Hà Nội có 291 cơ sở dôi dư cần xử lý sau sắp xếp, xử lý thế nào để tránh lãng phí?

Theo báo cáo của Sở Tài chính Hà Nội, trước khi sắp xếp, thành phố có 526 xã, phường, thị trấn và 30 đơn vị cấp huyện. Sau sáp nhập, số lượng xã, phường dự kiến sẽ giảm mạnh, chỉ còn 126. Điều này kéo theo một khối lượng lớn trụ sở, nhà đất công, các dự án đầu tư xây dựng trụ sở và trang thiết bị làm việc cần được xử lý.

Cụ thể, Hà Nội đang quản lý hơn 5.200 trụ sở và cơ sở hoạt động sự nghiệp, với tổng diện tích đất khoảng 27 triệu m², diện tích nhà khoảng 17 triệu m². Qua rà soát, thành phố đã xác định được 291 cơ sở dôi dư cần xử lý sau sắp xếp.

Hà Nội đã chủ động ban hành các văn bản chỉ đạo cụ thể theo hướng dẫn của Bộ Tài chính. Các đơn vị được yêu cầu tạm dừng các dự án trụ sở chưa khởi công, khẩn trương thanh quyết toán các dự án đã hoàn thành. Đồng thời, rà soát chặt chẽ nhu cầu mua sắm trang thiết bị và đề xuất điều chỉnh hoặc dừng các dự án không còn phù hợp.

Tổng cộng có 1.206 dự án chịu tác động từ việc sắp xếp đơn vị hành chính (gồm 1.194 dự án của thành phố và 12 dự án của Viện kiểm sát nhân dân thành phố). Tính đến nay, Hà Nội đã tạm dừng 561 dự án và quyết định tiếp tục 645 dự án. Các dự án này được phân loại xử lý theo 4 nhóm: tiếp tục thực hiện theo quy mô ban đầu, điều chỉnh quy mô, dừng dự án, hoặc xử lý theo phương án khác.

Dù đã có nhiều nỗ lực, quá trình triển khai tại Hà Nội vẫn gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Đặc biệt, các quy định cụ thể về tiêu chuẩn, định mức sử dụng trụ sở, máy móc, thiết bị – cơ sở để sắp xếp, xử lý tài sản dôi dư – vẫn đang trong quá trình hoàn thiện và ban hành.

Cùng với đó là những bất cập trong quản lý, xử lý các điểm trường, trạm y tế lẻ sau sắp xếp, nhất là tại các huyện ngoại thành. Tình trạng chậm trễ trong việc bàn giao tài sản cho các đơn vị có chức năng quản lý, kinh doanh nhà theo Nghị định số 108/2024/NĐ-CP cũng là một trở ngại.

Đáng chú ý, vẫn còn những quan điểm khác nhau về cơ chế quản lý, khai thác các phần diện tích không phải để ở thuộc tầng 1 nhà chung cư tái định cư, nhà ở công nhân và các chung cư thương mại.

Tại buổi làm việc, đại diện các Sở: Tài chính, Xây dựng, Văn hóa và Thể thao… đã kiến nghị Bộ Tài chính làm rõ phạm vi điều chỉnh của Nghị định 108/2024/NĐ-CP, đặc biệt là với diện tích không để ở, diện tích kinh doanh dịch vụ tại tầng 1 các chung cư. Đồng thời, đề xuất bổ sung cơ chế ưu đãi đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp công nghiệp hỗ trợ, doanh nghiệp đổi mới sáng tạo theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TƯ.

Các đơn vị cũng mong muốn mở rộng đối tượng áp dụng của Nghị định số 108/2024/NĐ-CP cho UBND cấp xã hoặc đơn vị sự nghiệp công lập thuộc UBND cấp xã (được thực hiện chức năng như tổ chức quản lý, kinh doanh nhà). Kiến nghị Trung ương sớm ban hành các quy định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng tài sản công để phục vụ công tác sắp xếp, xử lý.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền khẳng định Hà Nội sẽ tiếp thu các ý kiến chỉ đạo và kiến nghị, đồng thời đề nghị các sở, ngành tiếp tục rà soát việc bố trí, xử lý tài sản công. Thành phố cũng kiến nghị các bộ, ngành Trung ương sớm ban hành quy chuẩn đơn giá định mức để Hà Nội triển khai hiệu quả việc sắp xếp tinh gọn bộ máy.

Về phân cấp, ủy quyền, ông Nguyễn Mạnh Quyền đề nghị thực hiện quyết liệt, triệt để khi thực hiện chính quyền 2 cấp từ ngày 1/7.

"Đây là cơ hội để Trung ương và thành phố sắp xếp, bố trí lại toàn bộ tài sản công để sử dụng cho hiệu quả, qua đó phục vụ tiện ích cho cộng đồng", Phó Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Bùi Văn Khắng cho biết, Bộ Tài chính đã thành lập Tổ công tác để thực hiện điều phối việc rà soát, xử lý công trình, nhà đất là tài sản công, nhằm đảm bảo việc sử dụng, khai thác hiệu quả, tránh lãng phí.

"Sau sắp xếp, các đơn vị, địa phương phải đưa trụ sở vào sử dụng hiệu quả để phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân. Vì thế, việc sắp xếp, xử lý cũng như đưa ra các kiến nghị, đề xuất trước khi sắp xếp rất quan trọng; tránh tình trạng sau khi sắp xếp xong lại phải sửa chữa, thay thế vì các thiết chế này không phù hợp với mục đích sử dụng", Thứ trưởng Bùi Văn Khắng nhấn mạnh.

Thứ trưởng Bùi Văn Khắng cũng đề nghị Hà Nội xây dựng kế hoạch xử lý các cơ sở nhà, đất dôi dư theo nguyên tắc "6 rõ" như chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ sản phẩm, rõ thẩm quyền.

"Việc triển khai đồng bộ, quyết liệt và đúng quy định trong xử lý tài sản công sau sắp xếp đơn vị hành chính sẽ là bước đi quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản công, giảm lãng phí, thất thoát. Qua đó, góp phần ổn định tổ chức bộ máy trong giai đoạn mới", Thứ trưởng Bùi Văn Khắng khẳng định.

Minh Chí