Dầu máy diesel chuyển đen có đáng lo?
(CLO) Dầu máy diesel chuyển đen chỉ sau 1.000 km là dấu hiệu hoạt động bình thường, không đồng nghĩa với việc cần thay dầu sớm.
Dầu máy hiện đại không chỉ đóng vai trò bôi trơn các bộ phận bên trong động cơ. Nó còn có nhiệm vụ hấp thụ nhiệt từ piston và thành xi-lanh, phối hợp với hệ thống làm mát để giữ động cơ ở mức nhiệt độ hoạt động cần thiết, đồng thời bảo vệ động cơ khỏi tình trạng quá nhiệt.
Ngoài ra, dầu máy còn giúp duy trì sự sạch sẽ cho động cơ bằng cách hấp thụ bụi bẩn, các hạt nhỏ và muội than.
Vì vậy, khi dầu máy chuyển sang màu đen hoặc sẫm hơn, điều này không chỉ xảy ra với động cơ diesel mà cả động cơ xăng, người dùng không nên quá lo lắng bởi đó là dấu hiệu cho thấy dầu đang thực hiện đúng chức năng của mình.
Tuy nhiên, ở động cơ diesel, dầu thường chuyển sang màu đen nhanh hơn so với động cơ xăng cùng loại, và nguyên nhân chủ yếu bắt nguồn từ muội than.
Tất cả các động cơ đốt trong đều sản sinh muội than, một sản phẩm phụ từ quá trình đốt cháy không hoàn toàn giữa nhiên liệu và không khí.
Đặc biệt, với những động cơ diesel sử dụng hệ thống tuần hoàn khí thải, thường được gọi là EGR, dầu máy có xu hướng xuống cấp nhanh hơn, dẫn đến hiện tượng chuyển đen sớm.
Hệ thống EGR hoạt động bằng cách liên tục đưa khí thải trở lại buồng đốt, làm gia tăng lượng muội than. Đây cũng là lý do khiến van EGR dễ bị tắc nghẽn và cần được bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo sự thông thoáng.
Dầu đen có phải là lúc cần thay dầu?
Tin vui là dầu máy chuyển sang màu đen không đồng nghĩa với việc cần thay dầu ngay lập tức. Màu sắc của dầu không phải là chỉ số đáng tin cậy để đánh giá chất lượng thực tế của nó.
Một điểm khác biệt nổi bật giữa dầu máy diesel và dầu máy xăng nằm ở chỗ dầu diesel chứa nhiều phụ gia hơn. Các chất tẩy rửa và phân tán trong dầu sẽ khiến màu sắc của nó trở nên sẫm hơn khi lưu thông trong động cơ.
Khi kết hợp với muội than tích tụ, dầu diesel thường nhanh chóng chuyển đen chỉ sau một thời gian ngắn thay dầu.
Bên cạnh đó, quá trình động cơ nóng lên khi xe vận hành và nguội đi khi tắt máy, hay còn gọi là chu kỳ nhiệt, cũng góp phần làm dầu đổi màu do hiện tượng oxy hóa.
Nếu các chu kỳ nhiệt này lặp lại liên tục mà không được kiểm soát, quá trình oxy hóa dầu sẽ diễn ra nhanh hơn, thậm chí có thể dẫn đến sự hình thành cặn bùn trong động cơ.
Đáng tiếc là để biết chính xác liệu dầu máy diesel đã đến lúc cần thay hay chưa, người dùng cần gửi mẫu dầu đi phân tích.
Tuy nhiên, nếu việc phân tích dầu độc lập được cho là quá phức tạp, giải pháp tối ưu là tuân thủ khoảng thời gian thay dầu được nhà sản xuất khuyến nghị trong sách hướng dẫn sử dụng. Điều này giúp đảm bảo động cơ vận hành ổn định và duy trì trạng thái sạch sẽ bên trong.
Việc thay dầu định kỳ sau mỗi 8.000 đến 11.000 km, hoặc sau ba tháng đối với những động cơ hoạt động trong điều kiện khắc nghiệt, cùng với việc thay thế bộ lọc dầu và bộ lọc không khí theo chu kỳ, là những mẹo bảo dưỡng quan trọng cho động cơ diesel.
Dẫu vậy, không gì hiệu quả bằng việc tuân thủ nghiêm ngặt các khuyến nghị bảo dưỡng từ nhà sản xuất.
Một lưu ý cuối cùng, việc sử dụng đúng loại dầu máy diesel đóng vai trò vô cùng quan trọng. Người dùng nên tham khảo sách hướng dẫn để chọn loại dầu và cấp độ phù hợp nhất cho xe tải diesel của mình.