Các địa phương lúng túng khi được phân cấp, phân quyền trong lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật

Việc thực hiện phân quyền, phân cấp là nội dung trọng tâm trong cải cách hành chính theo Nghị quyết số 18-NQ/TW của Trung ương Đảng. Thực hiện chủ trương này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Nghị định số 136/2025/NĐ-CP và Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT, chính thức phân cấp 22 thủ tục hành chính trong các lĩnh vực trồng trọt, bảo vệ thực vật, kiểm dịch thực vật, phân bón… cho UBND cấp tỉnh.

Theo ông Huỳnh Tấn Đạt - Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật, đây là bước tiến quan trọng, nhằm giảm tải cho bộ, ngành trung ương, đồng thời phát huy tính chủ động của địa phương trong giải quyết công việc và tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp khi thực hiện thủ tục hành chính.

Danh mục phân cấp bao gồm 3 thủ tục về thuốc bảo vệ thực vật, 2 thủ tục kiểm dịch thực vật, 4 thủ tục phân bón, 1 thủ tục an toàn thực phẩm, 1 thủ tục trồng trọt và bảo vệ thực vật, và đặc biệt là 11 thủ tục quản lý giống cây trồng – lĩnh vực có tác động sâu rộng đến sản xuất nông nghiệp.

Mặc dù chủ trương phân cấp được các địa phương đánh giá tích cực. Song sau gần một tháng triển khai từ ngày 1/7 đến nay, quá trình thực hiện tại một số địa phương vẫn gặp nhiều vướng mắc.

Tại Hà Nội, bà Lưu Thị Hằng – Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho biết, một số thủ tục hành chính vẫn yêu cầu nộp hồ sơ trực tiếp, kéo theo việc phải vận chuyển tài liệu giấy giữa các cấp, gây lãng phí thời gian và nhân lực. Đơn cử như thủ tục cấp phép nhập khẩu thuốc bảo vệ thực vật hiện vẫn cần giải trình trực tiếp giữa Chi cục và Sở Nông nghiệp và Môi trường, trong khi thời gian xử lý lại khá ngắn.

Tại TP. Hồ Chí Minh, bà Lê Thị Nghiêm - Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phản ánh nhiều thủ tục chưa có quy định cụ thể về căn cứ pháp lý. Đơn cử việc công nhận thuốc bảo vệ thực vật hay khảo nghiệm phân bón chưa thống nhất giữa các quy định tại Thông tư 12/2025/TT-BNNMT và Nghị định 136/2025/NĐ-CP, khiến cán bộ địa phương gặp lúng túng trong triển khai.

Đại diện Sở An toàn thực phẩm TP. Hồ Chí Minh cũng cho rằng trong quá trình tiếp nhận hồ sơ theo quy định tại Điều 24 của Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT, nhiều doanh nghiệp khi nộp hồ sơ cho lô hàng trái cây xuất khẩu sang châu Âu đang gặp khó khăn vì phải nộp thủ tục theo mẫu của châu Âu. Trong khi đó, Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT hiện mới chỉ quy định việc cấp thông báo theo mẫu và không có nội dung liên quan đến việc xem xét cấp các loại giấy chứng nhận khác, đặc biệt là theo định dạng mẫu EU hay yêu cầu riêng của từng quốc gia nhập khẩu. Điều này dẫn đến việc thiếu căn cứ pháp lý rõ ràng để các địa phương có thể chủ động cấp các loại chứng nhận cần thiết cho doanh nghiệp, nhất là trong lĩnh vực nông sản xuất khẩu.

Trong khi đó, đại diện Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Tây Ninh cho biết địa phương đang gặp một số khó khăn trong quá trình triển khai thủ tục hành chính theo Thông tư số 12/2025/TT-BNNMT sau khi thực hiện sáp nhập.

Cụ thể, mẫu giấy phép ban hành kèm theo Thông tư chưa phù hợp với thể thức văn bản hành chính hiện hành, gây lúng túng trong khâu phát hành, nhất là về cách ghi số hiệu, nơi nhận và các thông tin bắt buộc.

Ngoài ra, hồ sơ theo mẫu quy định tại Thông tư 12 chưa yêu cầu bản sao giấy phép môi trường kèm theo, trong khi đây là nội dung cần thiết theo Luật Bảo vệ môi trường hiện hành.

Nhằm tháo gỡ khó khăn trên, ông Nghiêm Quang Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật cho rằng cần tăng cường thông tin tuyên truyền, trao đổi, tập huấn cho các địa phương, đặc biệt một số địa phương có nhiều doanh nghiệp và số lượng thủ tục hành chính như TP. Hồ Chí Minh, Hà Nội… từ đó chủ động triển khai việc phân quyền, phân cấp có hiệu quả.

Đồng thời, các địa phương kịp thời nâng cấp phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu về giống cây trồng để đảm bảo được tính liên thông từ Trung ương đến địa phương. Ngoài ra, tổ chức trao đổi, chia sẻ các nội dung đánh giá, thẩm định cùng với địa phương để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.

Cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật sẽ tăng cường sự phối hợp với các địa phương để chủ động nắm bắt tình hình, đưa ra các hướng dẫn, xử lý kịp thời các tình huống phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện phân cấp, phân quyền nhằm tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp, đảm bảo thông suốt, không làm gián đoạn, ách tắc, phiền hà.

Phúc Ân