Apple đóng cửa hàng đầu tiên tại Trung Quốc, Huawei vượt lên dẫn đầu

Việc Apple đóng cửa cửa hàng đầu tiên tại Trung Quốc sau 17 năm hoạt động là một sự kiện không thể xem nhẹ, vì nó đánh dấu sự đảo chiều của một thương hiệu từng được coi là biểu tượng cho sự thống trị của công nghệ phương Tây tại thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới.

Khi thị phần của Apple tại Trung Quốc đang phải đối mặt với áp lực từ các đối thủ nội địa đang trỗi dậy mạnh mẽ, sự kiện đóng cửa cửa hàng tại thành phố Đại Liên diễn ra đúng vào thời điểm Huawei lấy lại vị thế dẫn đầu trên thị trường smartphone. Điều này báo hiệu một sự chuyển dịch trong cục diện cạnh tranh, vượt xa những con số doanh thu hàng quý.

Sự trở lại ấn tượng của Huawei qua các con số

Dữ liệu gần đây cho thấy Huawei đang viết nên câu chuyện hồi sinh đầy thuyết phục. Theo nghiên cứu mới nhất từ Canalys, trong quý II năm 2025, Huawei đã xuất xưởng 12,2 triệu smartphone, chiếm 18% thị phần và đạt mức tăng trưởng ấn tượng 15% so với cùng kỳ năm trước.

Thành tựu này càng đáng chú ý khi nhìn lại bối cảnh vài năm trước, khi hoạt động kinh doanh smartphone của Huawei từng bị tê liệt nặng nề bởi các lệnh trừng phạt từ Mỹ.

Trọng tâm của sự phục hồi này nằm ở chiến lược chuyển hướng sang xây dựng một hệ sinh thái độc lập. Ông Lucas Zhong, nhà phân tích tại Canalys, nhận định:

“Huawei đã ra mắt dòng Nova 14, dòng sản phẩm đầu tiên trong series Nova được tích hợp HarmonyOS 5.0. Bước đi này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy nhanh chóng việc mở rộng cơ sở người dùng cho hệ sinh thái riêng của họ, đồng thời đặt ra yêu cầu cao hơn về khả năng tương thích hệ thống và trải nghiệm người dùng”.

Nghịch lý của Apple: Tăng trưởng nhưng tụt hạng

Tình thế hiện tại của Apple tại Trung Quốc mang một nghịch lý đáng suy ngẫm: vừa đạt tăng trưởng, vừa bị đẩy ra rìa.

Dù ghi nhận mức tăng trưởng quý đầu tiên tại thị trường này kể từ cuối năm 2023, với 10,1 triệu smartphone được xuất xưởng tương ứng mức tăng 4% so với cùng kỳ năm trước, Apple vẫn tụt xuống vị trí thứ năm trong bảng xếp hạng thị trường.

Để đạt được con số tăng trưởng ấy, Apple đã phải chấp nhận những nhượng bộ không nhỏ. Theo Canalys, hãng đã điều chỉnh giá bán chiến lược cho dòng iPhone 16 tại Trung Quốc, trong khi các nền tảng thương mại điện tử nước này tung ra nhiều chương trình giảm giá đáng kể trong quý.

Ngoài ra, Apple cũng nâng mức giá thu đổi cho các mẫu iPhone cũ. Những động thái này giúp gia tăng doanh số, nhưng đồng thời cũng làm suy giảm hình ảnh cao cấp mà hãng xây dựng bấy lâu.

Kết thúc một kỷ nguyên tại Đại Liên

Vào ngày 9 tháng 8, Apple đã chính thức đóng cửa cửa hàng tại Trung tâm thương mại Parkland ở Đại Liên. Đây là lần đầu tiên hãng đóng một cửa hàng do chính mình quản lý kể từ khi đặt chân đến Trung Quốc vào năm 2008.

Sự kiện này không chỉ là một sự điều chỉnh trong chiến lược bán lẻ, mà còn mang ý nghĩa biểu tượng lớn lao, ảnh hưởng đến hơn 7,5 triệu cư dân Đại Liên – những người từ nay sẽ không còn cơ hội trải nghiệm trực tiếp dịch vụ bán lẻ cao cấp của Apple.

Ông Brian Bumbery, phát ngôn viên của Apple, chia sẻ với The New York Times:

“Do một số nhà bán lẻ đã rời khỏi Trung tâm thương mại Parkland, chúng tôi quyết định đóng cửa cửa hàng của mình”. Lời giải thích này cho thấy việc đóng cửa xuất phát từ những khó khăn chung của trung tâm thương mại, hơn là vấn đề riêng của Apple.

Cuộc chiến mở rộng: Từ phần cứng đến hệ sinh thái

Cuộc đua cạnh tranh tại Trung Quốc giờ đây không còn giới hạn ở thông số phần cứng, mà đã mở rộng sang lĩnh vực hệ sinh thái công nghệ toàn diện.

Với việc triển khai HarmonyOS 5 trên các thiết bị, Huawei đã định vị mình là đối thủ trực tiếp của cả Android của Google lẫn iOS của Apple. Trong khi đó, các thương hiệu Trung Quốc khác cũng không ngừng đầu tư vào công nghệ độc quyền nhằm giảm sự phụ thuộc vào các nền tảng ngoại.

Đơn cử, Xiaomi đã công bố chipset XRing O1 do chính họ phát triển, thể hiện rõ xu hướng tự chủ công nghệ. Cùng lúc, Vivo áp dụng chiến lược ra mắt sản phẩm phân bổ theo từng giai đoạn trên nhiều dòng khác nhau, tạo sự đa dạng mà danh mục sản phẩm hạn chế của Apple khó lòng theo kịp.

Dù thị trường smartphone Trung Quốc giảm 4% trong quý II năm 2025 so với cùng kỳ năm ngoái, sự sụt giảm này không phản ánh hết sức bền bỉ tiềm ẩn. Bà Amber Liu, trưởng nhóm nghiên cứu tại Canalys, giải thích:

“Sự điều chỉnh trong quý II chủ yếu bắt nguồn từ việc thay đổi tính mùa vụ, do chương trình trợ cấp quốc gia được triển khai đầu năm 2025”.

Thực tế, lượng xuất xưởng trong nửa đầu năm vẫn tăng nhẹ so với năm trước, cho thấy khó khăn của Apple đến từ vị thế cạnh tranh, chứ không phải sự suy yếu của thị trường.

Thách thức từ địa chính trị

Ngoài áp lực từ thị trường, Apple còn đối mặt với những trở ngại từ căng thẳng địa chính trị. Tổng thống Donald Trump đã đe dọa áp thuế lên Apple và kêu gọi CEO Tim Cook chuyển việc sản xuất iPhone về Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định đây là một đề xuất khó có thể thực hiện hiệu quả trong thời gian ngắn.

Trong bối cảnh đó, thị phần của Apple tại Trung Quốc đang chịu áp lực lớn, đồng thời giá cổ phiếu của hãng cũng giảm khoảng 14,5% trong năm nay. Nguyên nhân một phần đến từ những lo ngại về thị trường Trung Quốc và các thách thức địa chính trị.

Cuộc chiến hệ sinh thái công nghệ

Cạnh tranh không chỉ dừng ở phần cứng mà đã lan sang phát triển hệ sinh thái. Huawei liên tục ra mắt nhiều mẫu smartphone mới trong quá trình tích hợp HarmonyOS 5, biến hệ điều hành này thành đối thủ của Android và iOS.

Động thái này nhằm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài, đồng thời mang đến trải nghiệm người dùng liền mạch hơn cho khách hàng Trung Quốc.

Triển vọng và câu hỏi chiến lược

Dù đối mặt với nhiều thách thức, các nhà phân tích vẫn giữ cái nhìn lạc quan thận trọng về thị trường Trung Quốc. Bà Liu nhận định:

“Thị trường smartphone Trung Quốc đang trên đà tăng trưởng nhẹ trong cả năm 2025 và được dự báo sẽ vượt qua thị trường toàn cầu. Sang nửa cuối năm, tâm lý người tiêu dùng dự kiến sẽ tiếp tục phục hồi nhờ những dấu hiệu tích cực từ nền kinh tế”.

Tuy nhiên, sự phục hồi này có thể không mang lại lợi ích đồng đều cho tất cả các thương hiệu.

Vị thế cao cấp của Apple vốn từng là lợi thế vững chắc giờ đây dễ bị tổn thương trước các thương hiệu Trung Quốc, khi họ cung cấp sản phẩm có tính năng tương đương với giá cả phải chăng hơn, đồng thời đáp ứng tốt hơn nhu cầu địa phương.

Câu hỏi lớn đặt ra cho Apple là liệu chiến lược toàn cầu của họ có còn phù hợp với một thị trường đề cao sự thích nghi theo đặc thù địa phương, thay vì sức hút toàn cầu.

Việc đóng cửa cửa hàng tại Đại Liên, dù không quá quan trọng về mặt chiến thuật, vẫn phản ánh thách thức trong việc duy trì ảnh hưởng của công nghệ phương Tây, khi công nghệ Trung Quốc đang vươn lên mạnh mẽ.

Những diễn biến tại Trung Quốc trong vài quý tới sẽ quyết định liệu Apple có thể làm mới cách tiếp cận của mình với các thị trường mới nổi trên toàn cầu, hay những ngày huy hoàng của hãng tại thị trường tiêu dùng lớn nhất thế giới đã trở thành dĩ vãng.

Dũng Phan (Theo TechWireAsia)