Ấn Độ tuyên bố không bao giờ khôi phục hiệp ước thủy lợi với Pakistan
(CLO) Ngày 21/6, Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ Amit Shah tuyên bố rằng Ấn Độ sẽ không bao giờ khôi phục Hiệp ước Thủy lợi Indus (IWT) với Pakistan.
Ông cho biết nước từ các con sông chảy sang Pakistan sẽ được chuyển hướng để sử dụng nội địa, cụ thể là đưa đến bang Rajasthan ở tây bắc Ấn Độ, nhằm đáp ứng nhu cầu trong nước.
Hiệp ước Thủy lợi Indus, ký năm 1960 dưới sự trung gian của Ngân hàng Thế giới, là thỏa thuận chia sẻ nước từ hệ thống sông Indus giữa Ấn Độ và Pakistan. Hiệp ước đảm bảo Pakistan nhận nước từ ba sông phía tây – Indus, Jhelum, và Chenab – cung cấp cho 80% nông nghiệp của nước này.
Tuy nhiên, Ấn Độ đã tạm ngưng tham gia hiệp ước vào tháng 4/2025, sau vụ tấn công khủng bố ở Pahalgam, Kashmir, khiến 26 dân thường thiệt mạng. New Delhi cáo buộc vụ tấn công có sự hậu thuẫn từ Pakistan, dù Islamabad phủ nhận.
“Hiệp ước sẽ không bao giờ được khôi phục”, ông Shah khẳng định. “Chúng tôi sẽ xây dựng kênh đào để đưa nước chảy sang Pakistan đến Rajasthan. Pakistan sẽ không còn nhận được lượng nước mà họ đã nhận một cách bất công”.
Tuyên bố của Shah, một trong những bộ trưởng quyền lực nhất trong nội các của Thủ tướng Narendra Modi, dập tắt hy vọng của Pakistan về việc nối lại đàm phán về hiệp ước trong ngắn hạn. Tháng trước, truyền thông đưa tin Ấn Độ lên kế hoạch tăng mạnh lượng nước khai thác từ các sông chảy vào Pakistan, như một phần của các biện pháp trả đũa sau vụ tấn công.
Pakistan chưa phản hồi ngay lập tức về tuyên bố mới nhất của Shah. Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Pakistan trước đây nhấn mạnh rằng hiệp ước không có điều khoản cho phép một bên đơn phương rút lui, và bất kỳ hành động nào chặn dòng nước chảy vào Pakistan sẽ bị coi là “hành động chiến tranh”. Islamabad cũng đang xem xét khởi kiện quốc tế để phản đối quyết định của Ấn Độ.
Dù căng thẳng gia tăng, các chuyên gia cho rằng Ấn Độ chưa thể chặn hoặc chuyển hướng hoàn toàn dòng nước trong ngắn hạn, do thiếu cơ sở hạ tầng như đập và kênh đào lớn. Tuy nhiên, việc đình chỉ IWT cho phép Ấn Độ ngừng chia sẻ dữ liệu thủy văn, như cảnh báo lũ, có thể gây khó khăn cho Pakistan trong quản lý nước và nông nghiệp.
Việc Ấn Độ từ bỏ IWT làm dấy lên lo ngại về an ninh nước ở Pakistan, nơi lưu vực sông Indus cung cấp nước cho nông nghiệp, thủy điện, và các thành phố lớn như Karachi và Lahore. Các chuyên gia cảnh báo rằng hành động này có thể gây bất ổn khu vực, làm gia tăng căng thẳng giữa hai quốc gia sở hữu vũ khí hạt nhân.