Thanh tra Chính phủ được giao thêm nhiệm vụ gì trong chống tham nhũng, tiêu cực?
(CLO) Ngày 21/5, Chính phủ ban hành Nghị định số 109/2025/NĐ-CP quy định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ. Nghị định có hiệu lực từ ngày 1/6/2025, thay thế Nghị định số 81/2023/NĐ-CP và đồng thời sửa đổi, bãi bỏ các quy định liên quan đến công tác thanh tra tại 13 nghị định hiện hành.
Theo Nghị định mới, Thanh tra Chính phủ là cơ quan ngang bộ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trên phạm vi toàn quốc; trực tiếp thực hiện hoạt động thanh tra và các nhiệm vụ được giao theo quy định pháp luật.
Thanh tra Chính phủ thực hiện nhiệm vụ, quyền hạn theo Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Thanh tra, Luật Khiếu nại, Luật Tố cáo, Luật Tiếp công dân, Luật Phòng, chống tham nhũng và các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan.
Về công tác thanh tra, cơ quan này xây dựng định hướng chương trình thanh tra trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt; tổ chức kế hoạch thanh tra hàng năm; hướng dẫn các cơ quan thanh tra ngành và địa phương xây dựng, triển khai kế hoạch; thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật của các bộ, ngành, địa phương; thanh tra những vụ việc phức tạp, đa ngành, có dấu hiệu vi phạm hoặc do Thủ tướng Chính phủ và cấp có thẩm quyền giao.
Thanh tra Chính phủ còn có thẩm quyền kiểm tra, thanh tra lại kết luận của các cơ quan thanh tra ngành, địa phương khi phát hiện dấu hiệu vi phạm; theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận thanh tra, quyết định xử lý về thanh tra; chủ trì phối hợp xử lý chồng chéo, trùng lặp giữa hoạt động thanh tra và kiểm toán.
Đối với công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, Thanh tra Chính phủ tổ chức tiếp công dân tại Trụ sở Tiếp công dân Trung ương; tiếp nhận, xử lý đơn thư; giải quyết khiếu nại, tố cáo theo thẩm quyền và phối hợp các cơ quan liên quan trong xử lý. Cơ quan này có quyền kiến nghị Thủ tướng hoặc người có thẩm quyền xem xét trách nhiệm, xử lý các trường hợp giải quyết khiếu nại, tố cáo sai quy định, gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Trong lĩnh vực phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, Thanh tra Chính phủ được giao tổ chức, chỉ đạo, hướng dẫn thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng; thanh tra các vụ việc có dấu hiệu vi phạm; theo dõi, đánh giá tình hình tham nhũng trên phạm vi cả nước; kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn; xây dựng và quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về kiểm soát tài sản, thu nhập.
Đáng chú ý, Thanh tra Chính phủ sẽ chủ trì hướng dẫn thực hiện các quy định về kiểm soát quyền lực trong hoạt động thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, nhằm phòng ngừa sự lạm dụng chức năng, thẩm quyền trong chính nội bộ ngành thanh tra.
Cơ cấu tổ chức của Thanh tra Chính phủ gồm 22 đơn vị trực thuộc, trong đó có 20 đơn vị hành chính giúp Tổng Thanh tra thực hiện chức năng quản lý nhà nước, và 2 đơn vị sự nghiệp công lập phục vụ hoạt động chuyên môn, nghiệp vụ. Ban Tiếp công dân Trung ương trực tiếp quản lý Trụ sở Tiếp công dân tại Hà Nội và TP.HCM. Tổng Thanh tra Chính phủ quy định cụ thể chức năng, nhiệm vụ của từng đơn vị.
Từ ngày 1/6/2025, việc thực hiện công tác thanh tra, tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo và phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong cả nước sẽ được triển khai theo quy định mới tại Nghị định số 109/2025/NĐ-CP.