Canada hạ nhiệt căng thẳng thương mại với Mỹ bằng cách rút thuế ‘trả đũa’
(CLO) Canada tạm ngưng thuế trả đũa 60 tỷ USD hàng Mỹ, giảm mức thuế xuống 0,4% để hạ nhiệt căng thẳng thương mại.
Canada đã quyết định hủy bỏ toàn bộ các mức thuế trả đũa áp lên hàng hóa Mỹ, một động thái nhằm xoa dịu căng thẳng thương mại từng leo thang dữ dội chỉ vài tháng trước.
Ông Tony Stillo, Giám đốc Kinh tế Canada của Oxford Economics, cho biết Canada đã tạm dừng áp dụng các mức thuế trả đũa đối với Mỹ, vốn ở mức 25% hồi tháng 3.
Nếu các mức thuế này không được dỡ bỏ, khoảng 60 tỷ USD hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, bao gồm quần áo, giày dép, xe máy, mỹ phẩm và rượu, sẽ phải chịu thêm chi phí thuế cao hơn.
Tân Thủ tướng Canada Mark Carney đang nỗ lực tìm kiếm sự cân bằng trong quan hệ với Mỹ. Ông phải đối mặt với thách thức vừa không nhượng bộ quá nhiều trước những yêu cầu từ Tổng thống Donald Trump, vừa bảo vệ chủ quyền quốc gia Bắc Mỹ này.
Trong chuyến thăm Nhà Trắng tuần trước, Thủ tướng Mark Carney đã dành lời khen ngợi Tổng thống Donald Trump, mô tả ông là “một tổng thống mang tính cách mạng” nhờ sự tập trung vào phát triển kinh tế, hỗ trợ lực lượng lao động Mỹ, đảm bảo an ninh biên giới và cuộc chiến chống buôn bán fentanyl.
Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn bác bỏ ý tưởng mà Tổng thống Donald Trump từng đề cập về việc biến Canada thành bang thứ 51 của Mỹ. Thủ tướng Mark Carney khẳng định: “Canada sẽ không bao giờ bị đem bán”.
Dù thể hiện lập trường cứng rắn trước công chúng, chính phủ của Thủ tướng Mark Carney đã thực hiện chính sách linh hoạt khi tạm dừng áp thuế trong vòng sáu tháng và đưa ra các miễn trừ.
Theo ông Tony Stillo, điều này giúp giảm mức thuế đối với hàng hóa và dịch vụ từ Mỹ xuống gần như bằng không, cụ thể là 0,4%.
Ông Stillo nhận định trong một hội thảo trực tuyến do công ty tư vấn kinh tế toàn cầu tổ chức tuần này rằng chiến lược này có thể góp phần kiềm chế lạm phát đang tăng cao và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Các chính sách thuế quan của Tổng thống Donald Trump đang đặt nền móng cho một cuộc chiến thương mại toàn cầu mà không bên nào thực sự giành chiến thắng, ông Stillo phân tích.
Trong ngắn hạn, việc tăng thuế có thể khiến tăng trưởng GDP toàn cầu suy giảm, từ mức 2,8% trong năm 2024 xuống còn 2,3% vào các năm 2025 và 2026.
Nếu tình trạng bất ổn về thuế quan kéo dài, tăng trưởng GDP toàn cầu có thể giảm thêm từ 0,7 đến 1,7 điểm phần trăm vào năm 2028, chủ yếu do sự sụt giảm trong đầu tư kinh doanh.
Ông Stillo cho biết thêm rằng nhiều nền kinh tế phát triển, trong đó có Canada, đã bắt đầu xuất hiện dấu hiệu đình trệ. Các doanh nghiệp tại đây đang trì hoãn kế hoạch đầu tư vốn và tuyển dụng.
Phân tích từ Oxford Economics chỉ ra rằng Mỹ và Trung Quốc sẽ chịu tác động nặng nề nhất từ các nguy cơ thuế quan nhắm vào nhau.
Tuy nhiên, Canada cũng không tránh khỏi ảnh hưởng lớn nếu sự bất ổn này làm suy yếu thị trường tài chính và niềm tin của người tiêu dùng.
Ông Stillo nhấn mạnh Canada không có lợi khi đứng giữa lằn ranh tranh chấp. Quốc gia này phụ thuộc lớn vào thương mại với Mỹ, với kim ngạch xuất khẩu sang thị trường này chiếm khoảng 20% GDP của Canada.
Sau sáu tháng tạm dừng áp thuế đối với hàng hóa Mỹ liên quan đến sản xuất, bao bì thực phẩm và đồ uống, an toàn công cộng, sức khỏe (chiếm khoảng 97% trong số 60 tỷ USD hàng hóa từng chịu thuế trả đũa) các mức thuế dự kiến sẽ tăng trở lại vào cuối năm 2025, trừ khi chính phủ của Thủ tướng Mark Carney đưa ra quyết định khác.
Ở phía Mỹ, nhà kinh tế Michael Davenport từ Oxford Economics cho biết mức thuế trung bình thực tế áp lên hàng hóa Canada, hiện ở mức 12,6%, có thể sẽ được duy trì từ tháng 5 cho đến khi Hiệp định Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) được đàm phán lại vào tháng 7 năm 2026.
Con số này được tính toán dựa trên các mức thuế của Tổng thống Donald Trump áp lên ô tô, năng lượng, thép và nhôm, đồng thời xem xét các miễn trừ cho hàng hóa tuân thủ USMCA.
Ông Davenport dự đoán một cuộc đàm phán lại USMCA sẽ diễn ra, qua đó phần lớn các mức thuế giữa Canada và Mỹ sẽ được dỡ bỏ.
Nghiên cứu của nhóm cho thấy mức thuế trung bình của Mỹ sẽ đạt 18% vào năm 2025, trước khi giảm xuống còn 15% sau khi hoàn tất đàm phán hiệp định thương mại tự do.
Dẫu vậy, trong giai đoạn này, cả ba quốc gia láng giềng Bắc Mỹ đều đối mặt với những rủi ro đáng kể. Ông Stillo lưu ý rằng Mexico, với sự phụ thuộc lớn vào thương mại với Mỹ, cũng sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề.
Tuy nhiên, ông Stillo tin rằng những biến động mạnh trong năm 2025 sẽ không thể khiến Mỹ đánh mất vị thế kinh tế hàng đầu. Ông giải thích rằng trên quy mô toàn cầu, việc Mỹ tăng thuế rồi tạm dừng tạo ra nhiều bất định về chính sách thuế quan trong tương lai.
Dù vậy, ông nhấn mạnh rằng các đợt tăng thuế này không đồng nghĩa với việc chấm dứt vị thế kinh tế đặc biệt của Mỹ. Đến năm 2026, Mỹ có khả năng sẽ lấy lại đà tăng trưởng dẫn đầu và phát huy hết tiềm năng của mình.