Gian lận AI bùng nổ, mối lo ở các trường đại học Anh
(CLO) Số sinh viên đại học ở Anh bị phát hiện sử dụng sai mục đích ChatGPT và các công cụ AI đang tăng mạnh, trong khi hình thức đạo văn truyền thống lại sụt giảm đáng kể.
Theo một điều tra mới công bố của The Guardian, trong năm học 2023–2024, gần 7.000 trường hợp gian lận bằng AI đã bị các trường xác nhận, tương đương 5,1 trên 1.000 sinh viên – gấp hơn ba lần so với tỷ lệ 1,6/1.000 của năm trước.
Ước tính, con số này sẽ tiếp tục tăng lên khoảng 7,5/1.000 trong năm nay, dù các chuyên gia cảnh báo những số liệu này chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.
Cuộc khảo sát cũng cho thấy các trường đang chật vật thích nghi với sự bùng nổ của các công cụ AI hỗ trợ viết lách. Năm 2019–2020, trước khi AI phổ biến, đạo văn chiếm gần 2/3 số vụ gian lận học thuật. Đến nay, loại hình gian lận này đang giảm dần – từ mức 19/1.000 sinh viên xuống còn 15,2, và dự kiến giảm tiếp còn 8,5/1.000 trong năm học hiện tại.
.png)
Dữ liệu được thu thập từ 131 trong số 155 trường đại học mà The Guardian tiếp cận theo Đạo luật Tự do Thông tin. Tuy nhiên, hơn 27% trường chưa hề phân loại gian lận AI như một hành vi sai trái riêng biệt – cho thấy hệ thống quản lý vẫn đang chạy sau công nghệ.
Đáng lo hơn, nhiều trường hợp gian lận có thể đã lọt lưới. Một khảo sát của Viện Chính sách Giáo dục Đại học hồi tháng 2 cho thấy 88% sinh viên thừa nhận dùng AI trong học tập. Nghiên cứu của Đại học Reading phát hiện rằng 94% bài làm do AI tạo ra có thể qua mặt hệ thống kiểm tra mà không bị phát hiện.
Tiến sĩ Peter Scarfe – Phó giáo sư tâm lý học tại Reading – cho biết: “Những ca bị bắt chỉ là phần nổi. Rất khó để chứng minh một bài viết là do AI tạo ra, vì khác với đạo văn, bạn không có mẫu gốc để đối chiếu”. Ông nói thêm, ngay cả các công cụ phát hiện AI cũng không thể dùng làm bằng chứng vì thiếu độ tin cậy, và các trường cũng không muốn vô cớ vu khống sinh viên.
Dù vậy, việc cấm sinh viên dùng AI là điều không thực tế. Trên TikTok, hàng loạt video quảng bá các công cụ “nhân bản hóa” nội dung AI giúp học sinh qua mặt hệ thống kiểm tra. Một số sinh viên cũng xác nhận họ dùng AI để động não, tạo dàn ý hoặc trích nguồn chứ không đơn thuần sao chép.
Harvey, sinh viên ngành quản lý kinh doanh, chia sẻ: “ChatGPT có mặt ngay từ năm đầu đại học của tôi. Tôi dùng nó để tạo ý tưởng, rồi tự viết lại theo cách riêng. Tôi không nghĩ nhiều người dùng nó để chép từng chữ”.
Amelia, sinh viên năm nhất ngành kinh doanh âm nhạc, cho biết cô dùng AI để tóm tắt nội dung học và hỗ trợ tư duy – đặc biệt hữu ích với những người gặp khó khăn học tập như bạn cô mắc chứng khó đọc.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Anh Peter Kyle gần đây cũng nói rằng AI nên được dùng để “tăng cường cơ hội học tập” cho học sinh có nhu cầu đặc biệt.
Các công ty công nghệ cũng đang hướng mục tiêu đến sinh viên: Google cung cấp miễn phí bản nâng cấp Gemini 15 tháng cho sinh viên đại học, còn OpenAI áp dụng mức giá ưu đãi cho sinh viên tại Mỹ và Canada.
Người phát ngôn Chính phủ Anh xác nhận đang đầu tư hơn 187 triệu bảng vào các chương trình kỹ năng quốc gia và đã ban hành hướng dẫn về việc sử dụng AI trong giáo dục.
“AI tạo sinh có tiềm năng chuyển đổi giáo dục. Nhưng việc tích hợp công nghệ này phải được thực hiện cẩn trọng để giảm thiểu rủi ro, đồng thời chuẩn bị cho sinh viên những công việc của tương lai”.