Luật Nhà giáo: Nâng tầm vị thế, gỡ nút thắt thiếu giáo viên mầm non và vùng khó

Chính sách đột phá tạo sức hút cho giáo viên mầm non và vùng khó

Chia sẻ về những khó khăn trong việc phát triển đội ngũ nhà giáo cho giáo dục mầm non và vùng sâu, vùng xa, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GD-ĐT) nhìn nhận đây là thách thức lớn dù Đảng và Nhà nước đã có nhiều chính sách quan tâm.

Ông dẫn chứng các chính sách như bổ sung hàng chục nghìn biên chế giáo viên mầm non, hỗ trợ học phí, sinh hoạt phí cho sinh viên sư phạm, hay chính sách thu hút nhà giáo về công tác tại vùng khó khăn bằng phụ cấp, trợ cấp.

"Tuy nhiên, thực tế cho thấy các chính sách này vẫn chưa đủ sức hấp dẫn để thu hút giáo viên mầm non hay các nhà giáo đến công tác tại vùng sâu, vùng xa", ông Đức thẳng thắn.

Để tăng cường sức hút này, Luật Nhà giáo đã đưa ra một loạt chính sách đặc thù, mang tính đột phá:

• Lương cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp: Luật quy định rõ "Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp" (điểm b khoản 1 Điều 23). Đây là một cam kết mạnh mẽ, tạo động lực lớn cho đội ngũ nhà giáo.
• Tiền lương và phụ cấp cao hơn cho đối tượng đặc thù: Đặc biệt, Luật quy định nhà giáo cấp học mầm non; nhà giáo công tác ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo và vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn; nhà giáo dạy trường chuyên biệt; nhà giáo thực hiện giáo dục hòa nhập; nhà giáo ở một số ngành, nghề đặc thù sẽ được hưởng chế độ tiền lương và phụ cấp cao hơn. Điều này nhằm bù đắp những khó khăn, vất vả mà các nhà giáo ở những khu vực này phải đối mặt.
• Hỗ trợ nhà ở: Chính sách hỗ trợ nhà công vụ, nhà tập thể hoặc tiền thuê nhà cho nhà giáo khi đến công tác tại các vùng khó khăn là một yếu tố quan trọng, giúp ổn định cuộc sống và khuyến khích giáo viên gắn bó lâu dài.
• Nghỉ hưu linh hoạt cho giáo viên mầm non: Thấu hiểu đặc thù công việc của giáo viên mầm non, Luật cho phép họ có thể nghỉ hưu ở tuổi thấp hơn tuổi nghỉ hưu thông thường nhưng không quá 5 tuổi. Đặc biệt, nếu có đủ 15 năm đóng bảo hiểm xã hội trở lên, họ sẽ không bị giảm tỷ lệ phần trăm hưởng lương hưu do nghỉ hưu trước tuổi.
• Ưu tiên tuyển dụng, điều động và lộ trình luân chuyển: Luật cũng có chính sách ưu tiên trong tuyển dụng, tiếp nhận, điều động nhà giáo đến công tác tại các vùng khó, bao gồm cả việc điều động trở lại vùng thuận lợi khi hoàn thành nhiệm vụ tại vùng khó khăn theo quy định. Điều này mở ra một lộ trình phát triển và luân chuyển rõ ràng hơn, khuyến khích giáo viên cống hiến ở những nơi còn nhiều thiếu thốn.

Ông Vũ Minh Đức nhấn mạnh: "Những quy định trên trong Luật Nhà giáo sẽ là cơ sở pháp lý quan trọng để chúng ta xây dựng hành lang pháp lý vững chắc, thúc đẩy sự phát triển bền vững của đội ngũ nhà giáo mầm non và các nhà giáo công tác tại vùng khó".

Gấp rút hoàn thiện văn bản hướng dẫn, đưa Luật vào cuộc sống

Luật Nhà giáo sẽ chính thức có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2026. Mặc dù thời gian còn lại không nhiều, tạo áp lực lớn cho cơ quan soạn thảo, song Bộ GD-ĐT quyết tâm sớm đưa các chính sách tốt hơn đến với nhà giáo.

"Ngay khi Luật có hiệu lực, sẽ có một hệ thống văn bản quy phạm pháp luật đồng bộ được ban hành", ông Đức cho biết. Cụ thể, Bộ GD-ĐT đang gấp rút hoàn thiện dự thảo 02 Nghị định và gần 20 Thông tư hướng dẫn Luật Nhà giáo. Các văn bản này đóng vai trò then chốt để đảm bảo Luật được thực thi hiệu quả trong toàn hệ thống, giúp các chính sách sớm đi vào thực tiễn cuộc sống, và nhà giáo sớm được tiếp cận với các chế độ, chính sách tốt hơn.

Trong quá trình xây dựng Luật Nhà giáo, Bộ GD-ĐT đã đồng thời triển khai xây dựng dự thảo các Nghị định và Thông tư này, tổ chức nhiều hội thảo, hội nghị để lấy ý kiến rộng rãi.

Ông Vũ Minh Đức khẳng định: "Tính đến thời điểm hiện tại, khi Luật đã được ban hành, các Nghị định và Thông tư sẽ tiếp tục được thực hiện theo đúng quy trình soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật và sẽ được ban hành cùng thời điểm Luật Nhà giáo có hiệu lực".

Các văn bản này sẽ cụ thể hóa những nguyên tắc, nội dung khái quát trong Luật, chi tiết hóa trình tự, thủ tục thực hiện, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ trong áp dụng pháp luật, cũng như cung cấp cơ sở pháp lý để kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm.

Với những chính sách mới và lộ trình triển khai rõ ràng, Luật Nhà giáo được kỳ vọng sẽ không chỉ nâng cao vị thế và đời sống của đội ngũ nhà giáo mà còn giải quyết căn bản bài toán thiếu giáo viên ở các cấp học, đặc biệt là mầm non và vùng khó, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền giáo dục nước nhà.