Bài viết chuyên sâu sẽ giữ chân độc giả trung thành, thuyết phục bạn đọc trả phí

Chiều 20/6, trong Chương trình Diễn đàn báo chí toàn quốc 2025 (khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2025) đã diễn ra Phiên số 9 với chủ đề “Cá nhân hoá nội dung để giữ độc giả trung thành”.

Gửi email “thực đơn tin tức” hàng ngày đến người đọc

Tại phần thảo luận, ông Lê Xuân Trung - Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ cho biết, tại toà soạn, quá trình cá nhân hóa nội dung đang được triển khai bài bản, với nhiều hình thức đa dạng, từ phân nhóm bạn đọc đến tiếp cận cá nhân hóa 1-1.

Báo Tuổi trẻ sở hữu một kho dữ liệu khổng lồ về người dùng từ độ tuổi, giới tính, khu vực sinh sống, chủ đề yêu thích cho đến các thông tin mang tính cá nhân cao như địa chỉ email hay số điện thoại. Đây là cơ sở để tòa soạn xây dựng những “gói nội dung” được thiết kế riêng, phù hợp với từng nhóm đối tượng, chẳng hạn như nhóm người đọc theo độ tuổi, địa bàn cư trú, hay sở thích chuyên biệt.

Với dữ liệu chi tiết, toà soạn cũng từng bước tiếp cận cá nhân hóa ở cấp độ sâu hơn, nơi mỗi người đọc có thể nhận được một trải nghiệm tin tức khác nhau dựa trên hành vi và nhu cầu thực tế của chính họ.

Cũng theo ông Trung cho biết, một trong những sáng kiến nổi bật mà báo Tuổi trẻ đang triển khai là gửi email “thực đơn tin tức” hàng ngày đến người đọc. Mỗi buổi sáng, bạn đọc sẽ nhận được một bản tin gồm các nội dung phù hợp với sở thích đã được xác định từ trước. Thực đơn này không chỉ tóm tắt nội dung nổi bật mà còn kèm theo liên kết dẫn đến bài viết chi tiết.

Đồng thời, độc giả có thể phản hồi trực tiếp để điều chỉnh “khẩu vị” thông tin: muốn thêm, bớt chuyên mục nào, thích nhận tin vào thời điểm nào trong ngày… Từ đó, nhóm nội dung được cá nhân hóa tiếp tục được tinh chỉnh – tạo nên một chuỗi tương tác hai chiều giữa tòa soạn và người đọc.

Hình thức này không chỉ giúp gia tăng lượng truy cập (traffic), mà còn góp phần nâng cao mức độ gắn bó và trung thành của bạn đọc – một yếu tố then chốt trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt hiện nay.

Chia sẻ về quá trình triển khai, Phó Tổng Biên tập Báo Tuổi trẻ cho biết: “Khi chưa sở hữu kho dữ liệu lớn, chúng tôi chưa hình dung hết khối lượng công việc cần làm. Nhưng khi đã có dữ liệu, việc đầu tiên là phải xây dựng một trung tâm chuyên trách, nơi các bạn làm nhiệm vụ phân tích và chăm sóc người dùng. Điều này cho thấy cá nhân hóa không chỉ là chuyện kỹ thuật, mà còn đòi hỏi tổ chức lại quy trình vận hành trong tòa soạn – đặc biệt là việc thiết lập nhóm “chăm sóc user” giống như bộ phận chăm sóc khách hàng trong lĩnh vực thương mại điện tử”.

Theo ông Trung, mặc dù mô hình “gửi thực đơn” đang cho thấy những tín hiệu tích cực, nhưng việc đáp ứng đầy đủ nhu cầu thông tin cho từng người đọc không hề dễ. Với hàng triệu người dùng, nếu không có nền tảng công nghệ đủ mạnh và quy trình đủ tinh gọn, thì rất khó để triển khai hiệu quả ở quy mô lớn. Tuy vậy, những nỗ lực của toà soạn đang mở ra một hướng đi mới cho báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên số: thay vì chờ độc giả đến tìm nội dung, tòa soạn chủ động mang nội dung đúng người – đúng lúc – đúng nhu cầu.

Cần tìm cách để độc giả trở thành "thành viên" ngay từ đầu

Còn ông Bùi Trung Hiếu, Chuyên gia về công nghệ thông tin, Công ty TNHH giải pháp phần mềm MFITE cho rằng, theo kinh nghiệm triển khai thực tế của ông, điều quan trọng nhất là cần tìm cách để độc giả trở thành "thành viên" ngay từ đầu. “Việc này không nhất thiết phải là trả phí, chỉ cần họ đăng ký tài khoản là đã đủ để mình có dữ liệu cơ bản rồi. Khi đã có thông tin đăng nhập – ví dụ qua email – thì mình mới có cơ sở để theo dõi hành vi đọc, tương tác, và từ đó đưa ra các gợi ý cá nhân hóa”, ông Hiếu nói.

Cũng theo ông Hiếu, về mặt kỹ thuật như "checking user" chỉ phát huy hiệu quả khi đã có dữ liệu người dùng. Mà để có dữ liệu đó, thì người đọc trước tiên phải trở thành thành viên. Do đó, theo cách định nghĩa của ông, "thành viên" là người đã có tài khoản (miễn phí), còn "bạn đọc trả phí" mới là bước cao hơn.

“Thực tế là ngay từ khi bạn đọc truy cập và đăng nhập bằng Gmail chẳng hạn, mình có thể gợi ý: “Bạn có muốn dùng tài khoản này để đăng ký thành viên không?” và nếu thuận tiện thì họ sẽ đồng ý ngay. Từ đó mình bắt đầu có lịch sử hành vi, và có thể triển khai cá nhân hóa nội dung”, ông Hiếu nói.

Nhìn theo góc nhìn kỹ thuật, ông Bùi Trung Hiếu cho rằng, nhiều khi chính bạn đọc cũng không rõ họ muốn gì. Nhưng với các công nghệ như phân tích hành vi người dùng, kết hợp với AI, toà soạn có thể hiểu được bạn đọc còn rõ hơn họ tự nhận biết về bản thân. Điều này ta đã thấy rất rõ qua các nền tảng như Facebook hay TikTok – họ hiểu chúng ta một cách đáng kinh ngạc.

Ông Bùi Trung Hiếu đặc biệt lưu ý, báo chí cần những nội dung, bài viết chuyên sâu để giữ chân độc giả trung thành. Theo ông, những phân tích tài chính chuyên sâu, hay nội dung đi vào các "ngách" – như cách nhiều tạp chí quốc tế làm là ví dụ điển hình. Chính các chuyên đề chuyên sâu, có chiều sâu tri thức, mới là thứ giúp báo chí giữ chân độc giả lâu dài. Trong khi đó, thông tin thời sự thì gần như báo nào cũng tiếp cận được. Và những nội dung ngách, chuyên sâu sẽ có nhiều khả năng thuyết phục bạn đọc trả phí hơn là các tin tức thời sự thông thường.

Cá nhân hoá nội dung - khó nhất là nguồn lực

Tham gia thảo luận, ông Nguyễn Trường Sơn - Tổng Biên tập báo Thế giới và Việt Nam cho rằng, cá nhân hóa nội dung không còn là trào lưu, mà là yêu cầu bắt buộc đối với mọi cơ quan báo chí hiện nay, dù là báo ngành, báo địa phương, hay báo tổng hợp. Vấn đề không phải là có cần làm không, mà là làm thế nào trong điều kiện nguồn lực còn hạn chế.

“Làm sao để giữ chân độc giả, khiến họ quay lại mỗi ngày, đặc biệt với những tờ báo chuyên ngành như Thế giới và Việt Nam đó là bài toán rất lớn”, ông Sơn nói và cho biết, với tòa soạn độc giả khá đặc thù. Đó là những người quan tâm tới tình hình thế giới và chính sách đối ngoại của Việt Nam; Cộng đồng chuyên gia, sinh viên, người Việt ở nước ngoài; Người nước ngoài quan tâm đến Việt Nam.

Từ đó, báo Thế giới và Việt Nam xác định phải xây dựng hệ thống chuyên mục, nội dung phù hợp với từng nhóm bạn đọc, ví dụ: “Tin từ Bộ Ngoại giao”, trong đó có cả thông tin bổ nhiệm cán bộ ngoại giao, những nội dung tưởng chừng nhỏ nhưng lại rất được cộng đồng quan tâm.

"Các bản tin đối ngoại sâu, có chọn lọc, mang góc nhìn cân bằng vì chúng tôi hiểu rõ sự khác biệt giữa thông tin từ các nguồn phương Tây, Nga, Trung Đông… và vai trò của báo chí chính thống trong việc phản ánh đúng bản chất sự kiện", ông Sơn nói.

Trong quá trình triển khai, ông Nguyễn Trường Sơn cho biết, tòa soạn từng bước áp dụng một số công cụ cá nhân hóa như: Đăng ký nhận bản tin qua email; Gợi ý nội dung theo chuyên mục; Sử dụng Google Analytics để phân tích từ khóa, hành vi người dùng, đặc biệt với phiên bản tiếng Anh – nơi mà cách tiếp cận của người nước ngoài rất khác so với độc giả trong nước.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Trường Sơn, cái khó nhất là nguồn lực. Với một tòa soạn nhỏ, vài biên tập viên, vài cộng tác viên không thể xây dựng hệ thống cá nhân hóa nội dung giống như các tờ báo lớn. “Do đó, cá nhân tôi rất quan tâm đến giải pháp công nghệ dùng chung, hoặc mô hình hợp tác giữa các cơ quan báo chí, để chia sẻ hạ tầng kỹ thuật, nền tảng dữ liệu và công cụ phân tích hành vi người dùng. Tôi tin rằng đây là hướng đi thực tế và khả thi hơn, thay vì mỗi tòa soạn phải “tự bơi” trong bài toán rất lớn này”, ông Sơn nói.

Quốc Trần