Trung Quốc vượt Mỹ, trở thành khách hàng dầu thô lớn nhất của Canada
(CLO) Trung Quốc nhập 207.000 thùng/ngày qua TMX, lần đầu vượt Mỹ, đánh dấu bước ngoặt xuất khẩu dầu của Canada sang châu Á.
Dữ liệu theo dõi tàu cho thấy Trung Quốc đã trở thành khách hàng lớn nhất của dầu mỏ Canada được vận chuyển qua đường ống Trans Mountain mới mở rộng.
Sự thay đổi này phản ánh những biến động đáng kể trong dòng chảy dầu mỏ toàn cầu, do những lo ngại địa chính trị và động thái thương mại thay đổi.
Vào ngày 1 tháng 5 năm 2024, đường ống Trans Mountain (TMX) do chính phủ Canada sở hữu đã hoạt động trở lại hoàn toàn sau một dự án mở rộng quy mô lớn.
Dự án trị giá 34 tỷ CAD đã nâng công suất của đường ống lên 890.000 thùng mỗi ngày (bpd), giúp các nhà sản xuất Canada tiếp cận trực tiếp tới bờ biển Thái Bình Dương và mở rộng xuất khẩu sang các thị trường châu Á.
Kể từ khi đạt công suất hoạt động đầy đủ vào tháng 6 năm 2024, đường ống này đã thay đổi bức tranh xuất khẩu dầu mỏ của Canada.
Theo dữ liệu từ dịch vụ theo dõi tàu Kpler, Trung Quốc đã nhập khẩu trung bình 207.000 thùng mỗi ngày từ TMX, tăng đáng kể so với mức trung bình 7.000 thùng mỗi ngày trong thập kỷ trước đó.
Trong khi đó, Hoa Kỳ nhận khoảng 173.000 thùng mỗi ngày từ cùng tuyến đường trong khoảng thời gian này.
Những thay đổi địa chính trị thúc đẩy đa dạng hóa
Theo Reuters, sự quan tâm ngày càng tăng của Trung Quốc đối với dầu mỏ Canada diễn ra trong bối cảnh thế giới đang chứng kiến sự tái sắp xếp trong cơ cấu thương mại năng lượng quốc tế.
Do tranh chấp thương mại giữa Hoa Kỳ và Canada dưới thời Tổng thống Donald Trump, Canada đã chuyển hướng để đa dạng hóa thị trường xuất khẩu dầu mỏ, vốn phụ thuộc tới 90% vào Hoa Kỳ.
Dầu mỏ hiện được miễn thuế quan của Hoa Kỳ, nhưng các mối đe dọa trước đây về thuế dầu thô và lập trường bảo hộ hơn từ Washington đã thúc đẩy các quan chức và nhà sản xuất Canada tìm kiếm các thị trường ổn định và đa dạng hơn.
Các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với các nhà cung cấp dầu thô quan trọng, bao gồm Nga và Venezuela, đã làm gia tăng những nỗ lực này, vì chúng hạn chế các lựa chọn cho các nhà máy lọc dầu Trung Quốc.
Canada, quốc gia sản xuất dầu mỏ lớn thứ tư thế giới, từ lâu đã bị hạn chế bởi vị trí địa lý. Alberta, tỉnh sản xuất dầu lớn nhất, không giáp biển, điều này hạn chế khả năng tiếp cận trực tiếp các thị trường quốc tế.
TMX là đường ống đông-tây duy nhất của Canada, có khả năng tiếp cận các cảng ven biển và cung cấp lối ra trực tiếp tới khu vực châu Á - Thái Bình Dương.
Các thị trường châu Á ngày càng quan trọng về mặt chiến lược
Mặc dù nhiều chuyên gia thị trường dự đoán bờ biển phía tây Hoa Kỳ sẽ là điểm đến chính của dầu thô từ TMX do vị trí gần, nhưng châu Á đã nổi lên như là điểm đến được ưa chuộng.
Ngoài Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Brunei và Đài Loan cũng đã tăng nhập khẩu dầu thô Canada, cho thấy nhu cầu ngày càng tăng của châu Á đối với các nguồn năng lượng đa dạng.
Theo thống kê của Canada, xuất khẩu dầu mỏ của Canada sang các điểm đến ngoài Hoa Kỳ đã tăng 60% so với cùng kỳ năm ngoái trong năm 2024, đạt mức kỷ lục hàng năm gần 183.000 thùng mỗi ngày.
Vị thế nổi bật của Trung Quốc với tư cách là khách hàng lớn nhất của TMX phản ánh cả yếu tố địa chính trị và kinh tế.
Các nhà máy lọc dầu Trung Quốc lo ngại về việc phụ thuộc quá mức vào nguồn cung từ Nga, trong khi các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đã làm cho dầu từ Venezuela và các quốc gia bị trừng phạt khác kém hấp dẫn hơn. Dầu mỏ Canada cung cấp một lựa chọn tương đối ổn định và trung lập về mặt chính trị.
Hạn chế về công suất và tăng trưởng trong tương lai
Trong năm 2024, TMX hoạt động với công suất trung bình 77%, thấp hơn mục tiêu 83% do quá trình mở rộng đường ống. Các khoản phí vận chuyển cao để bù đắp cho chi phí vượt dự toán trong quá trình mở rộng đã góp phần vào sự chênh lệch này.
Theo hồ sơ gửi tới Cơ quan Quản lý Năng lượng Canada, mức sử dụng dự kiến sẽ đạt 84% vào năm 2025 và 92% vào năm 2027.
Công ty điều hành Trans Mountain Corp. cũng đang xem xét các dự án mở rộng trong tương lai có thể tăng công suất thêm 200.000 đến 300.000 thùng mỗi ngày.
Theo các nhà phân tích ngành, phần lớn sản lượng dự kiến này có khả năng sẽ hướng tới châu Á, nơi nhu cầu mạnh mẽ đối với dầu thô ổn định và không bị trừng phạt vẫn tiếp tục.
Với những căng thẳng thương mại tiếp diễn và an ninh năng lượng vẫn là ưu tiên hàng đầu của các quốc gia nhập khẩu, vai trò của Canada như một nhà cung cấp dầu mỏ đáng tin cậy được dự báo sẽ gia tăng.
Những diễn biến liên quan đến TMX là bằng chứng cho thấy sự chuyển dịch dài hạn từ việc phụ thuộc vào thị trường Bắc Mỹ sang một chính sách xuất khẩu rộng hơn, với trọng tâm là khu vực châu Á.