Các đoàn báo chí quốc tế tề tựu tại Việt Nam, chung vui 100 năm Báo chí Cách mạng

Phát biểu tại buổi tiếp đoàn đại biểu Liên đoàn Nhà báo Cuba, ông Lê Quốc Minh bày tỏ niềm vui khi đón đoàn sang thăm Việt Nam nhân dịp kỷ niệm quan trọng này. Ông chia sẻ về những trao đổi tích cực trong các chuyến thăm Cuba trước đây, cũng như việc đón đoàn Báo Granma (Cuba) sang thăm Báo Nhân Dân, nơi hai bên đã có những thảo luận sâu rộng về chuyên môn, nghiệp vụ.

Nhắc lại chặng đường 100 năm phát triển của báo chí Việt Nam, ông Lê Quốc Minh cho biết báo chí đã trải qua nhiều khó khăn trong các cuộc chiến tranh và giai đoạn cấm vận. Tuy nhiên, trong 40 năm đổi mới, báo chí đã có những bước tiến mạnh mẽ, song hành cùng sự phát triển của đất nước. Ông nhấn mạnh Báo Nhân Dân là một trong những tờ báo đầu tiên có website vào cuối những năm 90 của thế kỷ trước.

“Trong 10 năm qua, báo điện tử Việt Nam phát triển mạnh mẽ. Trước đây, báo chí Việt Nam có độ trễ với sự phát triển của báo chí thế giới, nhưng hiện nay ở báo chí thế giới có gì thì Việt Nam có cái đó,” ông Minh khẳng định.

Tuy nhiên, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cũng thẳng thắn chỉ ra những thách thức lớn mà báo chí toàn cầu, và báo chí Việt Nam đang đối mặt. “Hiện nay báo chí thế giới đang trải qua khó khăn, và báo chí Việt Nam cũng đang trải qua giai đoạn tương tự”, ông nói.

Nguyên nhân chính đến từ sự phát triển vượt bậc của công nghệ và sự thay đổi chóng mặt trong thói quen tiếp cận thông tin của người dùng. Người dân không còn mua báo in hay xem phát thanh, truyền hình nhiều như trước, mà chuyển sang sử dụng mạng xã hội để tiếp cận tin tức, khiến báo chí chính thống mất đi độc giả và doanh thu sụt giảm.

Ông Lê Quốc Minh phân tích sai lầm nghiêm trọng của báo chí là “đã đưa toàn bộ nội dung lên internet một cách miễn phí”, tạo thói quen người dùng miễn phí và không muốn trả tiền cho nội dung. Mạng xã hội nắm giữ người dùng, trong khi báo chí lại không biết độc giả của mình là ai.

Bên cạnh đó, sự phụ thuộc vào các nền tảng và công cụ tìm kiếm khiến lượt truy cập trực tiếp vào các trang báo giảm sút nghiêm trọng, ảnh hưởng đến nguồn thu quảng cáo. Hệ quả là việc sản xuất nội dung câu view, giật gân tràn lan, làm giảm chất lượng nội dung báo chí. “Thực tế những bài có nội dung sâu sắc, các bài về phân tích, bình luận kinh tế, xã hội, các tuyến bài điều tra chất lượng rất ít người quan tâm, còn những nội dung mang tính giật gân thì thu hút rất nhiều người xem”, ông Lê Quốc Minh chia sẻ.

Thách thức tiếp theo là sự sụt giảm nghiêm trọng của thị trường quảng cáo trên các phương tiện truyền thông. Ông chỉ rõ: “Trong thị trường quảng cáo một ngàn tỷ đô la trên toàn cầu thì 75% thuộc về nền tảng số và các cơ quan báo chí chỉ chiếm 5% trong thị phần này".

Ông Lê Quốc Minh nhắc đến trí tuệ nhân tạo và cho rằng AI đang là thách thức lớn. Dù AI có thể hỗ trợ nhiều, nhưng các nghiên cứu dự báo chỉ trong hai năm tới, công cụ tìm kiếm dùng AI sẽ chiếm gần một nửa tổng lượt truy cập, khiến lượt truy cập trực tiếp vào các trang báo có thể về con số 0. Lý do là AI sẽ trả lời thẳng câu hỏi người dùng, thay vì dẫn link tới báo chí. Ông dự báo: “Chúng ta sẽ không lên Google tìm thông tin nữa mà dùng AI để trò chuyện, thảo luận trực tiếp”.

Trong bối cảnh báo chí toàn cầu đang phải đối mặt với nhiều biến động và thách thức từ công nghệ, Chủ tịch Lê Quốc Minh bày tỏ kỳ vọng vào mối quan hệ bền chặt và cùng phát triển giữa báo chí Việt Nam và Cuba. "Chúng tôi sẵn lòng chia sẻ những kinh nghiệm mà báo chí Việt Nam đã tích lũy trong hành trình đổi mới và vượt qua các thách thức của kỷ nguyên số, đồng thời mong muốn cùng các bạn đồng hành vươn lên, thúc đẩy sự phát triển chung của báo chí hai quốc gia".

Đáp lời, ông Juan Carlos Ramírez Heras, Phó Chủ tịch Liên đoàn Nhà báo Cuba bày tỏ niềm vinh dự và ấn tượng sâu sắc về Việt Nam.

Ông Juan Carlos Ramírez Heras chia sẻ: "Chúng tôi rất vui mừng khi đây là lần đầu tiên được thăm một nước anh em như Việt Nam. Đoàn đại biểu rất ấn tượng với sự tốt đẹp của đất nước Việt Nam và sự đón tiếp nồng nhiệt của Hội Nhà báo Việt Nam".

Đặc biệt, khi nói về Bảo tàng Báo chí Việt Nam, ông cho biết: "Đoàn rất ấn tượng, ở Cuba chưa có bảo tàng như vậy. Bảo tàng đã trưng bày các kỷ vật, tái hiện sinh động quá trình phát triển của báo chí cách mạng Việt Nam từ những năm tháng chiến tranh gian khổ đến giai đoạn hiện đại, đa phương tiện".

Phó Chủ tịch Liên đoàn Nhà báo Cuba nhắc lại chuyến thăm rất có ý nghĩa của Hội Nhà báo Việt Nam vào tháng 9/2024 và sự tham dự tại Hội thảo quốc tế Patria lần thứ IV. Ông gửi lời mời Hội Nhà báo Việt Nam tham dự hội thảo Patria tiếp theo vào năm 2026, cùng với lời mời tham dự lễ hội của báo Granma tổ chức.

Ông chia sẻ thêm rằng Hội Nhà báo Cuba đang bắt đầu áp dụng những mô hình mới từ các cơ quan báo chí, nhà xuất bản để thúc đẩy báo chí Cuba phát triển hơn nữa. Ông nhấn mạnh sự quyết tâm của Cuba trong việc thúc đẩy các mô hình phát triển mới, trong đó Quốc hội Cuba đã ban hành luật truyền thông mới – đạo luật đầu tiên của Cuba về lĩnh vực này.

Ông bày tỏ mong muốn nhận được sự hỗ trợ từ những đồng nghiệp Việt Nam trong các lĩnh vực chuyên môn, nghiệp vụ báo chí, đặc biệt trong bối cảnh những thách thức chung mà báo chí toàn cầu đang đối mặt.

Tiếp nối buổi tiếp xã giao đoàn đại biểu Liên đoàn Nhà báo Cuba, Hội Nhà báo Việt Nam tiếp tục chào đón các đoàn đại biểu Hội Nhà báo quốc tế. Phát biểu tại sự kiện, ông Lê Quốc Minh nhiệt liệt chào mừng các đại biểu quốc tế đến tham dự chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam của Hội Nhà báo Việt Nam.

Ông Lê Quốc Minh thông tin về lịch trình dày đặc trong ba ngày tới, với tâm điểm là Lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam. Ông cho biết các đoàn đại biểu đến tham dự gồm: Hội Nhà báo toàn quốc Trung Quốc, Liên hiệp Nhà báo quốc gia Malaysia, Hội Nhà báo Hàn Quốc, Hội Nhà báo Lào, Hội Nhà báo Indonesia, Câu lạc bộ Nhà báo Campuchia, Liên đoàn Nhà báo Thái Lan, Câu lạc bộ Báo chí quốc gia Philippines, Liên hiệp Nhà báo Cuba.

Bên cạnh Lễ kỷ niệm chính, chuỗi sự kiện của Hội Nhà báo Việt Nam còn bao gồm Hội báo toàn quốc - nơi các cơ quan báo chí trên cả nước sẽ trưng bày những ấn phẩm và dấu ấn của mình. Các hoạt động này sẽ diễn ra từ ngày mai, 19/6, đến hết ngày 21/6.

Điểm nhấn quan trọng trong Hội báo toàn quốc là Diễn đàn Báo chí toàn quốc được tổ chức lần thứ 2 với 12 phiên thảo luận. Trong đó, 10 phiên sẽ tập trung vào những cơ hội, thách thức và giải pháp cho các vấn đề nóng hổi của báo chí Việt Nam hiện nay, như ảnh hưởng của trí tuệ nhân tạo, doanh thu báo chí, đào tạo nhân lực trong thời kỳ số, và vai trò của phụ nữ trong quản trị tòa soạn... Ông Lê Quốc Minh nhận định: “Đây là những hoạt động chuyên môn hết sức hữu ích”. Dự kiến có khoảng 1.000 đại biểu và 70 diễn giả tham gia các phiên thảo luận này.

Vào tối ngày 21/6, Lễ trao Giải Báo chí Quốc gia lần thứ XIX-2024 - giải thưởng quan trọng nhất trong năm của những người làm báo - sẽ được tổ chức.

Ông Lê Quốc Minh nhấn mạnh tầm quan trọng của chuỗi hoạt động khi có sự tham dự của các lãnh đạo chủ chốt trong Đảng và Nhà nước Việt Nam, bao gồm các đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch Nước, Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam cho biết các sự kiện này đã được chuẩn bị ròng rã suốt một năm qua và sẽ còn những sự kiện bên lề thú vị khác kéo dài cho đến hết năm 2025.

Ông thông tin về một số hoạt động bên lề ý nghĩa, như Giải Press Cup - Giải bóng đá các nhà báo, nơi đội bóng của Hội Nhà báo Thái Lan đã có trận giao hữu với đội bóng vô địch của Việt Nam. Ông xem đây là một "sự thử nghiệm nho nhỏ" và bày tỏ tin tưởng sẽ có một giải bóng đá của các nhà báo ASEAN trong tương lai.

Ông khẳng định: “Bên cạnh việc trao đổi về mặt chuyên môn, nghiệp vụ báo chí, có những giao lưu về thể thao văn nghệ sẽ góp phần thắt chặt hơn tình đoàn kết hữu nghị giữa các quốc gia và người làm báo trong khu vực".

Phan Anh