Nhiệt độ ảnh hưởng thế nào đến lốp xe và cách bảo vệ chúng
(CLO) Nhiệt độ vượt 49°C có thể đẩy áp suất lốp tăng 6 PSI, làm nổ lốp ở 82°C nếu không kiểm tra và bảo dưỡng đúng cách.
Nhiệt độ khắc nghiệt không chỉ làm không gian trong cabin trở nên ngột ngạt mà còn tác động mạnh đến áp suất, hiệu suất và độ an toàn của lốp xe.
Khi nhiệt độ tăng cao, lốp xe phải đối mặt với nhiều thay đổi, từ áp suất gia tăng đến nguy cơ hư hỏng nghiêm trọng. Bài viết này sẽ phân tích ảnh hưởng của nhiệt độ đến lốp xe, tốc độ diễn ra các vấn đề này và những cách bảo vệ hiệu quả để đảm bảo an toàn khi lái xe trên đường.
Nhiệt độ môi trường thay đổi ảnh hưởng trực tiếp đến áp suất trong lốp. Ở mức nhiệt khoảng 21°C, được xem là điều kiện cơ sở, hầu hết các nhà sản xuất đưa ra khuyến nghị áp suất lốp dựa trên khoảng nhiệt độ từ 20°C đến 22°C.
Khi nhiệt độ môi trường biến động khoảng 5,5°C, áp suất lốp có thể tăng hoặc giảm xấp xỉ 1 PSI. Đến mức 32°C, áp suất lốp bắt đầu tăng đáng kể, thường dao động từ 2 đến 3 PSI trong quá trình vận hành thông thường.
Nếu không được điều chỉnh trong thời gian dài, lốp có nguy cơ bị bơm quá căng, trong khi cao su mặt lốp mềm dần, làm giảm độ bám đường trên mặt đường nóng.
Khi nhiệt độ chạm ngưỡng 38°C, tình hình trở nên nghiêm trọng hơn. Mặt đường lúc này có thể nóng lên tới 60°C hoặc thậm chí 66°C, khiến áp suất lốp tăng từ 3 đến 6 PSI tùy thuộc vào tốc độ và tải trọng xe.
Lốp xe đối mặt với nguy cơ giảm độ bám đường, đồng thời gai lốp dễ bị biến dạng. Đặc biệt, nếu lốp non hơi, hiện tượng quá nhiệt và biến dạng xảy ra nhanh hơn, đẩy cao rủi ro hư hỏng. Ở mức trên 49°C, lốp xe bước vào vùng nguy hiểm.
Lái xe tốc độ cao trong thời gian dài trên đường nóng có thể khiến nhiệt độ bên trong lốp vượt quá 82°C, làm tăng nguy cơ nổ lốp lên mức tối đa.
Những chiếc lốp cũ hoặc đã bị hư hại dễ xảy ra hiện tượng tách lớp, vỡ đột ngột, trong khi thành lốp và vùng bead suy giảm do tiếp xúc lâu dài với nhiệt độ cao.
Thời gian lốp xe chịu ảnh hưởng từ nhiệt độ cũng là yếu tố quan trọng. Trong 30 phút đầu tiên khi xe di chuyển, nhiệt độ lốp tăng nhanh phụ thuộc vào tốc độ và tải trọng. Cao su thông thường bắt đầu mềm nhẹ khi đạt khoảng 43°C.
Nếu xe tiếp tục chạy từ 30 đến 90 phút trong điều kiện nhiệt độ trên 35°C, áp suất lốp có thể tăng thêm 4 đến 6 PSI. Đặc biệt trên đường cao tốc với tốc độ cao, nhiệt độ bên trong lốp dễ vượt ngưỡng 82°C, khiến gai lốp bóng lên, giảm độ bám đường, đồng thời thành lốp uốn cong mạnh hơn, tạo ma sát bên trong.
Khi thời gian vận hành vượt quá 90 phút ở chế độ khắc nghiệt, nguy cơ nổ lốp tăng rõ rệt, nhất là với lốp non hơi, quá căng hoặc có chất lượng kém như cao su cũ, lốp giá rẻ dễ bị tách lớp, phồng rộp hoặc nứt.
Người lái xe cần chú ý đến các dấu hiệu hư hỏng của lốp trong thời tiết nóng. Lốp mòn không đều, nứt khô ở thành lốp, xuất hiện phồng rộp hoặc bong bóng, rung lắc khi chạy tốc độ cao, mất áp suất dù không thủng, hay bề mặt cao su bóng nhờn sau khi vận hành lâu đều là những cảnh báo cần được xử lý kịp thời.
Để bảo vệ lốp xe trong thời tiết nóng, việc kiểm tra thường xuyên là điều không thể bỏ qua. Áp suất lốp nên được đo khi lốp còn nguội, lý tưởng nhất là vào buổi sáng trước khi xe lăn bánh, bằng đồng hồ đo kỹ thuật số và so sánh với mức PSI khuyến nghị từ nhà sản xuất, thường ghi ở khung cửa xe hoặc sách hướng dẫn.
Độ mòn và tuổi thọ lốp cũng cần được đánh giá kỹ lưỡng. Người dùng có thể sử dụng dụng cụ đo độ sâu gai lốp hoặc thử bằng đồng xu, nếu độ sâu dưới 1,6 mm thì cần thay mới ngay. Lốp trên 6 năm tuổi, kể cả chưa sử dụng nhiều, cũng nên được kiểm tra hoặc thay thế để đảm bảo an toàn.
Ngoài ra, việc phát hiện sớm các biến dạng như phồng rộp, bong bóng hay điểm phẳng sau khi xe đỗ lâu trong thời tiết nóng là cách hữu hiệu để tránh rủi ro.
Lựa chọn loại lốp phù hợp với thời tiết nóng cũng đóng vai trò quan trọng. Lốp hiệu suất mùa hè được thiết kế để chịu nhiệt độ cao, mang lại độ bám đường tốt trên mặt đường khô hoặc ướt, rất lý tưởng cho những chuyến lái xe thể thao trong mùa nóng, dù không phù hợp với mùa đông.
Lốp bốn mùa cân bằng cho nhiều điều kiện nhiệt độ, nhưng hiệu suất giảm khi vượt quá 38°C, đặc biệt dưới tải nặng hoặc tốc độ cao, phù hợp hơn với khí hậu đa dạng nhưng không tối ưu cho nhiệt độ cực nóng kèm kéo tải.
Lốp touring hoặc grand touring tập trung vào sự thoải mái và tuổi thọ, hoạt động tốt trong thời tiết nóng nhưng dễ quá nhiệt nếu sử dụng mạnh. Với xe tải hoặc SUV, lốp tải cần có chỉ số phù hợp để đáp ứng nhu cầu kéo hoặc off-road trong điều kiện nóng, thường sở hữu thành lốp dày hơn và hợp chất chịu nhiệt tốt hơn.
Một lưu ý quan trọng là không nên xả hơi lốp chỉ vì áp suất tăng trong thời tiết nóng, bởi sự gia tăng PSI khi xe chạy là hiện tượng bình thường và nằm trong dự kiến. Việc điều chỉnh chỉ nên thực hiện khi lốp nguội hoàn toàn.
Để duy trì hiệu suất và an toàn, người lái xe nên kiểm tra áp suất lốp mỗi hai tuần trong mùa nóng, đặc biệt trước các chuyến đi dài khi nhiệt độ vượt 35°C. Lốp có dấu hiệu nứt do tuổi tác hoặc gai lốp mòn dưới 1,6 mm cần được thay thế ngay lập tức.
Việc sử dụng lốp có xếp hạng phù hợp với trọng lượng và khí hậu của xe, cùng với tránh chở quá tải trong điều kiện nhiệt độ cao, sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ nổ lốp và đảm bảo hành trình an toàn.