Xác định lại đề bài cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội, tránh kỳ vọng vượt quá năng lực thực tế
(CLO) Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Xây dựng, Hội Kiến trúc sư Việt Nam phối hợp xác định lại đề bài cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội khả thi, tránh kỳ vọng vượt quá năng lực thực tế.
Ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng hệ thống “tra cứu mẫu nhà thông minh”
Theo Kiến trúc sư Hoàng Thúc Hào, Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam cho biết, sau khi Thủ tướng giao Bộ Xây dựng chủ trì và Hội Kiến trúc sư phối hợp tổ chức cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội, Hội đã thành lập tổ chuyên gia, biên soạn nhiệm vụ thiết kế và xây dựng quy chế cuộc thi, tính đến đầy đủ các yếu tố phù hợp vùng miền, với nhiều mẫu khác nhau cho miền núi, đồng bằng, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng đất yếu...

Tại buổi làm việc, nhiều chuyên gia, doanh nghiệp đã chia sẻ các sáng kiến nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả triển khai chương trình nhà ở xã hội. Một số ý kiến nhấn mạnh việc cần thiết phải tổ chức cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội với hai phần rõ ràng: Phần kiến trúc nhằm định hướng thẩm mỹ và bản sắc vùng miền; Phần kỹ thuật nhằm chuẩn hóa các mẫu thiết kế điển hình, đặc biệt theo khối diện tích từ 25-77m².
Các giải pháp kỹ thuật được đề xuất phải có tính khả thi, thích ứng với điều kiện địa chất đa dạng, và cần được thể hiện dưới dạng sổ tay hướng dẫn hoặc ứng dụng công nghệ thông tin để xây dựng hệ thống “tra cứu mẫu nhà thông minh” hỗ trợ các địa phương dễ tiếp cận và áp dụng, nhằm đơn giản hóa quy trình thẩm định và cấp phép xây dựng nhà ở xã hội.
Việc ban hành các mẫu nhà ở xã hội cần linh hoạt, cập nhật, mở rộng không gian sáng tạo cho nhà đầu tư, kiến trúc sư, bảo đảm chất lượng công trình và khả năng nhân rộng trong thực tế.
Đáng chú ý, một số doanh nghiệp khẳng định đã phát triển thành công công nghệ móng tiên tiến, tiết giảm chi phí và sẵn sàng chuyển giao miễn phí cho chương trình nhà ở xã hội.
Tổ chức các cuộc thi định hình kiến trúc ở cấp vùng, thành phố

Không nên kỳ vọng vào mẫu thiết kế có thể dùng cho mọi nơi, mọi loại công trình
Phát biểu chỉ đạo, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Xây dựng, Hội Kiến trúc sư Việt Nam phối hợp xác định lại đề bài cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở xã hội khả thi, tránh kỳ vọng vượt quá năng lực thực tế.
Theo Phó Thủ tướng,nếu mẫu thiết kế nhà ở xã hội đạt mức độ hoàn thiện từ 50–60% thì hoàn toàn có thể rút ngắn được quá trình cấp phép ở địa phương. Với các mẫu nhà ở xã hội đã đạt chuẩn, chỉ cần hoàn thiện các bước kỹ thuật và phòng cháy, chữa cháy, thì thời gian cấp phép có thể rút ngắn còn 1/3.
Tuy nhiên, không nên kỳ vọng vào mẫu thiết kế có thể dùng cho mọi nơi, mọi loại công trình. Thay vào đó, cần xác định mẫu nhà ở xã hội như một hệ thống khuyến nghị kỹ thuật – mỹ thuật, giúp địa phương lựa chọn phù hợp với quy hoạch, cảnh quan, bản sắc văn hoá, lối sống và đặc điểm địa hình, địa chất ở địa phương.
Việc tiếp cận thiết kế nhà ở xã hội không thể chỉ dừng ở từng căn hộ. Mỗi mẫu thiết kế cần tính đến công năng, kết cấu, giá cả, vật liệu và cả các thiết chế xã hội như trường học, bệnh viện, khu vui chơi, sinh hoạt cộng đồng... Đồng thời, phải thống nhất giữa nhà ở xã hội và kiến trúc đô thị chung.
Một hướng khác là cuộc thi thiết kế mẫu nhà ở cho vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và khu vực chịu thiên tai như lũ lụt, sạt lở. Những mẫu này cần đảm bảo yếu tố kỹ thuật đơn giản, phù hợp bản sắc địa phương, không yêu cầu cấp phép phức tạp. Đây cũng là cách để định hướng cho các tổ chức tài trợ khi triển khai xây dựng nhà cho người dân vùng khó khăn.
Phó Thủ tướng đề nghị cần có một cuộc thi mang tính chất khoa học, không đơn thuần là mỹ thuật, nhằm xây dựng bộ khuyến cáo kỹ thuật về nền móng, địa chất, kết cấu, vật liệu. Sản phẩm là những nghiên cứu, con số, khảo sát giúp rút ngắn thủ tục thẩm định, cấp phép. Đây là công việc dành cho các chuyên gia xây dựng, kỹ thuật hơn là kiến trúc sư. “Nếu quy định kỹ thuật nặng nề quá thì kiến trúc sư sẽ không làm được. Phải phối hợp ba nhà: Kiến trúc – kết cấu – xây dựng,” Phó Thủ tướng nói.