Đề xuất bỏ tem phí dán trên kính ôtô, mở rộng đối tượng được miễn phí đường bộ

Theo quy định hiện nay, trên kính chắn gió phía trước ôtô thường có hai loại tem hình oval do Bộ Giao thông vận tải (nay là Bộ Xây dựng) phát hành, gồm tem thời hạn đăng kiểm và tem thời hạn nộp phí sử dụng đường bộ. Mục đích của việc dán tem phí là để lực lượng chức năng dễ dàng kiểm tra nghĩa vụ nộp phí của người điều khiển phương tiện.

Tuy nhiên, theo Bộ Xây dựng, hiện pháp luật chưa có quy định cụ thể về cơ quan có thẩm quyền kiểm tra và xử phạt đối với xe không dán tem hoặc chưa hoàn thành nghĩa vụ nộp phí. Trong thực tế, phần lớn phương tiện sẽ nộp phí sử dụng đường bộ vào kỳ đăng kiểm tiếp theo, dù đã quá hạn hay chưa.

Bộ Xây dựng cho rằng, việc kiểm soát nghĩa vụ nộp phí hoàn toàn có thể thực hiện qua hệ thống dữ liệu điện tử. Các cơ sở đăng kiểm có thể tra cứu trực tiếp thông tin trên hệ thống quản lý thu phí sử dụng đường bộ hoặc trên cổng thông tin điện tử của Cục Đăng kiểm Việt Nam. Do đó, việc duy trì tem giấy là không cần thiết, có thể thay thế bằng phương thức tra cứu điện tử để thuận tiện, nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Cùng với đề xuất nêu trên, Bộ Xây dựng kiến nghị bổ sung quy định cho phép tất cả các phương tiện ôtô tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên đều được xếp vào nhóm không chịu phí sử dụng đường bộ. Hiện tại, theo Nghị định 90/2023, chỉ các xe kinh doanh vận tải tạm dừng lưu hành liên tục từ 30 ngày trở lên mới được miễn phí. Quy định này bị đánh giá là chưa bảo đảm sự công bằng giữa các chủ xe.

Đánh giá sau hơn một năm thực hiện Nghị định 90, Bộ Xây dựng nhận định chính sách thu phí sử dụng đường bộ đã góp phần tăng thu ngân sách, tạo nguồn lực cho công tác bảo trì, duy tu hệ thống hạ tầng giao thông. Năm 2024, tổng thu phí sử dụng đường bộ lần đầu tiên vượt mốc 14.000 tỷ đồng, trở thành nguồn thu quan trọng phục vụ đầu tư kết cấu hạ tầng giao thông quốc gia.

Tuy nhiên, bên cạnh kết quả tích cực, việc triển khai nghị định cũng phát sinh một số bất cập. Cụ thể, một số phương tiện bị tạm giữ từ 30 ngày trở lên, hoặc đã hết hạn đăng kiểm, không tham gia giao thông nhưng vẫn bị truy thu phí sử dụng đường bộ. Ngoài ra, có ý kiến cho rằng mức thu đối với xe buýt vận tải hành khách công cộng – bao gồm cả xe chở học sinh, sinh viên, công nhân được trợ giá như xe buýt – đang được tính tương đương với xe dưới 10 chỗ là chưa hợp lý, cần điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn.

Hiện cả nước có khoảng 5 triệu ôtô các loại, mỗi năm có thêm khoảng 500.000 xe ôtô mới được đăng ký. Việc tiếp tục hoàn thiện các quy định liên quan đến phí sử dụng đường bộ theo hướng công khai, minh bạch và công bằng đang được xem là yêu cầu cấp thiết trong quản lý phương tiện và phát triển hạ tầng giao thông bền vững.

Đăng Khoa