Cảnh báo 4 nhóm tương tác nguy hiểm khi dùng thuốc hạ huyết áp

Những tương tác này không chỉ làm giảm hiệu quả điều trị mà còn tiềm ẩn nguy cơ rối loạn điện giải, suy thận, rối loạn nhịp tim hay thậm chí đe dọa tính mạng.

NSAID và thuốc hạ huyết áp: Hiệu quả điều trị bị “vô hiệu hóa”

Một trong những tương tác phổ biến nhất là giữa thuốc hạ huyết áp và nhóm thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như ibuprofen, naproxen... Những thuốc này có thể làm giảm hiệu quả của thuốc điều trị tăng huyết áp, đặc biệt là ở nhóm ức chế men chuyển (ACEI), chẹn thụ thể angiotensin II (ARB), thuốc lợi tiểu và thuốc chẹn beta.

Nguyên nhân là NSAID gây co mạch thận, giữ muối - nước, từ đó chống lại tác dụng giãn mạch của thuốc điều trị huyết áp. Nguy cơ này càng cao ở người cao tuổi, bệnh nhân suy thận hoặc dùng đa thuốc. Khi buộc phải dùng NSAID trong thời gian ngắn, cần theo dõi huyết áp và chức năng thận chặt chẽ. Nếu có thể, nên ưu tiên paracetamol thay thế.

Tăng kali máu nguy hiểm khi kết hợp thuốc lợi tiểu giữ kali và ACEI/ARB

Các thuốc như spironolactone, eplerenone, kết hợp với ACEI hoặc ARB có thể tăng kali máu, dẫn tới rối loạn nhịp tim, suy nhược cơ, hoặc ngưng tim.

Nguy cơ này tăng cao ở người suy thận, đái tháo đường, người cao tuổi hoặc dùng thêm thực phẩm, thuốc chứa kali.

Bệnh nhân nên được theo dõi điện giải đồ định kỳ, được tư vấn rõ về các dấu hiệu cảnh báo như yếu cơ, hồi hộp, co giật nhẹ, và tránh dùng muối kali thay muối thường nếu không có chỉ định.

Thuốc chẹn beta và thuốc điều trị hen/COPD: Cẩn trọng với co thắt phế quản

Thuốc chẹn beta như propranolol, atenolol, bisoprolol có thể gây co thắt phế quản, đặc biệt ở bệnh nhân hen phế quản hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD). Khi dùng đồng thời với thuốc giãn phế quản như salbutamol, hai thuốc có thể đối kháng, khiến bệnh nhân khó thở, khò khè nặng hơn.

Dùng thuốc chẹn beta chọn lọc beta-1 như bisoprolol, metoprolol ở liều thấp, trong giai đoạn bệnh hô hấp ổn định. Tuy nhiên, ngay cả thuốc chọn lọc cũng không hoàn toàn an toàn, nên cần theo dõi sát.

Chẹn kênh calci và thuốc ức chế CYP3A4: Hạ huyết áp quá mức, nguy cơ độc tính

Nhóm thuốc chẹn kênh calci như amlodipin, nifedipin dễ bị ảnh hưởng bởi các thuốc hoặc thực phẩm ức chế enzym gan CYP3A4 như clarithromycin, ketoconazole, ritonavir hoặc nước bưởi. Khi phối hợp, nồng độ thuốc trong máu tăng lên, gây tụt huyết áp, phù nề, chóng mặt, đánh trống ngực.

Ngược lại, khi dùng với chất cảm ứng CYP3A4 như rifampin, carbamazepine, hiệu quả của thuốc có thể giảm đáng kể.

Bệnh nhân không nên uống nước bưởi trong suốt thời gian điều trị bằng thuốc chẹn kênh calci, bởi tác dụng ức chế enzym có thể kéo dài vài ngày.

“Tăng huyết áp là bệnh mạn tính, điều trị cần tính cá thể hóa cao và theo dõi thường xuyên. Việc tự ý dùng thuốc không kê đơn, kể cả thuốc cảm, thuốc giảm đau, thực phẩm chức năng hay thảo dược đều có thể ảnh hưởng đến huyết áp hoặc tương tác với thuốc đang dùng”, BS Nguyễn Thu Huyền cảnh báo.

Bệnh nhân nên báo cho bác sĩ tất cả loại thuốc đang dùng (kể cả vitamin, thuốc bổ) và cần kiểm tra tương tác thuốc trước khi dùng thêm thuốc mới. Việc phối hợp nhiều thuốc đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ để đạt hiệu quả điều trị tối ưu mà vẫn đảm bảo an toàn.

Văn Hiền