Hà Nội sắp có nghị quyết hỗ trợ người dân 'chuyển đổi xanh'

Chiều 28/7, Đoàn giám sát Quốc hội do Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan dẫn đầu đã làm việc với Hà Nội về việc thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường.

Tại buổi làm việc, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Xuân Đại cho biết, Hà Nội đã có những kết quả đáng ghi nhận trong công tác bảo vệ môi trường. Nổi bật là tỷ lệ thu gom rác thải sinh hoạt ở các quận (cũ) đạt 100%, huyện (cũ) đạt 95-100%; 100% chất thải y tế nguy hại được thu gom và xử lý; gần 99% chất thải nguy hại từ các cơ sở sản xuất, kinh doanh được xử lý.

Thành phố hiện có 6 nhà máy/trạm xử lý nước thải tập trung với tổng công suất 414.300 m3/ngày/đêm, nâng tỷ lệ nước thải được thu gom và xử lý đạt chuẩn lên 40,8%. Dự kiến năm 2025, con số này sẽ đạt 50-55% nhờ việc hoàn thiện hệ thống thu gom nước thải của Dự án Yên Xá.

Đặc biệt, Hà Nội đang triển khai Đề án phục hồi chất lượng môi trường và phát triển hệ thống 4 sông nội đô gồm Tô Lịch, Kim Ngưu, Lừ, Sét, cùng kế hoạch kiểm soát, xử lý ô nhiễm nước sông Cầu Bây đến năm 2030.

Về quản lý môi trường không khí, thành phố đã ban hành Kế hoạch quản lý chất lượng môi trường không khí đến năm 2030, định hướng đến năm 2035, với 4 nhóm, 14 nhiệm vụ, giải pháp tổng thể.

Dù đạt nhiều kết quả, báo cáo cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại. Việc xây dựng các dự án nhà máy xử lý chất thải rắn, nhà máy xử lý nước thải sinh hoạt khu vực nội đô còn chậm. Các trạm xử lý nước thải tại cụm công nghiệp chưa đáp ứng tiến độ. Tình trạng ô nhiễm sông Tô Lịch và việc hồi sinh các sông Tô Lịch, Tích, Nhuệ, Đáy vẫn chưa đạt yêu cầu.

Đại biểu Tạ Đình Thi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường, Tổ trưởng Tổ giúp việc Đoàn giám sát, nhấn mạnh rằng Hà Nội thường xuyên nằm trong nhóm các đô thị ô nhiễm không khí cao nhất thế giới. Nguồn ô nhiễm chính là khí thải giao thông, hoạt động xây dựng, công nghiệp và tình trạng đốt phụ phẩm nông nghiệp ở ngoại thành.

Ông Thi cũng chỉ ra những hạn chế trong quản lý môi trường không khí như thiếu cơ chế phối hợp liên vùng, liên tỉnh; chưa có kế hoạch cảnh báo và ứng phó khẩn cấp; chưa có quy định cụ thể kiểm soát khí thải xe máy lưu hành; và tiến độ lắp đặt mạng lưới quan trắc môi trường không khí còn chậm.

Để tháo gỡ vướng mắc, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì xây dựng, ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải phương tiện ô tô, xe máy đang lưu hành, và lộ trình áp dụng.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Mạnh Quyền tiếp thu ý kiến của Đoàn giám sát, khẳng định đây là cơ hội để thành phố tiếp tục kiểm soát vấn đề môi trường, ô nhiễm không khí. Ông Quyền cho biết, thành phố ưu tiên cơ giới hóa thu gom rác thải và tháo gỡ cơ chế, chính sách để xã hội hóa lĩnh vực này. Thành phố cũng chú trọng thực hiện các tiêu chí "sáng, xanh, sạch, đẹp, thơm" khi phát triển các khu công nghiệp.

Về chuyển đổi xanh, Hà Nội sẽ trình HĐND thành phố ban hành nghị quyết hỗ trợ người dân chuyển đổi xanh. Thành phố kiến nghị Bộ Xây dựng sớm ban hành Thông tư quy định dấu hiệu nhận biết xe cơ giới sử dụng năng lượng sạch, thân thiện môi trường, đồng thời phối hợp với các bộ, ngành liên quan ban hành và áp dụng quy định về tiêu chuẩn, quy chuẩn khí thải phương tiện giao thông.

Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đào Việt Long thông tin, Hà Nội đã có đề án chuyển đổi 100% xe buýt sang phương tiện giao thông xanh vào năm 2030. Hiện tại, 47,3% xe taxi trên địa bàn đã chuyển đổi sang xe điện, xe sạch. Thành phố cũng đang gấp rút xây dựng 2 dự thảo Nghị quyết để trình HĐND thành phố thông qua vào kỳ họp tháng 9/2025, trong đó có chính sách hỗ trợ chuyển đổi phương tiện cho người dân.

Kết luận buổi giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đánh giá cao sự chủ động của Hà Nội, đồng thời cho ý kiến vào dự thảo Kế hoạch của UBND thành phố và dự thảo Nghị quyết của HĐND thành phố Hà Nội về thực hiện Chỉ thị số 20/CT-TTg, bao gồm các biện pháp cụ thể như hạn chế xe máy, ô tô sử dụng nhiên liệu hóa thạch ở nội đô và tăng cường quản lý nguồn gây ô nhiễm.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, để giảm thiểu ô nhiễm môi trường cần phải thay đổi từ hành vi, thói quen của mỗi người dân. Các địa phương và mỗi người dân cần chú trọng tư duy phân loại rác tại nguồn. Hà Nội cần có những giải pháp tổng thể, đồng bộ, kết hợp giữa quy hoạch phát triển đô thị bền vững với nâng cao ý thức người dân và áp dụng công nghệ hiện đại.

Ông Hoan đề nghị thành phố lưu ý đến các vấn đề môi trường đặc thù như kiểm soát ô nhiễm không khí, khắc phục tình trạng ô nhiễm các dòng sông nội đô và sông Nhuệ - Đáy, đẩy nhanh tiến độ đầu tư trạm xử lý nước thải cho các cụm công nghiệp và làng nghề.

"Thành phố cần đi đầu trong thí điểm những cơ chế, chính sách mới theo Luật Thủ đô, đặc biệt là cơ chế phát triển vùng phát thải thấp, cơ chế tài chính xanh, đấu giá quyền phát thải và chi trả dịch vụ môi trường", ông Lê Minh Hoan nhấn mạnh.

Trước mắt, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan đề nghị thành phố tập trung tuyên truyền nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của mỗi người dân trong bảo vệ môi trường để chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Minh Chí