Các trường sẽ tổ chức dạy 2 buổi/ngày như thế nào từ năm học 2025 - 2026?

Văn bản không chỉ cụ thể hóa Chỉ thị 17/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ mà còn đặt nền móng cho một giai đoạn chuyển mình toàn diện của hệ thống giáo dục, từ tư duy “truyền thụ kiến thức” sang phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất học sinh.

Thay vì dừng ở việc tăng số buổi học, công văn 4567 mang tinh thần đổi mới mạnh mẽ với mục tiêu xuyên suốt là nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện về đức – trí – thể – mỹ, phù hợp với yêu cầu của Chương trình giáo dục phổ thông 2018 và định hướng đổi mới giáo dục theo Nghị quyết 29-NQ/TW.

Điểm nhấn trong mô hình dạy học 2 buổi/ngày là sự phân định khoa học giữa buổi 1 và buổi 2.

Buổi 1: Thực hiện chương trình chính khóa – các môn học bắt buộc, tự chọn, chuyên đề, đảm bảo chuẩn đầu ra.

Buổi 2: Không chỉ là phụ đạo hay bồi dưỡng, mà là không gian sáng tạo cho giáo dục kỹ năng sống, STEM/STEAM, nghệ thuật, thể chất, tài chính, ngoại ngữ, trí tuệ nhân tạo... theo hướng phát triển cá nhân và hình thành thói quen học tập suốt đời.

Sự linh hoạt về thời gian tổ chức (không cứng nhắc sáng là buổi 1, chiều là buổi 2) giúp các trường thích ứng với điều kiện cụ thể, đồng thời tránh gây quá tải cho học sinh và giáo viên.

Dạy học 2 buổi/ngày: Giải pháp căn cơ khắc phục học thêm, học lệch

Một trong những vấn đề nổi cộm trong giáo dục phổ thông hiện nay là tình trạng học thêm tràn lan, học lệch môn, gây áp lực cho học sinh và xã hội.

Việc triển khai dạy học 2 buổi/ngày được kỳ vọng sẽ là giải pháp căn cơ để nâng cao chất lượng giờ học chính khóa, hạn chế tình trạng “dạy chay” – học đối phó. Tạo điều kiện để học sinh được tiếp cận nhiều hoạt động bổ ích trong khuôn khổ trường học, giảm nhu cầu học thêm ngoài luồng; đảm bảo công bằng trong tiếp cận giáo dục, nhất là đối với học sinh ở vùng khó khăn.

Một điểm mới quan trọng trong công văn là sự phân cấp rõ ràng và khuyến khích huy động nguồn lực xã hội: Sở GD&ĐT tham mưu UBND tỉnh xây dựng chính sách, bố trí giáo viên, cơ sở vật chất phù hợp điều kiện địa phương; nhà trường khảo sát nhu cầu học sinh, công khai kế hoạch dạy học, phối hợp chặt chẽ với phụ huynh và các tổ chức xã hội;

các trường đại học, viện nghiên cứu có trường phổ thông trực thuộc phải chủ động hướng dẫn, đầu tư cơ sở vật chất, phát triển đội ngũ; xã hội hóa giáo dục được thúc đẩy theo nguyên tắc tự nguyện công khai minh bạch, huy động cả chuyên gia, nghệ nhân, nghệ sĩ, vận động viên… tham gia vào hoạt động giáo dục.

Đáng chú ý, công văn còn đề cập cụ thể việc xây dựng phương án ăn nghỉ trưa tại trường bảo đảm an toàn, dinh dưỡng, thuận tiện và được sự đồng thuận của phụ huynh.

Ưu tiên vùng khó khăn, bảo đảm công bằng giáo dục

Một trong những ý nghĩa lớn của việc ban hành công văn là tạo cơ sở để các địa phương ưu tiên đầu tư cho các trường ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo – nơi học sinh ít có cơ hội tiếp cận các hoạt động giáo dục bổ trợ.

Các trường phổ thông được yêu cầu rà soát cơ sở vật chất, đội ngũ, xác định nhu cầu kinh phí, đề xuất UBND các cấp để có phương án đầu tư hợp lý. Đây là cách tiếp cận dựa trên dữ liệu thực tiễn thay vì áp dụng rập khuôn, đảm bảo hiệu quả triển khai và tính công bằng.

Dù khuyến khích triển khai rộng rãi, Bộ GD&ĐT nhấn mạnh nguyên tắc: không gây quá tải cho học sinh, giáo viên và phụ huynh. Việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày phải dựa trên khảo sát nhu cầu, năng lực nhà trường, không mang tính ép buộc hay hình thức.

Đặc biệt, công tác truyền thông và giải trình được đặt lên hàng đầu nhằm tạo sự đồng thuận xã hội, giúp phụ huynh hiểu rõ rằng: buổi học thứ hai không phải là “lớp học thêm trá hình” mà là cơ hội phát triển toàn diện cho học sinh.

Công văn 4567/BGDĐT-GDPT không chỉ là một chỉ đạo hành chính mà là lời tuyên ngôn cho một mô hình nhà trường mới – nơi học sinh không chỉ học kiến thức mà còn được rèn kỹ năng, sống trải nghiệm và phát triển năng lực cá nhân trong một môi trường an toàn, khai phóng và nhân văn.

Tổ chức dạy học 2 buổi/ngày chính là bước đi chiến lược, từng bước hiện thực hóa khát vọng nâng tầm chất lượng giáo dục Việt Nam trong giai đoạn đổi mới căn bản và hội nhập quốc tế.

Văn Hiền