Tỷ lệ thất nghiệp tại Mỹ tăng vọt, chạm đỉnh 3 tháng
(CLO) Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp tại Mỹ tăng vọt lên 242.000 – mức cao nhất trong ba tháng qua, báo hiệu sự rạn nứt trong thị trường lao động.
Theo báo cáo từ Bộ Lao động Mỹ công bố vào thứ Năm, trong tuần kết thúc ngày 22 tháng 2, số người Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã tăng thêm 22.000, đạt 242.000 đơn.
Con số này vượt xa dự báo của các nhà phân tích, khi họ chỉ kỳ vọng khoảng 220.000 đơn mới được nộp.
Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp hàng tuần thường được xem là một chỉ dấu quan trọng phản ánh tình trạng sa thải lao động. Trung bình trong bốn tuần gần nhất, một chỉ số giúp giảm bớt biến động theo tuần, cũng ghi nhận mức tăng 8.500 đơn, lên 224.000.
Dấu hiệu cảnh báo cho nền kinh tế
Một số chuyên gia dự báo rằng các đợt sa thải do Bộ Hiệu quả Chính phủ chỉ đạo sẽ sớm xuất hiện trong các báo cáo việc làm trong những tuần hoặc tháng tới.
Ông Andrew Stettner, chuyên gia về bảo hiểm thất nghiệp tại The Century Foundation và từng là giám đốc hiện đại hóa bảo hiểm thất nghiệp dưới thời chính quyền Biden, nhận định:
“Mặc dù con số này chưa đến mức báo động suy thoái, nhưng đây là mức cao nhất trong năm nay. Điều đó cho thấy những thách thức đáng chú ý đối với nền kinh tế”.
Ông cũng lưu ý thêm rằng các chỉ báo này chưa tính đến hàng trăm nghìn trường hợp sa thải mà chính phủ liên bang đã công bố.
Vào thứ Tư, các quan chức cấp cao của Mỹ đã khởi động kế hoạch thu hẹp quy mô chính phủ thông qua một bản ghi nhớ. Động thái này mở rộng đáng kể nỗ lực của Tổng thống Donald Trump nhằm giảm bớt lực lượng lao động.
Hàng nghìn nhân viên đang trong thời gian thử việc đã bị cắt giảm, và hiện tại, chính quyền Cộng hòa đang chuyển sự chú ý sang các quan chức sự nghiệp được bảo vệ bởi hệ thống công vụ.
Các cơ quan chính phủ đã được yêu cầu nộp kế hoạch “giảm biên chế” trước ngày 13 tháng 3. Kế hoạch này không chỉ dừng lại ở việc sa thải nhân viên mà còn hướng đến xóa bỏ hoàn toàn một số vị trí công việc.
Thị trường lao động vẫn duy trì "sức khỏe"
Dù thị trường lao động đã có dấu hiệu suy yếu trong năm qua, nhìn chung vẫn giữ được sự ổn định.
Đầu tháng này, Bộ Lao động Mỹ công bố các nhà tuyển dụng tại nước này đã tạo thêm 143.000 việc làm trong tháng 1, thấp hơn đáng kể so với mức tăng 256.000 việc làm của tháng 12.
Tuy nhiên, tỷ lệ thất nghiệp giảm nhẹ xuống còn 4%, cho thấy thị trường lao động vẫn duy trì ở mức lành mạnh.
Dẫu vậy, khi xem xét dữ liệu thất nghiệp mới nhất, một số nhà kinh tế nhận thấy những dấu hiệu của một đợt suy thoái tiềm tàng. Các nhà phân tích từ High Frequency Economics đánh giá:
“Con số hiện tại đánh dấu một sự thay đổi lớn so với xu hướng giảm trước đó. Nó đưa số đơn xin trợ cấp thất nghiệp trở lại mức cuối mùa hè năm ngoái, nhưng lần này đang đi theo hướng tăng”.
Họ cũng dự báo tăng trưởng GDP sẽ chậm lại đáng kể trong quý đầu tiên, giảm xuống dưới 1% so với quý IV.
Các chuyên gia này cho biết thêm rằng dự báo có thể còn xấu hơn nếu Tổng thống Donald Trump áp dụng mức thuế quan 25% tại các biên giới phía Bắc và phía Nam.
Lạm phát gia tăng gây áp lực
Số đơn xin trợ cấp thất nghiệp liên tục cũng ghi nhận mức tăng. Ông Samuel Tombs, nhà kinh tế trưởng về Mỹ tại Pantheon Macroeconomics, chỉ ra rằng trong tuần kết thúc ngày 15 tháng 2, số đơn liên tục đã tăng lên.
Ông nhận định: “Số đơn này có mối liên hệ chặt chẽ với lượng người thất nghiệp dưới 26 tuần. Đồng thời, số người hết thời hạn nhận trợ cấp thất nghiệp 26 tuần có thể tiếp tục gia tăng”.
Cuối tháng 1, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) quyết định giữ nguyên lãi suất chuẩn sau khi thực hiện ba lần cắt giảm vào cuối năm 2024.
Các quan chức Fed hiện đang theo dõi sát sao tình hình lạm phát và thị trường lao động để phát hiện những dấu hiệu suy yếu của nền kinh tế. Họ dự kiến chỉ thực hiện hai lần cắt giảm lãi suất trong năm nay, thấp hơn so với dự báo trước đó là bốn lần.
Báo cáo mới nhất về giá tiêu dùng cho thấy lạm phát đã tăng tốc trong tháng vừa qua, làm dấy lên nghi ngờ về khả năng Fed sẽ điều chỉnh lãi suất trong năm nay.
Dữ liệu về đơn xin trợ cấp thất nghiệp mới nhất chỉ ra rằng lạm phát vẫn duy trì trên mức mục tiêu 2% của Fed trong khoảng sáu tháng qua, sau khi đã giảm đều đặn trong hơn một năm rưỡi trước đó.
Giá cả leo thang, người tiêu dùng chịu ảnh hưởng
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) trong tháng 1 tăng 3% so với cùng kỳ năm ngoái, cao hơn mức thấp nhất trong ba năm rưỡi là 2,4% vào tháng 9. Theo báo cáo CPI, giá trứng tiếp tục tăng mạnh, nhảy vọt hơn 15% so với một năm trước, lên khoảng 4,95 USD một tá.
Vào năm 2019, người tiêu dùng Mỹ chỉ phải trả khoảng 1,54 USD cho một tá trứng, nhưng đến năm ngoái, giá đã vọt lên 4,15 USD, tương đương mức tăng 170%, theo công cụ theo dõi giá hàng hóa của CBS News.
Mặc dù tỷ lệ sa thải vẫn ở mức thấp so với tiêu chuẩn lịch sử, một số công ty lớn đã công bố cắt giảm việc làm trong năm nay.
Các tên tuổi như Workday, Dow, CNN, Starbucks, Southwest Airlines và Meta đều đã thu hẹp lực lượng lao động trong năm 2025. Trước đó, vào cuối năm 2024, GM, Boeing, Cargill và Stellantis cũng thông báo sa thải.
Dù vậy, tổng số người Mỹ nhận trợ cấp thất nghiệp trong tuần kết thúc ngày 15 tháng 2 đã giảm 5.000, xuống còn 1,86 triệu người, cho thấy thị trường lao động vẫn giữ được một số điểm sáng giữa những thách thức hiện tại.