Bệnh nhân nam viêm màng não, nguy kịch do nấm
(CLO) Nam bệnh nhân uống rượu nhiều nên bị viêm màng não nguy kịch do nấm và có dấu hiệu xơ gan tiến triển như vàng da, cổ trướng, sao mạch...
Cụ thể, bệnh nhân V.Đ.P., 42 tuổi ở Hà Tĩnh nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Người bệnh có biểu hiện đau đầu dữ dội, nôn vọt, sốt cao kéo dài và rối loạn ý thức. Tình trạng bệnh nhân rất nghiêm trọng, đe dọa tính mạng do nguy cơ hôn mê sâu, có thể phải đặt ống thở máy để hỗ trợ hô hấp.
Theo người nhà, người bệnh có tiền sử nghiện rượu. Khoảng hai tuần trước khi nhập viện, người bệnh có biểu hiện đau đầu kéo dài, sốt tăng dần và nôn ói dữ dội nhưng không rõ nguyên nhân. Trước đó, người bệnh uống rượu, nghiện rượu nhiều năm, nhưng chưa phát hiện bệnh lý nền. Người bệnh khám và nhập viện tuyến tỉnh, được chẩn đoán mắc bệnh viêm màng não do vi khuẩn và điều trị bằng kháng sinh. Tuy nhiên, sau một tuần, tình trạng không cải thiện mà còn nặng hơn: sốt liên tục 39-40°C, đau đầu dữ dội và dần lơ mơ.
Người bệnh được chuyển đến khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Sau khi được thăm khám, bệnh nhân được nhuộm soi dịch não tủy (dịch chọc dò tủy sống thắt lưng) bằng mực tàu phát hiện nhiễm nấm Cryptococcus - nguyên nhân gây viêm màng não. Đồng thời, các bác sĩ ghi nhận bệnh nhân có dấu hiệu xơ gan tiến triển như vàng da, cổ trướng, sao mạch - cho thấy hệ miễn dịch đã suy giảm nghiêm trọng.
Ngay sau khi xác định được tác nhân gây bệnh, người bệnh được điều trị bằng thuốc kháng nấm đặc hiệu và theo dõi sát sao. Sau 10 ngày điều trị tích cực, người bệnh tỉnh táo hoàn toàn, hết sốt và giảm đau đầu - một tiến triển hồi phục hiếm gặp ở các ca viêm màng não do nấm nặng.
Bác sĩ Nguyễn Kim Anh, Khoa Cấp cứu Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, người trực tiếp điều trị cho bệnh nhân thông tin: “Viêm màng não do nấm là bệnh lý hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, diễn tiến âm thầm và có thể đột ngột đe dọa tính mạng, đặc biệt ở những người có hệ miễn dịch suy yếu như xơ gan, HIV, đái tháo đường hoặc suy thận. Trong trường hợp này, yếu tố nguy cơ chính là xơ gan do rượu.
Viêm màng não do nấm là thách thức trong điều trị vì thuốc kháng nấm hiện nay thấm qua hàng rào máu–não với tỷ lệ rất thấp, chỉ khoảng 1–2%, khiến tiên lượng thường nghiêm trọng dù đã chẩn đoán đúng nguyên nhân.
Bác sĩ Kim Anh cảnh báo, người có biểu hiện đau đầu kéo dài, sốt dai dẳng, nôn vọt hoặc rối loạn ý thức - đặc biệt nếu có bệnh nền - cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời. Hiện chưa có vắc-xin hay thuốc dự phòng đặc hiệu đối với viêm màng não do nấm.
Các bác sĩ khuyến cáo người có hệ miễn dịch suy yếu như xơ gan, HIV/AIDS, bệnh mạn tính cần khám sức khỏe định kỳ và cảnh giác nếu xuất hiện các triệu chứng như đau đầu kéo dài, sốt dai dẳng, nôn vọt hoặc rối loạn ý thức. Ngoài ra, nên hạn chế tiếp xúc với môi trường có nguy cơ cao như phân chim, đất bẩn hoặc khu vực ẩm mốc để giảm nguy cơ nhiễm nấm.