Chiếc xe chạy dầu đầu tiên trong lịch sử
(CLO) Trước cả Mercedes-Benz 260 D năm 1936, Citroën đã âm thầm thử nghiệm xe diesel từ 1933, mở màn kỷ nguyên động cơ nén cháy trên ô tô.
Khi nhắc đến động cơ diesel, nhiều người thường nghĩ ngay đến những chiếc xe tải hạng nặng, đầu máy xe lửa, hoặc có thể là vụ bê bối Dieselgate liên quan đến Volkswagen. Thế nhưng, ít ai biết rằng động cơ diesel đã xuất hiện trên xe du lịch từ gần một thế kỷ trước.
Dù Mercedes-Benz 260 D ra mắt năm 1936 thường được ghi nhận là chiếc xe sản xuất hàng loạt đầu tiên sử dụng động cơ diesel, câu chuyện thực sự bắt đầu từ sớm hơn và có sự góp mặt của một hãng xe Pháp.
Động cơ diesel mang tên nhà phát minh Rudolf Diesel, người đã đăng ký bằng sáng chế cho loại động cơ đánh lửa nén độc đáo này vào những năm 1890.
Khác với động cơ xăng sử dụng bugi để kích hoạt quá trình đốt cháy hỗn hợp không khí và nhiên liệu, động cơ diesel nén không khí đến áp suất và nhiệt độ cực cao trước khi phun nhiên liệu vào buồng đốt.
Quá trình này tạo ra vụ cháy mạnh mẽ và hiệu quả, khiến động cơ diesel trở thành lựa chọn lý tưởng cho các ứng dụng công nghiệp và thương mại.
Ban đầu, do kích thước lớn, động cơ diesel chủ yếu được sử dụng trên tàu thủy, xe lửa và trong các nhà máy, không phù hợp với những phương tiện cá nhân nhỏ gọn thời bấy giờ.
Mãi đến đầu thế kỷ 20, các nhà sản xuất ô tô mới bắt đầu nghiên cứu nghiêm túc và thử nghiệm các phiên bản nhỏ hơn, phù hợp cho xe đường bộ.
Mercedes-Benz 260 D: Bước ngoặt lịch sử
Mercedes-Benz đã giới thiệu mẫu 260 D, mã nội bộ W 138, tại Triển lãm Ô tô Berlin vào mùa xuân năm 1936. Đây là một chiếc xe pullman landaulet có thể chở thoải mái sáu hành khách, được trang bị động cơ diesel 4 xy-lanh dung tích 2.6 lít, sản sinh công suất 45 mã lực.
Dù không nổi bật về tốc độ hay sức mạnh, mẫu xe này gây ấn tượng nhờ độ tin cậy và khả năng tiết kiệm nhiên liệu vượt trội so với các dòng xe chạy xăng cùng thời.
Đến tháng 9 năm 1936, Mercedes-Benz bắt đầu sản xuất hàng loạt và bán ra gần 2.000 chiếc cho đến tháng 12 năm 1940. Ngoài phiên bản pullman, hãng còn phát triển thêm ba phiên bản sedan, đặc biệt được các hãng taxi ưa chuộng nhờ ưu điểm tiết kiệm nhiên liệu.
Ý nghĩa của 260 D không chỉ nằm ở việc nó là chiếc xe du lịch diesel đầu tiên, mà quan trọng hơn, đây là mẫu xe diesel được sản xuất quy mô lớn và hướng đến người dùng phổ thông.
Động cơ OM138 của xe đã đặt nền móng cho tiêu chuẩn về độ bền và hiệu suất nhiên liệu, trở thành biểu tượng của động cơ diesel trong nhiều năm sau đó.
Citroën: Người tiên phong thầm lặng
Dù Mercedes-Benz là hãng đầu tiên đưa xe diesel vào sản xuất đại trà, Citroën của Pháp cũng xứng đáng được ghi nhận vì những đóng góp tiên phong.
Ba năm trước khi 260 D ra mắt, Citroën đã trang bị động cơ diesel cho mẫu 7U Rosalie và phát triển một số nguyên mẫu hoạt động thành công dựa trên nền tảng này.
Mặc dù những chiếc xe này không được bán ra thị trường hay sản xuất hàng loạt, chúng đã chứng minh khả năng vận hành thực tế trên đường.
Di sản và tương lai của động cơ diesel
Trong khi giới sử học ô tô công nhận Mercedes-Benz là hãng tiên phong trong việc sản xuất xe du lịch diesel quy mô lớn, Citroën cũng đáng được vinh danh vì đã cho thấy động cơ diesel không chỉ dành riêng cho xe tải hay máy kéo.
Những thử nghiệm của Citroën đã mở ra viễn cảnh về một tương lai nơi động cơ diesel được tinh chỉnh để phù hợp với xe du lịch.
Mặc dù xe diesel không thực sự phổ biến tại thị trường Mỹ, chúng đã trở thành lựa chọn quen thuộc ở châu Âu, đặc biệt trong những thập kỷ sau Thế chiến II.
Mercedes-Benz 260 D cùng các phiên bản kế nhiệm đã tạo tiền đề cho nhiều hãng xe châu Âu khác như Fiat và Volkswagen phát triển dòng xe diesel.
Đến năm 1978, Mercedes-Benz tiếp tục dẫn đầu khi giới thiệu các mẫu 300 CD và 300SD turbodiesel, mang đến sự tinh tế và hiệu suất vượt trội nhờ công nghệ tăng áp.
Ngày nay, động cơ diesel vẫn đóng vai trò quan trọng trong các lĩnh vực thương mại như xe tải, máy nông nghiệp và tàu thủy.
Tuy nhiên, chúng đang phải đối mặt với sự giám sát chặt chẽ hơn về khí thải cũng như sự cạnh tranh từ xe điện. Tương lai của động cơ diesel vẫn còn bỏ ngỏ, phụ thuộc lớn vào các quy định pháp lý và xu hướng chính trị, nhưng rõ ràng chúng sẽ tiếp tục tồn tại dưới một hình thức nào đó.
Mercedes-Benz 260 D năm 1936 có thể không nhanh hay mạnh mẽ để chở hàng nặng, nhưng nó đã chứng minh rằng động cơ diesel hoàn toàn khả thi trên xe du lịch, mở ra một kỷ nguyên mới cho ngành công nghiệp ô tô.
Nhờ điều đó, mẫu xe này xứng đáng ghi dấu trong lịch sử động cơ diesel, bên cạnh Citroën, hãng đã âm thầm đặt những viên gạch đầu tiên cho sự phát triển của công nghệ này.