Biểu tình ở Los Angeles: Căng thẳng nhập cư và cuộc đối đầu liên bang - tiểu bang

Khởi nguồn từ phản ứng đối với chính sách nhập cư và việc triển khai Vệ binh Quốc gia, sự kiện không chỉ phản ánh mâu thuẫn trong cách xử lý khủng hoảng xã hội, mà còn làm nổi bật cuộc tranh chấp quyền lực đang ngày càng leo thang giữa các cấp chính quyền.

Ngày 9/6, Thống đốc California Gavin Newsom tuyên bố trên MSNBC rằng ông đã quyết định khởi kiện chính quyền Tổng thống Donald Trump vì tự ý triển khai Vệ binh Quốc gia để trấn áp biểu tình mà không tham vấn bang.

Động thái này diễn ra giữa làn sóng phản đối chính sách nhập cư, sau khi Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Mỹ (ICE) tiến hành một cuộc truy quét tại nhà máy địa phương khiến khoảng 100 người bị bắt ngày 6/6.

Trong thư gửi Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, cố vấn David Sapp của Thống đốc Gavin Newsom cho rằng việc liên bang tiếp quản quyền chỉ huy Vệ binh Quốc gia California vi phạm Mục 10, Điều 12406 Bộ luật Hoa Kỳ và bản ghi nhớ yêu cầu phối hợp giữa liên bang và thống đốc bang.

Ngày 7/6 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong chuỗi sự kiện biểu tình tại Los Angeles khi xung đột giữa người biểu tình và lực lượng cảnh sát leo thang rõ rệt.

Việc cảnh sát sử dụng đạn cao su và hơi cay để trấn áp phản ánh mức độ nghiêm trọng của tình hình, đồng thời cho thấy sự mất kiểm soát trong đối phó với các cuộc biểu tình vốn bắt nguồn từ những bất mãn sâu sắc về chính sách nhập cư. Tin đồn về một cuộc đột kích vào chuỗi cửa hàng Home Depot làm gia tăng căng thẳng, khiến sự phẫn nộ của người biểu tình dâng cao và dẫn đến các hành vi bạo lực như ném đá và chai lọ.

Điều đáng chú ý là phản ứng tức thì của chính quyền liên bang với quyết định ký bản ghi nhớ triển khai Vệ binh Quốc gia nhằm bảo vệ lực lượng thực thi pháp luật, bất chấp sự phản đối từ chính quyền bang California và thành phố Los Angeles.

Tuy nhiên, việc triển khai thực tế của Vệ binh Quốc gia được giới quan sát nhận định lại không tương xứng với quy mô huy động: trong số 2.000 binh sĩ được điều động, chỉ khoảng 300 người tham gia hoạt động tại hiện trường. Điều này cho thấy mặc dù có quyết tâm chính trị cao, sự phối hợp và hiệu quả triển khai vẫn còn nhiều hạn chế.

Cùng với đó, việc biểu tình dần lắng xuống vào ngày 8/6 và số người bị bắt giữ không quá lớn so với quy mô ban đầu cũng phản ánh tính chất phức tạp và đa chiều của cuộc khủng hoảng: vừa là phản ứng xã hội đối với chính sách nhập cư, vừa là cuộc đấu tranh quyền lực giữa các cấp chính quyền Mỹ.

Các cuộc biểu tình nhanh chóng trở thành cơ hội để các chính trị gia khẳng định vị thế. Cựu Phó Tổng thống Kamala Harris, người rút lui khỏi chính trường sau thất bại trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11-2024, cảnh báo rằng việc triển khai Vệ binh Quốc gia có thể dẫn đến hỗn loạn.

Theo Politico, bà Harris không loại trừ khả năng tranh cử thống đốc California năm 2026, khi nhiệm kỳ của Gavin Newsom kết thúc vào tháng 1-2027. Về phần mình, Thống đốc Gavin Newsom, theo NPR, được cho là đang chuẩn bị đường đua cho cuộc bầu cử tổng thống năm 2028.

Đối với Thống đốc Gavin Newsom, cuộc khủng hoảng là cơ hội chính trị để khẳng định vai trò lãnh đạo quốc gia. Ngược lại, Tổng thống Trump tận dụng tình hình để củng cố quyền lực liên bang.

Hùng Anh