Truy quét hàng giả và siết thuế hộ kinh doanh: Thế giới Di động, FPT Retail, Digiworld, Winmart hưởng lợi lớn
(CLO) Báo cáo ngành tiêu dùng mới nhất từ SSI Research cho thấy các doanh nghiệp tuân thủ thuế, đặc biệt là các chuỗi bán lẻ hiện đại như MWG, FRT, DGW và Winmart, đang được hưởng lợi nhờ chiến dịch truy quét hàng giả và chính sách siết chặt thuế đối với hộ kinh doanh truyền thống.
Truy quét hàng giả và chuyển đổi thuế khoán tạo cú hích cho bán lẻ hiện đại
SSI Research nhận định, các chiến dịch quy mô lớn gần đây nhằm triệt phá hàng giả trong các lĩnh vực sữa, dược phẩm và mỹ phẩm đã làm dấy lên lo ngại về độ an toàn của hàng hóa trên thị trường. Người tiêu dùng vì vậy đang có xu hướng chuyển sang các kênh bán lẻ đáng tin cậy, nơi có thương hiệu rõ ràng, nguồn gốc minh bạch và quy trình kiểm soát chất lượng chặt chẽ. Các chuỗi hiện đại, đặc biệt trong lĩnh vực siêu thị và nhà thuốc, trở thành điểm đến ưu tiên.
Một yếu tố khác tác động mạnh tới thị phần kênh hiện đại là chính sách thuế mới. Nghị định 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1 tháng 6 năm 2025 quy định tất cả hộ kinh doanh có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm phải xuất hóa đơn tại điểm bán. Khoảng 37 nghìn hộ kinh doanh trên cả nước sẽ phải tuân thủ quy định này. Đây là bước chuyển từ hình thức thuế khoán sang thuế trên doanh thu, nhằm giảm thất thu thuế và tăng cường minh bạch hóa hoạt động thương mại.
Song song với đó, Nghị quyết 198/2025/QH15 quy định rằng từ đầu năm 2026, các hộ kinh doanh có doanh thu trên 200 triệu đồng mỗi năm cũng phải nộp thuế dựa trên doanh thu thực tế. Điều này sẽ làm tăng gánh nặng thuế lên các hộ kinh doanh nhỏ, nhiều khả năng khiến một bộ phận ngừng hoạt động hoặc buộc phải tăng giá bán. Chênh lệch giá giữa kênh truyền thống và kênh hiện đại vì thế bị thu hẹp, nâng sức cạnh tranh cho các chuỗi bán lẻ hiện đại.
Đặc biệt, nhóm hàng hóa xách tay, vốn chiếm lợi thế giá nhờ trốn thuế nhập khẩu, cũng đang đối mặt với áp lực mới. Theo quy định mới, các cá nhân buôn bán hàng nhập khẩu không chính ngạch sẽ buộc phải sử dụng dịch vụ logistics chính thức, hoàn tất thủ tục nhập khẩu và nộp đủ thuế liên quan, từ đó đẩy giá bán lên cao hơn. Các mặt hàng bị ảnh hưởng nhiều nhất gồm thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, thiết bị nhà bếp và một số dòng điện thoại phổ biến như Xiaomi hay iPhone.
Sàn thương mại điện tử tăng phí, kênh bán lẻ truyền thống thêm lợi thế
Bên cạnh các thay đổi về chính sách thuế và kiểm soát hàng hóa, SSI Research cũng chỉ ra tác động từ việc hai nền tảng thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam là Shopee và TikTok Shop đồng loạt tăng phí hoa hồng từ ngày 1 tháng 4 năm 2025. Hai nền tảng này hiện chiếm trên 90 phần trăm thị phần thương mại điện tử trong năm 2024.
Việc tăng phí khiến chi phí bán hàng trực tuyến tăng cao, làm giảm lợi thế giá so với các cửa hàng truyền thống. Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến chất lượng, bảo hành và hậu mãi, kênh bán lẻ hiện đại càng củng cố vị thế nhờ trải nghiệm mua sắm trực tiếp và dịch vụ đi kèm.
Các doanh nghiệp tuân thủ thuế, có hệ thống phân phối rộng và minh bạch như Thế giới Di động (MWG), FPT Retail (FRT), Digiworld (DGW) và Winmart (thuộc Masan Group) được đánh giá là hưởng lợi lớn nhất. Áp lực cạnh tranh về giá từ các nhà bán hàng không chính thống giảm dần, trong khi niềm tin của người tiêu dùng chuyển dịch về phía các thương hiệu bán lẻ chính thức.
Theo đánh giá của SSI, những thay đổi đồng loạt trong khung pháp lý đang góp phần xây dựng một môi trường thương mại minh bạch, công bằng và bền vững hơn, nơi các doanh nghiệp tuân thủ quy định được tạo điều kiện phát triển.