Sắp xếp đơn vị hành chính: Động lực cải cách, bước chuyển chiến lược tại Quảng Bình
(CLO) Từ việc điều chỉnh địa giới hành chính, tinh giản bộ máy đến cải cách phương thức quản trị và nâng cao hiệu quả phục vụ người dân – Quảng Bình đang từng bước hiện thực hóa một cuộc “đại phẫu” hành chính mang tính đột phá, đặt nền móng cho một nền công vụ hiện đại, tinh gọn và hiệu quả hơn.
Trong bối cảnh cả nước đang triển khai mạnh mẽ Nghị quyết số 37-NQ/TW và Nghị quyết số 60-NQ/TW của Trung ương Đảng về sắp xếp đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã, tỉnh Quảng Bình đã thể hiện rõ quyết tâm chính trị cao với tinh thần hành động khẩn trương, bài bản, toàn diện.
Tại Hội nghị Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh vừa qua, các phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã đã được thảo luận nghiêm túc, kỹ lưỡng. Phát biểu chỉ đạo hội nghị, đồng chí Lê Ngọc Quang – Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh: “Sắp xếp, tinh gọn bộ máy hành chính không chỉ là việc hợp nhất địa giới, mà là một bước đi chiến lược, một cuộc cải cách lớn nhằm xây dựng một nền hành chính hiệu lực, hiệu quả hơn, phục vụ nhân dân tốt hơn và tạo động lực phát triển bền vững trong giai đoạn mới”.
Theo đề án do đồng chí Trần Vũ Khiêm – Trưởng Ban Tổ chức Tỉnh ủy trình bày, tỉnh Quảng Bình sẽ tiến hành sắp xếp các ĐVHC cấp xã theo đúng tiêu chuẩn, nguyên tắc và quy định của Trung ương. Tỉnh ưu tiên những yếu tố đặc thù như lịch sử - văn hóa, địa lý, tôn giáo, dân tộc và trình độ phát triển, bảo đảm tính kế thừa và sự ổn định trong hệ thống chính trị cơ sở.
Sau khi hoàn tất, toàn tỉnh sẽ còn 41 đơn vị hành chính cấp xã (giảm 20 đơn vị), gồm 36 xã và 5 phường. Những xã biệt lập, vùng sâu vùng xa, khu vực biên giới hoặc có vị trí chiến lược về quốc phòng – an ninh sẽ được giữ nguyên để bảo đảm tính ổn định lâu dài, không làm xáo trộn đời sống dân cư.
Quảng Bình không dừng lại ở việc điều chỉnh địa giới. Tỉnh xác định rõ: Sắp xếp ĐVHC phải đi liền với cải cách tổ chức bộ máy, tinh giản biên chế và đổi mới phương thức hoạt động của chính quyền địa phương.
Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Lê Ngọc Quang yêu cầu: “Cần khẩn trương xây dựng và hoàn thiện phương án bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phù hợp sau sáp nhập. Việc sử dụng trụ sở, cơ sở vật chất, trang thiết bị cần được tính toán kỹ lưỡng để vừa tiết kiệm ngân sách, vừa đảm bảo công tác điều hành không bị gián đoạn”.
Song song đó, việc đặt tên các đơn vị hành chính mới, bố trí trụ sở hành chính được tiến hành theo hướng khoa học, thuận tiện, hiện đại, phù hợp với lộ trình chuyển đổi số. Trên cơ sở dữ liệu hành chính điện tử và bản đồ số địa giới, các địa phương được yêu cầu rà soát kỹ lưỡng để bảo đảm hoạt động quản lý không bị chồng chéo hay bỏ sót dân cư.
Một điểm đáng ghi nhận là công tác tuyên truyền, tạo sự đồng thuận trong nhân dân được Quảng Bình đặc biệt chú trọng. Cả hệ thống chính trị từ tỉnh đến cơ sở đã chủ động vào cuộc, tổ chức nhiều đợt đối thoại, lấy ý kiến nhân dân trước khi trình phương án chính thức. Nhiều ý kiến, kiến nghị chính đáng của người dân được tiếp thu và điều chỉnh phù hợp, giúp tăng cường niềm tin và ủng hộ của người dân đối với chủ trương lớn này.
Không chỉ dừng lại trong nội bộ tỉnh, Quảng Bình còn có bước đi mới khi chủ động phối hợp với tỉnh Quảng Trị trong công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và nhân sự cấp ủy sau hợp nhất. Đây là điểm nhấn quan trọng, thể hiện tầm nhìn liên vùng, cùng hướng tới một cấu trúc quản trị hợp lý, thống nhất và hiệu quả.
Ngày 5/6/2025, Hội nghị giữa Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Bình và Quảng Trị đã diễn ra tại Đồng Hới, dưới sự chủ trì của hai Bí thư Tỉnh ủy – đồng chí Lê Ngọc Quang và đồng chí Nguyễn Long Hải. Tại hội nghị, hai tỉnh đã thống nhất phương án hợp nhất và phân công tổ chức cấp ủy trong các đơn vị hành chính mới.
Cụ thể, Ban Chấp hành Đảng bộ sau hợp nhất sẽ có 63 đồng chí, trong đó Ban Thường vụ gồm 18 người và Ủy ban Kiểm tra gồm 15 người. Quá trình lựa chọn nhân sự đảm bảo dân chủ, công khai, dựa trên phẩm chất chính trị, năng lực công tác và tinh thần đổi mới.
Trong số này, 15 cán bộ đã được phân công giữ chức Bí thư Đảng ủy các xã/phường mới; 3 đồng chí là Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy được phân công về các địa phương trọng điểm để trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo công tác phát triển kinh tế - xã hội và xây dựng hệ thống chính trị cơ sở.
Theo đánh giá của các đại biểu Trung ương, mô hình phối hợp giữa Quảng Bình – Quảng Trị thể hiện sự chuẩn bị công phu, khoa học, có sự phân công trách nhiệm rõ ràng và đặc biệt là tính đồng thuận cao từ cơ sở. Đây có thể xem là điển hình tiêu biểu để các địa phương khác học tập trong triển khai Nghị quyết 37 và 60 của Trung ương.
Việc sắp xếp ĐVHC không phải là “cuộc chơi địa giới” đơn thuần. Đây là quá trình tái cấu trúc toàn diện bộ máy hành chính – từ khâu tổ chức, nhân sự đến phương thức quản trị và cung cấp dịch vụ công.
Thông qua việc tinh giản đầu mối, hợp nhất đơn vị hành chính, Quảng Bình đang hướng đến xây dựng một chính quyền thông minh, gần dân và phục vụ dân. Mô hình tổ chức mới sẽ tạo điều kiện để ứng dụng công nghệ vào điều hành, quản lý, từ đó tiết kiệm chi phí, rút ngắn thời gian xử lý công việc và tăng tính minh bạch trong hoạt động công quyền.
Đồng thời, việc sáp nhập cũng giúp các đơn vị hành chính mới có quy mô dân số, diện tích và nguồn lực lớn hơn – tạo điều kiện thuận lợi để đầu tư hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao mức sống cho người dân.
Bài học then chốt được rút ra từ thực tiễn Quảng Bình – Quảng Trị là: muốn sắp xếp ĐVHC thành công, cần có sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, sự lãnh đạo quyết liệt của cấp ủy và sự đồng thuận, ủng hộ của người dân. Khi “ý Đảng – lòng dân” gặp nhau, mọi cải cách dù lớn đến đâu cũng có thể thành công.
Sắp xếp đơn vị hành chính là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, có ý nghĩa chiến lược lâu dài đối với sự phát triển của đất nước. Đây là bước đi cần thiết để hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả – đúng như tinh thần của Đại hội XIII của Đảng và Chương trình tổng thể cải cách hành chính nhà nước giai đoạn 2021–2030.
Quảng Bình đang đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ này một cách bài bản, trách nhiệm và hiệu quả. Những kết quả bước đầu đạt được là tiền đề để tỉnh tiếp tục triển khai các bước tiếp theo trong lộ trình cải cách, nâng cao năng lực quản trị và chất lượng phục vụ người dân.
Với quyết tâm chính trị cao, cách làm khoa học, minh bạch, vì lợi ích chung, Quảng Bình đang từng bước khẳng định vai trò tiên phong trong cuộc cải cách hành chính quy mô lớn – góp phần xây dựng một nền hành chính phục vụ, hiện đại, chuyên nghiệp và thực sự là chỗ dựa vững chắc cho người dân, doanh nghiệp và các lực lượng phát triển xã hội.