Gốm sứ Quang Vinh: Từ nghề ‘cha truyền con nối’ đến sản phẩm OCOP 5 sao

Xã Bát Tràng là một trong những làng nghề điển hình của thành phố Hà Nội đang được bảo tồn và phát triển rất thành công. Đây cũng là làng nghề gốm sứ có đóng góp nhiều sản phẩm OCOP của thành phố. Trong đó, câu chuyện về những sản phẩm đạt OCOP 5 sao của Công ty TNHH Gốm sứ Quang Vinh chính là một hành trình xây dựng thương hiệu bằng sự kết hợp giữa nghề truyền thống và áp dụng công nghệ mới.

Bà Hà Thị Vinh, Giám đốc Công ty TNHH gốm sứ Quang Vinh cho biết, nghề gốm sứ là nghề "cha truyền con nối" của người dân Bát Tràng. Từ thế kỷ XV, Bát Tràng đã được ghi nhận là làng nghề gốm nổi tiếng, được chọn cung cấp đồ gốm cho triều đình.

Trước đây, người thợ gốm làng Bát Tràng thường dùng rơm rạ, tre nứa để đốt lò. Khi chuyển sang sử dụng lò đứng, than cám Quảng Ninh trở thành nguyên liệu chính. Còn hiện nay, 100% các hộ sản xuất gốm tại làng Bát Tràng đều sử dụng lò ga, lò điện. Xưa kia, người làm gốm Bát Tràng sử dụng bàn xoay để chuốt thành sản phẩm, nay họ gắn thêm môtơ điện để tăng năng suất lao động.

Quy trình sản xuất gốm tại làng Bát Tràng phải trải qua 7 bước: xử lý, pha chế nguyên liệu, tạo dáng, tạo hoa văn trang trí; phủ men và nung. Kinh nghiệm để có một sản phẩm tốt được người thợ đúc kết qua câu “Nhất xương, nhì da, thứ ba rạc lò”.

Theo bà Hà Thị Vinh, ngoài những mặt hàng truyền thống, các cơ sở sản xuất ở Bát Tràng không ngừng tìm tòi, học hỏi, thiết kế nhiều mẫu sản phẩm phù hợp với xu hướng phát triển và thị hiếu của người tiêu dùng. Vì vậy, sản phẩm của làng nghề không những chiếm lĩnh được thị trường trong nước mà dần khẳng định được tên tuổi trên thị trường quốc tế.

Riêng đối với Công ty gốm sứ Quang Vinh, từ một tổ hợp nhỏ với 6 thành viên sản xuất tại gia, qua quá trình phát triển 30 hơn năm, đến nay, Quang Vinh đã phát triển thành một công ty lớn mạnh với hơn 300 lao động, hoạt động tại hai cơ sở: trụ sở chính tại Bát Tràng và một nhà máy sản xuất tại Mạo Khê, tỉnh Quảng Ninh.

Bà Vinh cho hay, để bắt kịp xu thế thời đại, nâng cao chất lượng sản phẩm, hợp lý hóa chi phí sản xuất… đòi hỏi Quang Vinh phải xây dựng thành công chiến lược kinh doanh bài bản. Đầu tiên, các thành viên trong “gia đình” gốm sứ Quang Vinh được đi học tập tại nước ngoài và tập trung nghiên cứu để đưa ra các sản phẩm có tính chất kỹ thuật, mỹ thuật cao.

Các sản phẩm của Quang Vinh được sản xuất từ nguồn nguyên liệu chất lượng cao, quy trình sản xuất nghiêm ngặt, từ khâu lựa chọn nguyên liệu, tạo hình, nung đốt đến trang trí, đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ cao.

Hiện nay, các sản phẩm gốm sứ Quang Vinh với mẫu mã đa dạng, chất lượng cao được thị trường tiêu thu mạnh bao gồm: Lọ hoa, bình gốm, tượng gốm, tranh gốm, bát đĩa, ấm chén, ly tách… Đặc biệt, có tới 95% số sản phẩm làm ra được xuất khẩu sang thị trường 30 nước trên thế giới. Trong đó, dòng sản phẩm gốm siêu mỏng, siêu nhẹ đã đạt chứng nhận OCOP 5 sao.

“4 sản phẩm được chứng nhận OCOP 5 sao gồm: “Bộ bát đĩa gốm sứ hoa sen đỏ”, “Bộ bát đĩa gốm sứ chim én hoa sen”, “Bộ bát đĩa gốm sứ rồng phượng” và “Bộ ấm chén gốm sứ chim én hoa sen”. Đây cũng là 4 sản phẩm OCOP 5 sao đầu tiên của thành phố Hà Nội”, bà Vinh cho hay.

Bà Hà Thị Vinh cho biết thêm, các sản phẩm OCOP 5 sao của Quang Vinh đều đạt chuẩn từ nguồn nguyên liệu cao lanh Phú Thọ, sau khi loại bỏ tạp chất mới tiến hành tạo hình, rồi được nung đốt ở 1.350 độ C, giúp màu sắc không bị phai, không gây độc hại cho người sử dụng.

Đánh giá về việc tham gia Chương trình OCOP Quốc gia, Giám đốc Hà Thị Vinh nhìn nhận, sản phẩm được đánh giá, phân hạng 5 sao là vinh dự lớn. Đây có thể xem là “giấy thông hành” để doanh nghiệp củng cố, phát triển thương hiệu sản phẩm trên thị trường trong và ngoài nước.

Nhận định về “sức đẩy” của chứng nhận OCOP đối với doanh nghiệp, bà Vinh thừa nhận, nếu như trước đây, chủ thể trong các làng nghề phải tự mò mẫm, tự tìm phương hướng kinh doanh theo kinh nghiệm, không biết có đáp ứng được nhu cầu của thị trường hay không, thì giờ đây, nhờ có chương trình OCOP tình hình đã khác. Doanh nghiệp được trợ giúp để không chỉ nâng cao chất lượng sản phẩm mà còn xây dựng thương hiệu và nắm được xu hướng thị trường.

“Đã theo nghiệp làm nghề, sản phẩm làm ra phải có hồn cốt, phải mang cá tính riêng của người thợ, đặc trưng riêng của thương hiệu. Cũng như khi đã ra biển lớn, phục vụ các khách hàng quốc tế, yếu tố “thích ứng” lại được đặt lên hàng đầu. Gốm sứ Quang Vinh đã vừa giữ được đặc trưng của gốm Bát Tràng với đường nét, hoa văn, họa tiết mang thẩm mỹ của người Việt, lại đáp ứng được gu của khách hàng các nước, nhưng vẫn chuyển tải thông điệp thân thiện và bảo vệ môi trường”, bà Hà Thị Vinh chia sẻ.

Còn theo ông Đỗ Thành Thuận, Phó Chủ tịch UBND xã Bát Tràng, hiện cả xã có khoảng 50 sản phẩm OCOP được đánh giá, phân hạng; trong đó có sản phẩm được xếp hạng 5 sao - thứ hạng cao nhất trong thang đánh giá OCOP hiện nay. Nhờ tham gia vào Chương trình OCOP, những sản phẩm độc đáo và đặc sắc nhất của làng nghề đã được người tiêu dùng trong và ngoài nước biết đến và đánh giá cao.

* Bài viết có sự phối hợp của Văn phòng Điều phối Chương trình xây dựng nông thôn mới thành phố Hà Nội

Thế Vũ