Chính quyền địa phương 2 cấp sau 1 tháng vận hành: Ý Đảng, lòng dân gặp nhau trên hành trình phục vụ và kiến tạo

Theo đó, thực hiện cuộc cách mạng sắp xếp tổ chức bộ máy hệ thống chính trị và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp từ 1/7/2024, cả nước đã tiến hành sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh giảm từ 63 tỉnh, thành phố còn 34 tỉnh, thành phố; không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện; giảm khoảng 70% đơn vị hành chính cấp xã, cả nước còn 3.321 đơn vị hành chính cấp xã.

Tại hội nghị đánh giá kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các bộ, ngành và sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá, sau 1 tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhìn chung, ý Đảng, lòng dân gặp nhau khi chuyển từ trạng thái chính quyền hành chính thụ động, nặng về quản lý sang trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển, đồng thời, giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.

Để phục vụ người dân và doanh nghiệp, đến nay, tại 32/34 địa phương đã thành lập Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp tỉnh, 32/34 địa phương thành lập 3.127 Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã; Hà Nội và Quảng Ninh vận hành theo mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp và tổ chức các chi nhánh hoặc điểm phục vụ hành chính công.

Cổng Dịch vụ công quốc gia đã đáp ứng yêu cầu 120.000 người dùng đồng thời (CCU). Từ ngày 1/7/2025 đến nay, hệ thống ghi nhận số lượng người dùng cao nhất đạt khoảng 50.000 người dùng đồng thời (41,6% công suất)…

Theo ghi nhận của phóng viên báo Nhà báo và Công luận (NB&CL) tại các địa phương, sau 1 tháng thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các quyết sách của Đảng, Nhà nước đã đi vào cuộc sống.

Chính quyền đã thực sự gần dân, sát dân và lắng nghe ý kiến, phục vụ Nhân dân. Dịch vụ hành chính công được duy trì liên tục, không để xảy ra gián đoạn trong quá trình chuyển đổi. Đặc biệt, tình hình an ninh, trật tự tại các địa phương ổn định; người dân đồng thuận cao với chủ trương tinh gọn bộ máy, thực hiện mô hình chính quyền mới.

*Tại Hà Nội, ghi nhận tại các phường: Hồng Hà, Việt Hưng, Cửa Nam hay xã Phú Xuyên, "xã đảo" Minh Châu, phóng viên báo NB&CL nhận thấy, việc triển khai bộ máy chính quyền mới hiệu quả; đặc biệt là giải quyết TTHC cho người dân thực hiện thông suốt. Trong đó, các hồ sơ đặc biệt là về đất đai đều được giải quyết nhanh chóng, không tồn đọng, không phát sinh khiếu nại. Hệ thống Quản lý văn bản cũng được vận hành trơn tru và điều hành cùng Hệ thống thư điện tử công vụ của Thành phố.

Nhiều phường còn áp dụng các sáng kiến độc đáo như "hai phục vụ", dùng robot AI để nâng cao chất lượng phục vụ người dân…

Theo ông Trương Việt Dũng, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội thông tin, chỉ sau 3 tuần vận hành (từ 1/7), Thành phố đã tiếp nhận 66.000 hồ sơ. Hệ thống cơ bản đã vận hành thông suốt và đồng bộ.

Hà Nội đang thiết kế lại hệ thống, với định hướng "chính quyền sẽ đến với người dân và lắng nghe từ người dân" thay vì người dân phải đến chính quyền.

Theo đó, hơn 2.000 quy trình đã được thiết kế lại, tập trung vào khoảng 100 thủ tục phát sinh hồ sơ nhiều như lý lịch tư pháp, khai sinh, đăng ký thường trú.

Cũng theo ông Trương Việt Dũng, Thành phố đã giao chỉ tiêu KPI, hướng tới mục tiêu đến 30/7, tại 126 xã/phường và toàn Thành phố phải đảm bảo 80% TTHC trực tuyến và ít nhất 20% toàn trình.

Để giải quyết vấn đề thiếu cán bộ (hiện chỉ có 5 cán bộ tại mỗi Bộ phận một cửa), Hà Nội đã chủ động đưa cán bộ từ cấp Thành phố xuống hỗ trợ cấp xã.

Ngoài ra, Trung tâm Phục vụ hành chính công đã mời 2 luật sư làm việc hằng ngày tại mỗi điểm trong số 126 điểm để tư vấn pháp lý và hỗ trợ người dân, hệ thống.

*Tại tỉnh Hưng Yên, theo đánh giá của UBND tỉnh, sau 4 tuần triển khai, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trên địa bàn tỉnh đã bước đầu phát huy hiệu quả. Chính quyền cấp xã từng bước đi vào nề nếp, tổ chức bộ máy và nhân sự thuộc các cơ quan giúp việc HĐND, cơ quan chuyên môn, đơn vị sự nghiệp công lập của UBND cấp xã đã nhanh chóng được kiện toàn. Hoạt động của chính quyền theo hướng “gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân” được thể hiện rõ nét.

Tính đến ngày 24/7, toàn tỉnh đã tiếp nhận 68.594 hồ sơ TTHC, trong đó 54.993 hồ sơ nộp trực tuyến. Chính quyền cấp xã tiếp nhận tới 63.096 hồ sơ, chiếm hơn 90% tổng số hồ sơ toàn tỉnh. Đã có 48.466 hồ sơ được giải quyết, phản ánh tiến độ xử lý hành chính tích cực.

Đặc biệt, trong lĩnh vực đất đai có khối lượng công việc lớn và tính chất phức tạp từ ngày 1/7 đến 20/7, toàn tỉnh tiếp nhận 3.724 hồ sơ, tuy nhiên tỷ lệ giải quyết đạt 15,39%; số hồ sơ còn lại đang tiếp tục được xử lý theo đúng quy trình.

Ghi nhận tại xã Hoàng Hoa Thám, phóng viên báo NB&CL nhận thấy không khí làm việc hối hả, phấn khởi của cán bộ, công chức, viên chức sau sáp nhập. Tại Trung tâm Phục vụ hành chính công, người dân đến làm thủ tục khá đông, được cán bộ tại đây hướng dẫn cặn kẽ, nhiệt tình để đảm bảo người dân có thể giải quyết thủ tục hành chính một cách nhanh nhất, gọn nhất.

Ông Nguyễn Đức Lăng – Chủ tịch UBND xã Hoàng Hoa Thám cho biết, từ ngày 1/7/2025 đến ngày 29/7/2025, Trung tâm Phục vụ hành chính công đã tiếp tổng số 1.850 lượt công dân.

Trong đó, tiếp nhận 1.417 hồ sơ của công dân (17 hồ sơ tiếp nhận trực tiếp và 1.400 hồ sơ tiếp nhận trực tuyến). Đã trả kết quả 1.417/1.417 hồ sơ đạt 100% và thanh toán 697/697 hồ sơ phát sinh phí lệ phí đạt 100% trên cổng dịch vụ công quốc gia.

Chủ tịch UBND xã Hoàng Hoa Thám cũng cho biết, sắp tới, UBND xã sẽ tăng cường cơ sở vật chất, miễn phí chứng thực cho công dân một số loại giấy tờ.

Đồng thời, UBND xã cũng quán triệt tới cán bộ, công chức, viên chức phải hướng dẫn công dân làm TTHC tận tình, chu đáo, thực hiện đúng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ là: Chuyển từ trạng thái chính quyền hành chính thụ động, nặng về quản lý sang trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân và kiến tạo phát triển, đồng thời, giảm thời gian, chi phí tuân thủ cho người dân và doanh nghiệp.

*Tại tỉnh Lạng Sơn, thực hiện Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, tỉnh đã sắp xếp 194 đơn vị hành chính cấp xã thành 65 đơn vị hành chính, giảm hơn 66%.

Về cải cách hành chính, tỉnh Lạng Sơn đã thành lập các Trung tâm Phục vụ hành chính công cấp xã, đảm bảo cơ sở vật chất và trang thiết bị phục vụ người dân. Hệ thống thông tin giải quyết TTHC của tỉnh được kết nối đồng bộ với Cổng dịch vụ công quốc gia, giúp nâng cao tỷ lệ dịch vụ công trực tuyến và sự hài lòng của người dân.

Đặc biệt, tỉnh Lạng Sơn đã tích cực thực hiện số hóa tài liệu, đến nay đã số hóa trên 45.000 hồ sơ, hơn 3 triệu trang tài liệu, góp phần hiện đại hóa công tác lưu trữ và quản lý hành chính.

Thời gian tới, Lạng Sơn tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp như: đẩy mạnh phân cấp, phân quyền; ứng dụng công nghệ thông tin; kiện toàn tổ chức bộ máy; đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ; đồng thời kiến nghị Trung ương sớm ban hành hướng dẫn, hỗ trợ về kinh phí và hạ tầng để đảm bảo triển khai hiệu quả mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

*Tại tỉnh Bắc Ninh, tỉnh đã thực hiện sắp xếp còn 99 đơn vị hành chính cấp xã (giảm 214 đơn vị), còn 15 sở và cơ quan tương đương (giảm 15 sở), giảm 123 phòng và 2 chi cục, cùng với đó tinh gọn 184 đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn đánh giá: Sau sáp nhập tỉnh, việc vận hành chính quyền địa phương 2 cấp đã mang lại kết quả tích cực, kỳ vọng tạo động lực mới. Tinh thần làm việc của đội ngũ cán bộ, công chức có nhiều chuyển biến, từ thực hiện nghĩa vụ hành chính sang phục vụ nhân dân.

Các cơ quan, đơn vị trong tỉnh đã khẩn trương bắt tay vào công việc, phát huy tốt cơ sở vật chất và đội ngũ nhân lực, không để xảy ra khoảng trống hay độ trễ công việc. Hệ thống thủ tục hành chính công bước đầu vận hành ổn định, dù còn gặp một số lỗi kỹ thuật nhưng được xử lý kịp thời.

Tỉnh Bắc Ninh đã công bố hơn 2.000 thủ tục hành chính, tích hợp lên Cổng Dịch vụ công quốc gia, tập huấn cho cán bộ và ban hành văn bản hướng dẫn 40 nhiệm vụ cần triển khai. Các hệ thống công nghệ thông tin dùng chung được nâng cấp theo hướng phi địa giới hành chính, vận hành thông suốt.

*Tại tỉnh Ninh Bình, với 129 xã, phường trong toàn tỉnh, các cuộc họp Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ và kỳ họp đầu tiên của HĐND cấp xã cũng được tổ chức đồng bộ trong suốt 1 tháng qua. Các quyết định về công tác cán bộ được công bố, tạo nền tảng quan trọng cho chính quyền 2 cấp vận hành thông suốt, không gián đoạn.

Đáng chú ý, tỉnh Ninh Bình có 130 đội hình thanh niên tình nguyện với hơn 2.600 đoàn viên đã được triển khai tại 129 xã, phường và Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh. Ngay sau Lễ ra quân, các đội nhanh chóng triển khai hoạt động hỗ trợ người dân làm TTHC và tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Ghi nhận tại phường Hoa Lư, hoạt động hành chính trơn tru sau khi kiện toàn tổ chức, bố trí lại phòng ban và nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin. Cán bộ ứng dụng hiệu quả công nghệ trong xử lý hồ sơ, hệ thống mạng được nâng cấp nên tiến độ công việc đảm bảo.

Người dân đến làm thủ tục hành chính được tiếp đón chu đáo, mọi thắc mắc được giải thích rõ ràng.

* Tại Quảng Ngãi, sau khi hợp nhất tỉnh Quảng Ngãi và Kon Tum, tỉnh Quảng Ngãi (mới) có 96 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 9 phường, 86 xã và 1 đặc khu Lý Sơn.

Sau 1 tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, các Trung tâm Phục vụ hành chính công đã từng bước giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp một cách nhịp nhàng, thông suốt.

Ghi nhận tại xã Sa Loong, Thường trực Đảng ủy xã chỉ đạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng đội ngũ cán bộ có phẩm chất, năng lực, tư duy đổi mới, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới; xây dựng mô hình chính quyền “kiến tạo, phục vụ, gần dân, vì dân” làm nền tảng cho hoạt động điều hành hiệu quả.

Cùng với đó, các nhiệm vụ trọng tâm như quản lý đất đai, hộ tịch, xây dựng cơ bản, an ninh trật tự, cải cách hành chính… đã được UBND xã triển khai đồng bộ, bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong phục vụ Nhân dân.

Đáng chú ý, Trung tâm Phục vụ hành chính công xã Sa Loong đã đi vào hoạt động, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân giải quyết TTHC, góp phần nâng cao chất lượng phục vụ người dân và doanh nghiệp.

Trong đó, 100% TTHC được tiếp nhận và xử lý qua bộ phận “một cửa”. TTHC được công khai, minh bạch; quy trình giải quyết được rút gọn, đúng hạn, đúng quy định. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý hành chính được tăng cường, hướng đến xây dựng chính quyền số cấp cơ sở.

Quốc Trần - Hà Đương - Trung Nguyễn