Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam: Để không bỏ lỡ cơ hội

“Mới, khó, nhạy cảm, chưa từng có tiền lệ”- chỉ từng ấy yếu tố như chính Thủ tướng Phạm Minh Chính thừa nhận tại Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính Quốc tế tại Việt Nam, sáng 2/8 vừa qua- cũng đủ để thấy Việt Nam chúng ta quyết tâm mạnh mẽ như thế nào trong việc thực thi mô hình Trung tâm tài chính quốc tế. Thậm chí, Chính phủ còn sớm đặt mục tiêu đến cuối năm nay, trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam được hình thành và đi vào hoạt động, đến năm 2035 sẽ nằm trong nhóm 75 trung tâm tài chính thế giới.

Chắc chắn đã, đang có rất nhiều câu hỏi được đặt ra xung quanh việc: vì sao Việt Nam cần triển khai mô hình Trung tâm tài chính quốc tế đến vậy? Người đứng đầu Chính phủ cho rằng để tăng trưởng ở mức hai con số, phải có nhiều vốn. Khi đang thiếu vốn, việc xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế trong giai đoạn hiện nay là một nhiệm vụ tất yếu, quan trọng.

Trước đó, tại Hội nghị công bố Nghị quyết của Chính phủ ban hành Kế hoạch hành động triển khai thực hiện Thông báo Kết luận của Bộ Chính trị về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam, hồi đầu tháng 1 năm nay, 5 cơ hội giúp Việt Nam có được khi Việt Nam xây dựng thành công Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế đã được chỉ rõ.

Cụ thể là: (i) kết nối với thị trường tài chính toàn cầu; (ii) thu hút các tổ chức tài chính nước ngoài, tạo ra nguồn lực đầu tư mới, thúc đẩy nguồn lực đầu tư hiện hữu; (iii) cung cấp các dịch vụ tài chính chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu của các doanh nghiệp trong và ngoài nước; (iv) tạo một bước chuyển mới về chất, giúp thị trường tài chính ở Việt Nam trở nên lành mạnh và hiệu quả, bắt kịp với các chuẩn mực quốc tế, thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế; (v) góp phần đưa Việt Nam tham gia sâu hơn trong chuỗi giá trị kinh tế toàn cầu, nâng cao vai trò, uy tín và ảnh hưởng của Việt Nam trên trường quốc tế; khẳng định vị thế là một nền kinh tế mạnh mẽ và bền vững; từ đó bảo đảm quốc phòng an ninh, nhất là trong trong lĩnh vực tài chính từ sớm, từ xa.

Các nhà quan sát quốc tế, các chuyên gia cũng cùng chung nhận định rằng cơ hội mà Việt Nam có được khi xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế là không ít. Đại sứ Vương quốc Anh tại Việt Nam Iain Frew từng cho rằng, nếu thành công, Trung tâm tài chính có tiềm năng tận dụng lĩnh vực dịch vụ chuyên nghiệp và kinh doanh của Việt Nam, thúc đẩy hội nhập vào chuỗi giá trị toàn cầu và đẩy nhanh quá trình số hóa để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Trung tâm tài chính cũng được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều cơ hội việc làm hơn trong nền kinh tế khi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) gia tăng, nâng cao khả năng tiếp cận tài chính, hỗ trợ phát triển nền kinh tế xanh và đưa Việt Nam trở thành một Trung tâm tài chính hàng đầu trong khu vực.

Rõ ràng, cơ hội cho Việt Nam là rất lớn, vấn đề là xây dựng mô hình này như thế nào cho thành công trong bối cảnh “chưa từng có tiền lệ, khó và nhạy cảm”. Sự khó, thách thức lớn nhất mà Việt Nam sẽ phải đối mặt, như nhìn nhận của PGS.TS. Đặng Ngọc Đức, Viện trưởng Viện Công nghệ Tài chính, Trường đại học Đại Nam, cũng như của nhiều chuyên gia sẽ là: Khó khăn về sự phát triển của cơ sở hạ tầng tài chính và thể chế; nguồn nhân lực có chuyên môn cao và chuyên nghiệp; cần một lộ trình nhất định mới có thể đạt được sự ổn định và phát triển.

Theo các chuyên gia, muốn trở thành các trung tâm tài chính quốc tế thực sự thì Việt Nam cần phải nỗ lực rất cao mới có thể hy vọng theo kịp và cạnh tranh “sòng phẳng” với những trung tâm tài chính quốc tế trong khu vực. Và chính đây, nỗ lực và quyết tâm cao có thể nói đang là những “lợi thế so sánh” rất lớn mà Việt Nam đang có. Tại Hội nghị triển khai Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính Quốc tế tại Việt Nam, khi bàn về việc triển khai các giải pháp thực hiện Trung tâm tài chính Thủ tướng Phạm Minh Chính đã cho thấy rõ quyết tâm khi nhấn mạnh: Việt Nam xác định “không đợi có đủ mọi điều kiện rồi mới làm”. Quá trình thực hiện sẽ có những khó khăn và thách thức, tuy nhiên đây sẽ là cơ hội để hình thành năng lực, rút ra bài học và kiến tạo mô hình phát triển mới.

“Bây giờ làm việc gì cũng khó nhưng nếu khó, con đường dù có dài, mình đi rồi sẽ tới. Còn thuận lợi, con đường ngắn, mình không đi thì chẳng bao giờ đến đích” - Thủ tướng nhấn mạnh. Người đứng đầu Chính phủ cũng cho rằng không cầu toàn nhưng “cũng không nóng vội” để tránh những sai lầm có thể dẫn đến thất bại. Tinh thần khi triển khai là tìm kiếm “sự hài hòa giữa cái nóng vội và cái cầu toàn để ra được cái hợp lý nhất có thể”, dựa trên nền tảng coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian và quyết đoán đúng lúc để thành công.

Điều đáng mừng là tinh thần quyết tâm này đã được lan toả sâu rộng xuống các địa phương, đặc biệt là những địa phương được xem là thích hợp để triển khai mô hình Trung tâm tài chính là TP.HCM, Đà Nẵng.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết, thành phố đang tập trung xây dựng thể chế, chính sách cụ thể hóa nghị quyết 222. Trong đó TP.HCM đã quy hoạch khoảng 10ha đất tại trung tâm đô thị để phát triển hạ tầng trung tâm tài chính. TP.HCM đã hình thành khung tổ chức bộ máy và đang tuyển chọn các nhân sự có chuyên môn, kinh nghiệm thực tế trong lĩnh vực tài chính và các ngành liên quan. Trong tháng 8 này, TP.HCM sẽ cử cán bộ đi học tập kinh nghiệm tại các trung tâm tài chính quốc tế và hợp tác với các tổ chức giáo dục đào tạo nhân lực.

Lãnh đạo TP. Đà Nẵng cũng cho biết TP cũng đã sẵn sàng xây dựng Trung tâm tài chính quốc tế, trong đó trọng điểm là dành quỹ đất “vàng” ở vị trí đắc địa, kết nối sân bay, trung tâm đô thị và các dịch vụ phụ trợ; triển khai nhiều hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ tại chỗ, thu hút chuyên gia, nhân lực trẻ...

Cụ thể, theo Bí thư Thành ủy TP. Đà Nẵng Nguyễn Văn Quảng, TP đã chủ động triển khai quy hoạch và bố trí các quỹ đất chiến lược, có vị trí thuận lợi ngay trong không gian đô thị đang phát triển, kết nối với sân bay quốc tế trong bán kính 5km. Đây là những quỹ đất sạch đủ điều kiện về mặt pháp lý để thu hút đầu tư.

UBND TP. Đà Nẵng cũng đã thành lập Ban trù bị Cơ quan điều hành Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại Đà Nẵng với 27 thành viên, đứng đầu là ông Lương Nguyễn Minh Triết - Chủ tịch UBND TP. Đà Nẵng.

Đà Nẵng đã thành lập Tổ công tác nghiên cứu, xây dựng chính sách phát triển Trung tâm Trung tâm Tài chính quốc tế với 26 thành viên; lựa chọn trước 10 công chức, viên chức tốt nghiệp từ các cơ sở đào tạo nước ngoài với các chuyên ngành tài chính, ngân hàng, luật để cử đi học tập, thực tập sinh tại các trung tâm tài chính quốc tế lớn như: Singapore, London, Hong Kong... Đà Nẵng cũng giao nhiệm vụ cho Đại học Đà Nẵng cùng các cơ sở giáo dục nghiên cứu, xây dựng tổng thể Chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ Trung tâm Trung tâm Tài chính quốc tế…

Việt Nam đang được các chuyên gia trong và ngoài nước đồng nhất khẳng định đang đứng trước cơ hội vàng để kiến tạo một Trung tâm tài chính quốc tế, thậm chí còn có cơ hội để kiến tạo một Trung tâm tài chính quốc tế mang bản sắc riêng “made in Việt Nam”. Dĩ nhiên, đó là hành trình không hề ngắn và giản đơn. Nhưng như lời Thủ tướng Chính phủ, “Con đường dù có dài, mình đi rồi sẽ tới”, có quyết tâm, có quyết chí làm và làm tốt, mọi sự rồi sẽ thành. Không chỉ là câu chuyện tạo dựng một Trung tâm tài chính quốc tế, một Việt Nam rực rỡ gấm hoa trong kỷ nguyên mới, luôn rất cần quyết tâm và tâm thế ấy. Một Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, cơ hội ấy sẽ nhất định không thể bị bỏ lỡ.

Nguyễn Hà