Mối lo người dùng đang sử dụng AI thay cho bác sĩ
(CLO) AI đang len lỏi vào ngành y với tốc độ chóng mặt, mang lại cả hy vọng nâng cao chất lượng chăm sóc lẫn lo ngại về chẩn đoán sai và thông tin sai lệch.
Một khảo sát mới tại Mỹ với hơn 2.000 chuyên gia y tế toàn cầu cho thấy việc sử dụng các công cụ AI tạo sinh như ChatGPT đang gia tăng nhanh chóng trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Tuy vậy, song hành với sự phổ biến này là làn sóng thông tin sai lệch đang ảnh hưởng đến quá trình chẩn đoán và điều trị cho bệnh nhân.
Năm 2024, thị trường AI y tế toàn cầu được định giá hơn 26 tỷ USD và dự kiến sẽ tăng vọt lên hơn 187 tỷ USD vào năm 2030. Với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ, cả bác sĩ và bệnh nhân đều có trong tay nhiều công cụ hỗ trợ hơn bao giờ hết.
Theo khảo sát "Bác sĩ lâm sàng tương lai năm 2025" của Elsevier, có đến 28% bác sĩ thừa nhận họ không còn đủ thời gian để chăm sóc kỹ càng cho từng bệnh nhân. 69% đang phải khám cho nhiều người hơn so với hai năm trước, và gần một nửa (47%) cho biết tình trạng kiệt sức đã làm giảm hiệu quả công việc.
Khi thời gian dành cho bệnh nhân bị rút ngắn, người bệnh bắt đầu tìm đến các chatbot và công cụ chẩn đoán AI để tự giải đáp vấn đề sức khỏe. 51% chuyên gia y tế được hỏi tin rằng trong vòng 2–3 năm tới, phần lớn bệnh nhân sẽ tự chẩn đoán bằng AI thay vì gặp bác sĩ.
.png)
Tuy nhiên, xu hướng này đang khiến hệ thống y tế đau đầu. 74% bác sĩ ở Mỹ cho biết thông tin y tế sai lệch đang khiến bệnh nhân không tuân thủ điều trị đúng cách, trong khi 53% cho biết họ phải dành thời gian trong mỗi buổi khám để sửa lại hiểu lầm từ những gì bệnh nhân đọc được trên mạng.
Một vấn đề khác là bác sĩ chưa theo kịp tốc độ mà bệnh nhân tiếp cận AI. Dù 95% bác sĩ trong khảo sát công nhận lợi ích của AI tạo sinh trong công việc lâm sàng, chỉ 16% thực sự sử dụng công nghệ này trong quá trình ra quyết định. 48% mong muốn được tích hợp thêm công cụ AI vào công việc, những rào cản chính vẫn là thiếu hạ tầng và đào tạo: chỉ 32% cho biết nơi làm việc cung cấp đủ quyền truy cập AI, và chỉ 30% được đào tạo bài bản để sử dụng nó.
Về phía bệnh nhân, việc tự chẩn đoán thường chỉ dựa vào các chatbot công khai, thiếu kiểm chứng khoa học hoặc giám sát y tế. Dù vậy, độ chính xác ngày càng cải thiện của những nền tảng AI này đang khiến người bệnh thêm tin tưởng và chủ động sử dụng hơn.
75% bác sĩ trong khảo sát nhấn mạnh rằng để AI phát huy được giá trị thực sự trong bối cảnh lâm sàng, điều kiện tiên quyết là độ chính xác phải được đảm bảo.