Chống khai thác IUU: Thủ tướng ra công điện khẩn, yêu cầu xử lý dứt điểm vi phạm, quyết gỡ 'Thẻ vàng' EC

Theo đó, tại Công điện số 122/CĐ-TTg ngày 25/7/2025 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường công tác chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (IUU), điện gửi Bộ trưởng các Bộ: Quốc phòng, Công an, Nông nghiệp và Môi trường, Ngoại giao, Tư pháp, Khoa học và Công nghệ, Tài chính; Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển, nêu rõ:

Để ngăn chặn có hiệu quả, chấm dứt tình trạng tàu cá, ngư dân vi phạm vùng biển nước ngoài, xử lý triệt để các hành vi vi phạm khai thác IUU, gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" IUU của Ủy ban châu Âu (EC), không để tác động tiêu cực đến hình ảnh quốc gia trên trường quốc tế, ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động hợp tác song phương với các nước trong khu vực, suy giảm uy tín của ngành thủy sản và tác động đến đời sống, sinh kế của cộng đồng ngư dân ven biển, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương ven biển khẩn trương thực hiện một số nhiệm vụ quan trọng, cấp bách.

Cụ thể, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ: Quốc phòng, Công an, Ngoại giao, Tư pháp tiếp tục tổ chức các Đoàn công tác liên ngành kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn các địa phương và kịp thời chấn chỉnh, xử lý vi phạm khai thác IUU, đảm bảo xử lý triệt để các tàu cá vi phạm các hành vi nghiêm trọng khai thác IUU; xử lý theo thẩm quyền hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân, địa phương ven biển thực hiện chưa nghiêm các nhiệm vụ chống khai thác IUU theo chỉ đạo của Ban Bí thư, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Hoàn thành trước ngày 30/8/2025.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương chủ động, thường xuyên trao đổi, cập nhật kết quả chống khai thác IUU với EC; tổng hợp kết quả và chuẩn bị báo cáo kết quả thực hiện các khuyến nghị cảnh báo "Thẻ vàng" theo yêu cầu của EC. Hoàn thành, báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 5/9/2025.

Cao điểm tuần tra, kiểm soát, xử lý các tàu cá "3 không"

Thủ tướng giao Bộ Quốc phòng chủ trì, điều phối, phối hợp các lực lượng thực thi pháp luật trên biển của Trung ương và địa phương thực hiện đợt cao điểm tuần tra, kiểm soát, xử lý các tàu cá "03 không" tại các đảo, cửa sông, bãi ngang của các địa phương ven biển, đặc biệt ở các tỉnh phía Nam, hoàn thành trước ngày 20 tháng 8 năm 2025.

Chỉ đạo lực lượng chức năng trực thuộc tập trung điều tra, xác minh, xử lý triệt để các trường hợp chủ tàu, thuyền trưởng vi phạm các hành vi nghiêm trọng khai thác IUU theo quy định pháp luật đã phát hiện từ đầu năm 2024 đến nay và cập nhật kết quả xử phạt lên cơ sở dữ liệu xử phạt hành chính ngành thủy sản. Báo cáo kết quả về Ban Chỉ đạo Quốc gia về IUU (qua Bộ Nông nghiệp và Môi trường) trước ngày 30/8/2025.

Tuyên truyền, hướng dẫn chủ tàu cá, thuyền viên tàu cá sử dụng chức năng khai báo thủ tục xuất, nhập trạm kiểm soát biên phòng trên cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (VNeID).

Thủ tướng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương khẩn trương điều tra, thu thập hồ sơ, tài liệu, chứng cứ để xử lý hình sự các tổ chức, cá nhân vi phạm nghiêm trọng khai thác IUU theo quy định của pháp luật, hoàn thành trước ngày 30/8/2025. Trường hợp chưa đủ chứng cứ xử lý hình sự, chuyển hồ sơ để cơ quan chức năng xử lý vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật, hoàn thành trước ngày 20/8/2025.

Bộ Công an chủ trì, phối hợp với Bộ: Nông nghiệp và Môi trường, Quốc phòng và các địa phương đưa vào sử dụng chức năng khai báo thủ tục xuất, nhập trạm kiểm soát biên phòng trên VNeID; mở rộng các ứng dụng theo dõi, cảnh báo, thông báo, quyết định xử lý vi phạm trên nền tảng VNeID, hoàn thành trước ngày 10/8/2025.

Đối với Bộ Ngoại giao chỉ đạo Cơ quan đại diện tại các nước (như Thái Lan, Indonesia, Malaysia, Philippines…) bên cạnh bảo vệ quyền lợi hợp pháp của ngư dân, tập trung thu thập các thông tin theo yêu cầu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các cơ quan chức năng có liên quan đối với các trường hợp thuyền trưởng đang bị giam giữ tại nước ngoài; tổng hợp, cung cấp danh sách các thuyền trưởng, ngư dân vi phạm, bị nước ngoài bắt giữ và hồ sơ vi phạm, bản án của nước sở tại đối với các trường hợp thuyền trưởng đã được trả tự do về nước phục vụ công tác xử lý vi phạm khai thác IUU theo quy định; hoàn thành gửi các bộ, ngành, địa phương trước ngày 15/8/2025.

Bên cạnh đó, Bộ Ngoại giao tiếp tục vận động, tranh thủ sự ủng hộ của các bên có liên quan về nỗ lực chống khai thác IUU của Việt Nam, vận động EC gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" cho Việt Nam tại đợt thanh tra lần thứ 5.

Công điện cũng nêu rõ: Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố ven biển chịu trách nhiệm trước Thủ tướng Chính phủ nếu không hoàn thành các nhiệm vụ chống khai thác IUU tại địa phương, ảnh hưởng đến nỗ lực chung gỡ cảnh báo "Thẻ vàng" IUU của EC đối với nghề cá Việt Nam.

Quốc Trần