Vì sao Iran bỏ hệ thống định vị GPS của Mỹ, chọn Bắc Đẩu của Trung Quốc?
(CLO) Kế hoạch từ bỏ GPS chuyển sang Bắc Đẩu được đưa ra sau khi Tehran phải chịu những tổn thất lớn về cơ sở quân sự và hạt nhân trong cuộc chiến kéo dài 12 ngày với Israel và Mỹ vào tháng 6.
Trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo địa phương Ham-Mihan vào tháng trước, Thứ trưởng Bộ Truyền thông Iran, ông Ehsan Chitsaz, xác nhận rằng nước này đã cố tình gây nhiễu tín hiệu GPS để làm sai lệch hướng dẫn của máy bay không người lái hoặc tên lửa trong cuộc chiến với Israel.
Ông cho biết Tehran đang lên kế hoạch chuyển đổi một số dịch vụ dựa trên định vị, chẳng hạn như giao thông vận tải và nông nghiệp, sang hệ thống khác.
“Iran dự kiến sẽ tìm kiếm các lựa chọn thay thế như hệ thống Bắc Đẩu của Trung Quốc, vốn đã được đề cập là một trong những trục chính trong thỏa thuận hợp tác lâu dài giữa Tehran và Bắc Kinh trong các cuộc đàm phán đang diễn ra”, ông Chitsaz nói.
Ali Akbar Dareini, một nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Tehran, cho biết việc Iran chuyển sang sử dụng Bắc Đẩu là một “quyết định chiến lược thực sự” của Iran, xuất phát từ “kinh nghiệm cay đắng” khi phụ thuộc vào công nghệ phương Tây.
Việc Iran xem xét chuyển sang hệ thống Bắc Đẩu diễn ra trong bối cảnh nước này tìm cách giảm sự phụ thuộc vào GPS do Mỹ kiểm soát, vốn dễ bị can thiệp hoặc vô hiệu hóa trong các tình huống xung đột.
Theo các nhà phân tích, kế hoạch được cho là của Iran nhằm tham gia hệ thống định vị vệ tinh Bắc Đẩu của Trung Quốc có thể mở rộng tầm ảnh hưởng của Bắc Kinh tại khu vực Trung Đông, nơi công nghệ tiên tiến đang trở thành một chiến trường mới.
Khi các quốc gia ngày càng tìm kiếm chủ quyền số, việc Iran giảm phụ thuộc vào GPS của Mỹ có thể mở đường cho một trật tự kỹ thuật số mới, nơi các hệ thống như Bắc Đẩu trở thành biểu tượng của sự độc lập công nghệ và liên kết địa chính trị.
Hệ thống Bắc Đẩu, được Trung Quốc phát triển từ những năm 1990 và hoàn thiện vào năm 2015 với khả năng phủ sóng toàn cầu, hiện phục vụ hơn 140 quốc gia và xử lý hơn 1 nghìn tỷ yêu cầu định vị mỗi ngày.
Bắc Đẩu không chỉ cung cấp định vị mà còn hỗ trợ đồng bộ thời gian, nhắn tin khẩn cấp và liên lạc tầm ngắn, với độ chính xác lên đến vài centimet (cm) ở một số khu vực gần Trung Quốc, cạnh tranh hoặc vượt trội hơn GPS trong một số trường hợp.