Béo phì và chết đói - bức tranh 'An ninh Lương thực' toàn cầu
(CLO) Theo báo cáo "Tình hình An ninh Lương thực và Dinh dưỡng Thế giới", khoảng 673 triệu người, tương đương 8,2% dân số toàn cầu, đã trải qua tình trạng đói nghèo trong năm 2024 - giảm so với mức 8,5% của năm 2023.
Tuy vậy, báo cáo nhấn mạnh đây chỉ là số liệu dài hạn, không phản ánh đầy đủ các cuộc khủng hoảng cấp tính như xung đột ở Gaza, nơi WHO cảnh báo tình trạng suy dinh dưỡng đã “ở mức báo động” sau khi Israel áp đặt phong tỏa toàn diện từ tháng 3. Dù một phần phong tỏa được nới lỏng vào tháng 5, lượng viện trợ vào vẫn rất ít, bất chấp cảnh báo nạn đói từ các tổ chức nhân đạo.
Phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh lương thực của Liên hợp quốc ở Ethiopia, Tổng thư ký Antonio Guterres nhấn mạnh: “Xung đột tiếp tục đẩy nạn đói lan rộng từ Gaza đến Sudan và xa hơn nữa. Và nạn đói lại tiếp tục nuôi dưỡng bất ổn và đe dọa hòa bình.”
Tỷ lệ nạn đói giảm ở Nam Mỹ và Nam Á
Năm 2024, Nam Mỹ và Nam Á đạt tiến bộ rõ rệt: tỷ lệ nạn đói ở Nam Mỹ giảm từ 4,2% xuống còn 3,8%, còn ở Nam Á giảm từ 12,2% xuống 11%. Tại Nam Mỹ, điều này nhờ tăng năng suất nông nghiệp và các chương trình xã hội như bữa ăn học đường. Còn tại Nam Á, dữ liệu mới từ Ấn Độ cho thấy ngày càng nhiều người có thể tiếp cận chế độ ăn lành mạnh.
Tuy nhiên, tổng số người chịu cảnh đói nghèo vẫn cao hơn mức 7,5% của năm 2019, thời điểm trước đại dịch COVID-19.
Nạn đói phổ biến hơn ở Châu Phi
Trái ngược với xu hướng toàn cầu, Châu Phi chứng kiến tình trạng đói nghèo ngày càng trầm trọng.
Năm 2024, hơn 307 triệu người, tức hơn 1/5 dân số châu lục, bị suy dinh dưỡng mãn tính, tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn cách đây 20 năm. Nguyên nhân chính là tốc độ tăng dân số vượt xa tăng trưởng sản xuất lương thực, cùng với ảnh hưởng của xung đột vũ trang, thời tiết cực đoan và lạm phát.
Dự báo đến năm 2030, thế giới sẽ có khoảng 512 triệu người bị suy dinh dưỡng mãn tính, trong đó gần 60% người sống ở Châu Phi.
Một điểm đáng lo ngại khác là số người dân châu Phi không đủ khả năng chi trả cho chế độ ăn lành mạnh đã tăng từ 864 triệu người năm 2019 lên hơn 1 tỷ người vào năm 2024, nghĩa là phần lớn người dân trên lục địa này không được tiếp cận với thực phẩm đầy đủ và dinh dưỡng.
Bất bình đẳng gia tăng, kẻ béo phì người chết đói
Báo cáo cũng chỉ ra rằng bất bình đẳng đang ngày càng nghiêm trọng, đặc biệt là với phụ nữ và người dân nông thôn – những nhóm dễ bị tổn thương nhất. Dù sản lượng lương thực toàn cầu đủ để nuôi sống mọi người, nhưng việc tiếp cận thực phẩm an toàn vẫn là thách thức lớn do giá cả leo thang và thu nhập không đồng đều.
Khoảng cách giữa lạm phát giá thực phẩm và lạm phát chung đã đạt đỉnh vào tháng 1 năm 2023, khiến chi phí bữa ăn lành mạnh tăng cao, đặc biệt ở các nước thu nhập thấp.
Bên cạnh nạn đói, thế giới còn đang đối mặt với tình trạng gia tăng béo phì. Tỷ lệ béo phì ở người lớn đã tăng từ 12% năm 2012 lên gần 16% vào năm 2022, phản ánh sự mất cân bằng trong chế độ dinh dưỡng toàn cầu, một số người không đủ ăn, trong khi người khác lại tiếp cận chủ yếu với thực phẩm kém lành mạnh.
“Chúng ta cần hành động khẩn cấp để đảo ngược xu hướng này,” Maximo Torero, nhà kinh tế trưởng của FAO, kêu gọi, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cải cách hệ thống lương thực toàn cầu để đảm bảo mọi người đều được tiếp cận với chế độ ăn đầy đủ, an toàn và bền vững.