Tổng thống Pháp công bố thỏa thuận thành lập nhà nước New Caledonia
(CLO) Tổng thống Pháp Emmanuel Macron ca ngợi một "chương mới" trong quan hệ giữa Pháp và New Caledonia, sau khi các chính trị gia của vùng lãnh thổ hải ngoại này đạt được đồng thuận về tư cách nhà nước mới trong khuôn khổ Cộng hòa Pháp.
Trong bài đăng trên mạng xã hội X, Tổng thống Macron cho biết: “Sau hơn 10 ngày thảo luận, các đại biểu của New Caledonia và đại diện Nhà nước đã đi đến một thỏa thuận lịch sử. Một nhà nước New Caledonia ngay trong Cộng hòa Pháp".
Thỏa thuận này nhằm chấm dứt tình trạng bế tắc kéo dài giữa các lực lượng trung thành với Paris và các nhóm ủng hộ độc lập, sau làn sóng bạo lực hồi năm ngoái khiến 14 người thiệt mạng và gây thiệt hại khoảng 2 tỷ euro.
Bộ trưởng phụ trách các vùng lãnh thổ hải ngoại của Pháp, ông Manuel Valls, gọi đây là một “thỏa hiệp thông minh”, duy trì mối quan hệ với Pháp nhưng mở rộng chủ quyền cho New Caledonia. Thủ tướng Pháp Francois Bayrou nhấn mạnh thỏa thuận mang “tầm vóc lịch sử”, dù vẫn cần được Quốc hội Pháp thông qua vào cuối năm nay và đưa ra trưng cầu dân ý tại New Caledonia vào năm 2026.
Thỏa thuận dài 13 trang cũng đề xuất thiết lập quốc tịch New Caledonia song song với quốc tịch Pháp, quy định quyền bỏ phiếu chỉ dành cho người đã sống trên quần đảo ít nhất 10 năm – điều được cho là nhằm trấn an lo ngại của người Kanak bản địa trước nguy cơ trở thành thiểu số vĩnh viễn.
New Caledonia – nơi sinh sống của khoảng 270.000 người, cách Paris gần 17.000 km – đã nằm dưới sự kiểm soát của Pháp từ thế kỷ 19. Tuy nhiên, nhiều người Kanak vẫn mong muốn độc lập hoàn toàn.
Thỏa thuận mới cũng bao gồm một kế hoạch phục hồi kinh tế và cải tổ ngành công nghiệp niken – nguồn tài nguyên quan trọng của New Caledonia – vốn bị ảnh hưởng nặng nề bởi các cuộc biểu tình và bất ổn chính trị.