Đề xuất phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao về quản lý nhà nước và phục vụ hội nhập quốc tế

Ngày 11/8, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến vào báo cáo của Đoàn giám sát chuyên đề “Việc thực hiện chính sách, pháp luật về phát triển và sử dụng nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao” và dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về nội dung này, để làm cơ sở sửa đổi, bổ sung một số luật về lĩnh vực giáo dục tại kỳ họp tới.

Thảo luận tại phiên họp, đa số các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của Đoàn Giám sát trong quá trình triển khai chuyên đề. Nhiều ý kiến đánh giá cao mức độ hoàn thiện của báo cáo lần này, cũng như những thông tin mang tính tổng hợp sâu, rộng được đưa vào trong báo cáo giám sát, giúp các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhìn nhận chính xác hơn về tình hình triển khai đào tạo và sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao trong thực tiễn những năm gần đây. Tuy nhiên, để tiếp tục hoàn thiện bản báo cáo cũng như sớm ban hành Nghị quyết của Quốc hội, phục vụ cho công tác sửa đổi luật sắp tới, các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội góp ý sửa đổi, bổ sung thêm một số nội dung, trong đó cần làm rõ hơn nữa các nhiệm vụ, giải pháp.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại của Quốc hội Lê Tấn Tới đề xuất, cần phải bổ sung vào Điều 2 của dự thảo Nghị quyết về việc ưu tiên phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực quốc phòng, an ninh. Bởi, trong bối cảnh thế giới hiện nay, giữ gìn ổn định an ninh - quốc phòng là nhiệm vụ đặc biệt quan trọng, chính vì vậy, việc đào tạo nguồn nhân lực các lĩnh vực này cần phải được ưu tiên cao.

Thượng tướng Lê Tấn Tới nêu ví dụ: “Cán bộ khoa học, kỹ thuật trong quốc phòng – an ninh có những đồng chí tuy là đại uý nhưng cũng là kỹ sư rất giỏi trong lĩnh vực công nghiệp lõi để chế tạo vũ khí. Nhưng theo luật về quốc phòng – an ninh thì 43 tuổi đã phải nghỉ hưu. Tôi đề xuất những vị trí này cần phải có cơ chế đặc thù”.

Cho ý kiến về báo cáo giám sát chuyên đề, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội Lâm Văn Mẫn thống nhất với những tồn tại, hạn chế mà báo cáo đã chỉ ra trong việc thực hiện phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao ở các vùng đồng bào dân tộc thiếu số. Đặc biệt, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội đánh giá cao đề xuất giải pháp ưu tiên sử dụng nguồn nhân lực đào tạo tại chỗ mà báo cáo giám sát đã đưa ra. Tuy nhiên, để đảm bảo bao quát, Chủ tịch Hội đồng dân tộc đề xuất mở rộng diện ưu tiên đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nâng cao cơ sở vật chất và chất lượng đào tạo tại một số trường đại học vùng núi phía Bắc, Tây Nguyên và Tây Nam Bộ.

Trong khi đó, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi, dự thảo Nghị quyết chưa đề cập đầy đủ tới 2 nhóm nguồn lực rất quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Đó là nhóm nhân lực về quản lý nhà nước và nhóm nhân lực phục vụ cho hội nhập quốc tế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhấn mạnh: “Chúng ta đang phải ứng xử với các vụ kiện quốc tế. Một trong những vấn đề chúng ta thất thế đó là nhân lực của chúng ta trong lĩnh vực này về ngoại ngữ, về pháp luật chưa đủ sức trong hội nhập và cạnh tranh quốc tế. Tôi đề xuất cần phải bổ sung về 2 nhóm nhân lực này, nếu được thì nên có những bổ sung về nhiệm vụ, giải pháp, kể cả ở phần thể chế, chính sách và kể cả phần tổ chức thực hiện”.

Nhờ sự đổi mới trong cách thức hoạt động giám sát chuyên đề mà báo cáo của Đoàn giám sát lần này đã tổng hợp tương đối đầy đủ về thực trạng việc đào tạo, sử dụng nguồn nhân lực chất lượng cao, cũng như đề xuất các nhiệm vụ, giải pháp trong giai đoạn đổi mới phát triển hiện nay. Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng, những nhiệm vụ, giải pháp cần phải được làm rõ ràng hơn để luật ban hành đến đâu, ứng dụng được đến đó.

Cho ý kiến vào nội dung này, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: “Về các nhiệm vụ, giải pháp trong thời gian tới, dự thảo nghị quyết đã đề ra 9 nhóm vấn đề cần hoàn thiện thể chế chính sách, nhưng tôi đọc qua 10 trang nghị quyết thì có khoảng 5,5 trang là thực trạng, đánh giá, tôi đề nghị cân đối lại. Bây giờ nêu thực trạng nhiều nhưng nhiệm vụ, giải pháp nói tắt ngang thì tính ứng dụng không cao. Không thể nói chung chung là vướng thể chế, mà thể chế ở đâu, ở chỗ nào, thuộc ngành nào, thuộc cái gì phải cụ thể. Nên nêu nhiệm vụ, giải pháp trong giai đoạn tới phải rõ từng ngành đối với từng địa phương”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cũng chỉ ra bất cập trong việc giải pháp có nhưng lại chậm trễ trong thực hiện. Cụ thể: Chiến lược phát triển giáo dục 2021-2030 ban hành chậm 3 năm; Đề án phát triển nguồn nhân lực y tế giai đoạn 2023-2030 chậm 3 năm; Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng phục vụ phát triển công nghệ cao cũng chậm 3 năm; 5/6 đề án, nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao cho bộ, ngành triển khai Kết luận 52 của Ban Bí thư về xây dựng đội ngũ trí thức đến nay chưa được ban hành...

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, cần phải sớm khắc phục những tồn tại trong quá trình triển khai thực hiện, tránh để tình trạng chậm trễ chính sách, khiến chính sách không bắt nhịp được với sự phát triển nhanh chóng của kinh tế - xã hôi; hoạch định rõ ràng các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để Chính phủ có thể làm căn cứ tổ chức thực hiện nhanh chóng thuận lợi. Điều này sẽ góp phần quan trọng trong quá trình phát triển kinh tế xã hội trong giai đoạn tới, khi đất nước chuyển mình vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Thiên An