Đồng hồ báo dầu trên xe hiện đại chính xác đến đâu?

Ngành công nghiệp ôtô liên tục ghi nhận những bước tiến về công nghệ, nhiều trong số đó nhằm tăng tiện nghi hoặc an toàn. Song không phải công nghệ nào cũng hoạt động hoàn hảo, vì vậy hoàn toàn hợp lý khi đặt câu hỏi về tính đáng tin cậy của các hệ thống mới trên xe, điển hình là chỉ báo tuổi thọ dầu động cơ (oil life monitor, OLM).

Điều này càng được quan tâm khi nhiều mẫu xe hiện đại đã trang bị OLM thay cho que thăm dầu truyền thống. Vậy các OLM có đủ chính xác để chủ xe hoàn toàn tin tưởng hay không?

Không có câu trả lời một cách đơn giản. OLM đã bộc lộ những giới hạn, giống như hầu hết hệ thống đo lường chất lỏng khác trên ôtô.

Tuy nhiên, các thế hệ OLM ngày nay tinh vi hơn nhiều so với trước kia. Thay vì chỉ dựa vào quãng đường như các thiết bị đời đầu, OLM hiện đại áp dụng thuật toán, đồng thời xem xét tần suất sử dụng xe, thời gian kể từ lần thay dầu trước, chu trình nhiệt và cả nhiệt độ môi trường khi tính khoảng thời gian thay dầu.

Trong một thử nghiệm thực tế, chuyên gia phân tích dầu kiêm YouTuber Lake Speed Jr. của kênh Motor Oil Geek đã lấy mẫu dầu thải từ một chiếc Cadillac để kiểm tra mức độ trung thực của OLM trên xe.

Kết quả cho thấy hệ thống có xu hướng thận trọng, tức là còn nhiều tuổi thọ dầu hơn so với con số mà OLM hiển thị - tương tự như việc đèn báo nhiên liệu bật không có nghĩa là xe đã cạn xăng ngay lập tức. Lake kết luận: "Tôi nghĩ đây là bằng chứng thuyết phục rằng có thể tin vào chỉ báo tuổi thọ dầu để biết khi nào cần thay dầu".

Những hạn chế của thuật toán OLM

Thuật toán của OLM dựa trên các giả định tổng quát về thói quen sử dụng phương tiện, và vì vậy có thể không phản ánh chính xác hoàn cảnh thực tế của mỗi chủ xe.

Ví dụ, một số xe hoạt động trong môi trường khắc nghiệt hoặc bị vận hành với các thói quen gây hao mòn nhanh hơn sẽ có tuổi thọ dầu ngắn hơn so với mô hình tiêu chuẩn mà thuật toán giả định. Nói cách khác, có những yếu tố mà OLM, dù tinh vi đến đâu, vẫn có thể không theo dõi được.

Trước hết, OLM không thể báo mức dầu động cơ đang thấp. Trong trường hợp mức dầu tụt, thông thường chỉ báo áp suất dầu sẽ cảnh báo trước khi có nguy cơ hư hỏng nặng cho động cơ. Do đó, việc kiểm tra mức dầu định kỳ vẫn cần được duy trì.

Thứ hai, OLM không đánh giá chất lượng dầu. Thực tế, OLM hầu như không phân biệt được giữa các loại dầu khác nhau.Vì vậy đôi khi OLM sẽ đưa ra cảnh báo trong khi dầu trên thực tế vẫn còn nhiều kilômét trước khi cần thay. Khi gặp tình huống đó, tuân thủ khoảng thời gian xả thay dầu đầy đủ do nhà sản xuất dầu hoặc nhà sản xuất xe khuyến nghị vẫn là lựa chọn an toàn.

Thứ ba, OLM không báo được các chỉ số hóa học của dầu, ví dụ thông tin về nồng độ kim loại mài mòn ở mức 700 ppm. Muốn có dữ liệu dạng này cần phân tích mẫu dầu chuyên sâu.

Tại sao loại dầu sử dụng vẫn quan trọng?

Mối liên hệ giữa chủng loại dầu động cơ và hoạt động của OLM là điều chủ xe nên hiểu rõ. Dù OLM không phân biệt chính xác từng loại dầu, hệ thống này vẫn cung cấp hướng dẫn hữu ích về thời điểm thay dầu.

Đồng thời, việc sử dụng dầu chất lượng cao góp phần cải thiện độ chính xác và hiệu quả vận hành của hệ thống. Các số liệu tham khảo từ các nghiên cứu và tổ chức chuyên ngành cho thấy dầu tổng hợp thường bền hơn dầu gốc khoáng, thông thường có thể chịu được quãng đường dài hơn trước khi cần thay.

Nhìn chung, OLM không thay thế được công tác kiểm tra và bảo dưỡng truyền thống, dù chúng góp phần tiết kiệm và thân thiện hơn với môi trường khi tối ưu hóa chu kỳ thay dầu.

Chủ xe nên coi OLM là một công cụ tham khảo chứ không phải quy luật tuyệt đối. Việc sử dụng dầu tổng hợp chất lượng cao kết hợp với kiểm tra trực quan về mức và trạng thái dầu theo định kỳ vẫn là yếu tố then chốt để bảo đảm tuổi thọ động cơ.

Theo thời gian, khi công nghệ tiếp tục phát triển, các hệ thống này có thể trở nên chính xác hơn, nhưng ở hiện tại cách tiếp cận cân bằng giữa công nghệ và bảo dưỡng truyền thống vẫn mang lại hiệu quả tốt nhất.

Hải Hà (Theo SlashGear)