tháng 5/2025, dự kiến hoàn thành vào năm 2027, để đảm bảo máy bay đạt hiệu suất và độ tin cậy tối ưu trước khi sản xuất hàng loạt.
FA-50, ra mắt năm 2011, là phiên bản chiến đấu của máy bay huấn luyện T-50 Golden Eagle, do KAI hợp tác với Lockheed Martin (Mỹ) thiết kế. Máy bay này được trang bị radar EL/M-2032 của Israel, phát hiện mục tiêu ở khoảng cách 150 km, cùng hệ thống điện tử hiện đại, có thể mang các vũ khí như tên lửa AIM-9 Sidewinder, AIM-120 AMRAAM, bom dẫn đường JDAM, và tên lửa chống hạm AGM-84 Harpoon.
Video trình diễn sức mạnh của FA-50. Video: Youtube/KAI
Với tải trọng vũ khí 4.500 kg, FA-50 tuy thua kém F-16 (7.700 kg) hay Su-35 (8.000 kg), nhưng đủ sức thực hiện các nhiệm vụ tấn công mặt đất và phòng không. Động cơ F404-GE-102 (lực đẩy 8.000 kg) giúp FA-50 đạt tốc độ tối đa Mach 1,5, phù hợp cho các nhiệm vụ chiến thuật.
Biến thể mới thay ghế phi công phụ bằng thùng nhiên liệu 1.135 lít, tăng tầm hoạt động từ 1.800 km lên 2.300–2.500 km, tương đương 20–30% so với phiên bản hai chỗ ngồi. Điều này giúp FA-50 thực hiện các nhiệm vụ tuần tra hoặc tấn công xa hơn mà không cần tiếp nhiên liệu trên không, đồng thời giảm trọng lượng và tăng khả năng cơ động.
Một trong những lợi thế lớn nhất của FA-50 là giá thành: mỗi chiếc chỉ 30–45 triệu USD, thấp hơn đáng kể so với F-16 Block 70/72 (80–110 triệu USD) hay Su-35 (85 triệu USD). Chi phí vận hành và bảo trì cũng rẻ hơn nhờ động cơ F404 được sử dụng rộng rãi trên F/A-18, dễ tìm phụ tùng. Trong khi đó, F-16 với radar AESA và hệ thống phức tạp đòi hỏi cơ sở hạ tầng bảo trì tiên tiến, làm tăng chi phí dài hạn.
FA-50 đã chứng minh sức hút trên thị trường quốc tế. Philippines mua 12 chiếc với giá 420 triệu USD (35 triệu USD/chiếc) vào năm 2014, và đang đàm phán mua thêm 12 chiếc FA-50 Block 20 trong năm 2025. Ba Lan, một thành viên NATO, đặt mua 48 chiếc với giá 3 tỷ USD năm 2022. Iraq, Malaysia, và Thái Lan cũng là khách hàng, trong khi Ai Cập đang thương thảo mua 100 chiếc, hướng tới sản xuất tại địa phương.
FA-50 nhắm đến các quốc gia ở châu Á, châu Phi, và Đông Âu, như Malaysia (thay thế máy bay Hawk), Colombia, và Senegal. Trong khi đó, F-16 vẫn được các nước NATO ưa chuộng nhờ hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện, dù thời gian giao hàng thường kéo dài do nhu cầu cao.
Dù có nhiều ưu điểm, FA-50 vẫn đối mặt với thách thức. Là chiến đấu cơ hạng nhẹ, tải trọng và tầm hoạt động của nó hạn chế hơn F-16, khiến máy bay khó phù hợp với các nhiệm vụ phức tạp như chiến đấu ngoài tầm nhìn hoặc tấn công sâu. Ngoài ra, F-16 đã được hơn 25 quốc gia sử dụng, với lịch sử thực chiến dày dặn, trong khi FA-50 cần thời gian để xây dựng danh tiếng, dù đã tham gia chiến đấu ở Philippines (trận Marawi, 2017).
FA-50 là biểu tượng cho tham vọng của Hàn Quốc trong ngành công nghiệp quốc phòng, nhằm giảm phụ thuộc vào nguồn cung nước ngoài và thúc đẩy xuất khẩu.
Sự thành công của FA-50 không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp Hàn Quốc tăng cường ảnh hưởng chiến lược, đặc biệt tại các thị trường trung lập, nơi các quốc gia muốn đa dạng hóa nguồn cung vũ khí để tránh phụ thuộc vào Mỹ hay Nga.